A Humanitarian Enquiry on the Participation Rights of Children in Gaza

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 39 - 52, 28.11.2025

Alperen Avcı

Abstract

This review examines the violations of children’s right to participation in Gaza since October 7, 2023, across legal, social, and educational dimensions. According to UNICEF, UNFPA, and international reports, more than one million people have been displaced, 625,000 students deprived of education, and hundreds of teachers and children killed. At least 270 children have been unlawfully detained. The destruction of schools, social fragmentation, and the exclusion of children from decision-making have effectively nullified their right to participation. The study emphasizes that children should be recognized not merely as victims but as social agents, calling for stronger international legal mechanisms, UNICEF-UNESCO interventions, and the development of crisis-sensitive participation models to safeguard children’s rights in conflict contexts.

Keywords

Gaza , child rights , participation , war.

Gazze’de Çocukların Katılım Hakları Üzerine Bir İnsanlık Sorgusu

Abstract

Bu derleme, 7 Ekim 2023’ten itibaren süren Gazze saldırılarında çocukların katılım hakkı ihlallerini yasal, sosyal ve eğitsel boyutlarıyla incelemektedir. UNICEF, UNFPA ve uluslararası raporlara göre, 1 milyondan fazla kişi yerinden edilmiş, 625.000 öğrenci eğitimden mahrum kalmış, yüzlerce öğretmen ve çocuk hayatını kaybetmiştir. Ayrıca en az 270 çocuk hukuksuz biçimde tutuklanmıştır. Eğitim kurumlarının yıkımı, sosyal bağların kopması ve çocukların karar süreçlerinden dışlanması, katılım hakkını fiilen ortadan kaldırmıştır. Çalışma, çocukların yalnızca mağdur değil, toplumsal özne olarak tanınması gerektiğini vurgulamakta; uluslararası hukuk, UNICEF-UNESCO müdahalesi ve kriz temelli katılım modelleri geliştirilmesini önermektedir

Keywords

Gazze , çocuk hakları , katılım , savaş

Ethical Statement

Bu çalışma, herhangi bir deneysel insan ya da hayvan deneyi içermemektedir. Araştırmada birincil veri toplanmamış, yalnızca kamuya açık ulusal ve uluslararası raporlar, akademik yayınlar ve insan hakları belgeleri kullanılmıştır. Dolayısıyla etik kurul onayı gerektirecek bir uygulama söz konusu değildir. Çalışmada yer verilen tüm veriler, açık erişimli ve referanslandırılmış ikincil kaynaklardan elde edilmiştir. Çocuklara veya bireylere doğrudan müdahale edilmediğinden, katılımcı rızası ya da gizlilik ihlali söz konusu değildir. Bu bağlamda çalışma, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, COPE (Committee on Publication Ethics) ve ilgili uluslararası etik standartlara uygun olarak yürütülmüştür.

References

• Abughali, S. A. (2021). Gazze Şeridi'ndeki Filistin Hükümeti ve Hamas'ın 2005-2020 Yılları Arasında İsrail'in Gazze'ye Yönelik İstihbarat Faaliyetleriyle Mücadele Faaliyetleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(53), 608-638. https://doi.org/10.29228/SOBIDER.52184
• Akyüz, E. (2001). Çocuk Hakları Sözleşmesinin Temel İlkeleri Işığında Çocuğun Eğitim Hakkı. Milli Eğitim Dergisi, 151, 3-24.
• Akyüz, E. (2020). Çocuk Hukuku: Çocukların Hakları ve Korunması.Pegem Akademi.
• Al-Ayas, A. (2024, Kasım 20). Israelholds 270 Palestinianchildren in prisonsamidharshconditions: Commission[News report]. Anadolu Ajansı. 20.10.2025 tarihinde, from https://www.aa.com.tr/en/middle-east/israel-holds-270-palestinian-children-in-prisons-amid-harsh-conditions-commission/3399172adresinden alınmıştır.
• Alais, A., & Uçar, M. N. (2024, Kasım 20). Dünya Çocuk Hakları Günü'nde İsrail'de 270 Filistinli Çocuğun Tutukluluğu Devam Ediyor. Anadolu Ajansı. 23.02.2025 tarihinde, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/dunya-cocuk-haklari-gununde-israilde-270-filistinli-cocugun-tutuklulugu-devam-ediyor/3399157adresinden alınmıştır.
• Alderson, P. (2020). Children, RightsandChildhood (3rd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315640021
• Ardıç Çobaner, A. (2016). Çocuk hakları bağlamında Suriyeli mülteci çocukların haberlerde temsili. marmara İletişim Dergisi (24), 27-54.
• Armaoğlu, F. (1988). Filistin Meselesi ve Arap İsrail Savaşları (1948-1988). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Atmaca, İ. L. (2008). Arap İsrail Savaşları (1948-1973) ve Orta Doğu’ya Etkileri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye.
• Ayşe, İ. E. (2023, Aralık 12). Gazze'de Eğitim Durdu: Savaş, Öğrenim Yılının Tamamlanmasını Zorlaştırıyor. Independent Türkçe. 23.02.2025 tarihinde, https://www.indyturk.com/node/681236/d%C3%BCnya/gazzede-e%C4%9Fitim-durdu-sava%C5%9F-%C3%B6%C4%9Frenim-y%C4%B1l%C4%B1n%C4%B1n-tamamlanmas%C4%B1n%C4%B1-zorla%C3%A7t%C4%B1r%C4%B1yoradresinden alınmıştır.
• Bars, M. (2022). Çocuk Hakları ve Çocuk Haklarına İlişkin Yasal Düzenlemeler. (Editörler: Akuüzüm, C., Kuru, N., ve Saraçoğlu, M.) Erken Çocukluk Eğitiminde Temel Konular (s. 251-277). Nobel Akademi Yayıncılık.
• Butt, K. M. & Butt, A. A. (2016). Blockade on Gaza Strip: A LivingHell on Earth. Journal of PoliticalStudies, 23, 157.
• Daban, C. (2024). Çatışma Analizi Kapsamında İsrail-Filistin Sorunu: Taraflar, Talepler ve Çözüm Analizi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1625-1648. https://doi.org/10.21547/jss.1504330
• Defence for Children International – Palestine. (2023). Year-in-review: Israeli forces carry out genocide against Palestinian children [Report]. https://www.dci-palestine.org/year_in_review_israeli_forces_carry_out_genocide_against_palestinian_children
• FouadSolyman, A. F., Tüfekçi Gülay, Z. (2024, Ekim 3). İsrail'in Bir Yıl Aralıksız Bombaladığı Gazze'de Okul Binalarının Yüzde 93'ü Yıkıldı.Anadolu Ajansı. 23.02.2025 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israilin-bir-yil-araliksiz-bombaladigi-gazzede-okul-binalarinin-yuzde-93u-yikildi-/3350372adresinden alınmıştır.
• Haidar, D. (2023, Aralık 21). Gazze'de İsrail'in Saldırıları Sonucu Okulların Yüzde 70'i Hasar Gördü: 'Artık Her Şey Değişti, Bazı Öğrencilerim Öldü'.BBC News Türkçe. 23.02.2025 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/articles/c72yxnjm9ymoadresinden alınmıştır.
• Horgan, D., Forde, C., Martin, S., & Parkes, A. (2016). Children’sParticipation: Movingfrom the Performativeto the Social. Children’sGeographies, 15(3), 274–288. https://doi.org/10.1080/14733285.2016.1219022
• Kartal, S. (2024). 60-72 Ay Çocuklarına Çocuk Haklarının Öğretiminde Eğitici Drama Yönteminin Kullanılmasına Yönelik Bir Olgubilim Çalışması [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Kemiksiz, N. N. (2018). Arap-İsrail Sorunu ve Bölgesel Yansımaları. Journal of Awareness, 3(5), 127-144. https://doi.org/10.26809/joa.2018548623
• Kişi, E. (2023). 1948’den Bugüne, Tarihi ve Siyasi Yönleri ile “İsrail-Filistin sorunu”. Anlambilim MTÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(1), 262-274.
• Kurt, L. (2013). Türkiye’de Çocuk Haklarının Bilinirliği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ufuk Üniversitesi, İstanbul.
• Kurt, S. L. (2016). Çocuk Haklarına İlişkin Temel Uluslararası Belgeler ve Türkiye Uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 36, 99-127.
• Lansdown, G. (2019). The Realization of Children’sParticipationRights: Critical Reflections. In N. Thomas (Ed.), Children’sRightsand the Law (pp. 121–140). PalgraveMacmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-030-05237-7_7
• Leinonen, J., Brotherus, A., & Venninen, T. (2014). Children’s participation in Finnish pre-school education: Identifying, describing and documenting children’s participation. Nordic Early Childhood Education Research, 7(8), 1-16. https://doi.org/10.7577/nbf.725.
• Liebel, M. (2012). Children’s Rights Contextualized. In: Children’s Rights from Below. Studies in Childhood and Youth. London: Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230361843_4.
• Lundy, L. (2007). 'Voice' is not enough: ConceptualisingArticle 12 of the United Nations Convention on the Rights of the Child. British EducationalResearchJournal, 33(6), 927-942. https://www.jstor.org/stable/30032800?seq=1#metadata_info_tab_contents
• Mangır, D. Ş. ve Rahmanova, U. (2025). Uluslararası İnsancıl Hukukun Asimetrik Savaşlarda İşlevselliği: Filistin ve İsrail Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 8(20), 59-72. https://doi.org/10.58202/joecopol.1594564
• Öke, M. K. (2011). Siyonizm ve Filistin Sorunu (1880-1923). Kırmızı Kedi.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu. İmge Kitabevi.
• Rap, S., Verkroost, D., & Bruning, M. (2019). Children’sParticipationınDutchYouthCarePractice: An ExploratoryStudyinto the Opportunitiesfor Child Participation in YouthCareFromProfessionals’ Perspective. Child Care in Practice, 25(1), 37–50. https://doi.org/10.1080/13575279.2018.1521382
• Ruck, M. D., & Horn, S. S. (2021). Children’sRightsand the Development of SocialJustice: Toward a Global Agenda. AnnualReview of DevelopmentalPsychology, 3, 203–228. https://doi.org/10.1146/annurev-devpsych-121220-015107
• The CairoReview of Global Affairs. (2024, May 15). Children’s Right to Play in Gaza. AmericanUniversity in Cairo. 20.10.2025 tarihinde https://www.thecairoreview.com/essays/childrens-right-to-play-in-gaza/adresinden alınmıştır.
• Tuğ Akyen, G. (2022). Türk Medeni Hukukunda Çocuğun Katılım Hakkı [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu. (2024). Filistin’de İnsan Hakları İhlalleri ve Gazze Soykırımı Raporu. Girişim Matbaacılık.
• UNFPA. (2024). Voices of Youth: Gaza SituationAssessment 2024. United Nations PopulationFundPalestine. 20.10 2025 tarihindehttps://palestine.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/2024-11/Gaza%20report%202024%20final%20version.pdfadresinden alınmıştır.
• UNICEF. (2023). Situation Analysis of Children’sRightsandWell-being in the State of Palestine. UNICEF State of Palestine. 20.10 2025 tarihinde https://www.unicef.org/sop/media/2471/file/Situation%20Analysis%20of%20Children%27s%20Rights%20and%20Wellbeing%20in%20the%20UNICEF%20State%20of%20Palestine.pdf adresinden alınmıştır.
• UNICEF. (2025, Ocak 15). CatherineRussell'ın Gazze Şeridi'nde Ateşkes İlanına İlişkin Açıklaması.UNICEF. 23.02.2025 tarihinde https://www.unicefturk.org/yazi/catherine-russell-gazze-seridinde-ateskes-ilanina-iliskin-aciklama#:~:text=%22Gazze'deki%20%C3%A7ocuklar%2C%20sava%C5%9F,evlerini%20terk%20etmek%20zorunda%20kald%C4%B1adresinden alınmıştır.
• UNICEF. (2025). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. 23.02.2025 tarihinde https://www.unicef.org/turkiye/çocuk-haklarına-dair-sözleşme adresinden alınmıştır.
• United Nations. (1989). Convention on the Rights of the Child. Office of the High Commissionerfor Human Rights (OHCHR). https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-rights-child
• Ze’evi, D. (2008). ClansandMilitias in PalestinePolitics (Crown Center forMiddle East StudiesBrief, No. 26). BrandeisUniversity.