The analysis of postgraduate studies on AI in education in Türkiye

Year 2024, Volume: 1 Issue: 1, 60 - 77, 30.12.2024

Veysel Dağdemir

Abstract

Research to answer the question "How can artificial intelligence be utilized in educational applications?" has been gaining serious momentum over the years. Thanks to thinking machines, teachers can offer his expertise with more meaningful and economic opportunities, while learner become an autonomous learner. On the other hand, artificial intelligence (AI), which increases the quality of distance education that offers equal opportunities in education, enables students to become individuals who research and develop in the classroom environment. Therefore, the current situation regarding the application areas of AI in education, which is a subject of global curiosity, has become the focus of research in many countries. In this study, it is aimed to examine the studies published by universities in Türkiye between the year 2000 and 2024 on AI in education through criteria of publication year, research method, universities, study type (master’s or doctoral) and focus group/ AI applications. As a result of content analysis, it is concluded that there is an increasing interest for AI in education faculties especially after the year of 2021. After result and conclusion, there are some suggestions for academicians, researchers and prospectives teachers.

Keywords

Artificial Intelligence, Education, Thesis, Dissertations, Postgraduate

References

• Akdeniz, M. (2019). Okul öncesi çocuklarına yönelik yapay zeka tabanlı akıllı oyuncaklar: Tasarım tabanlı bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Akdeniz, M. & Özdinç, F. (2021). Eğitimde yapay zeka konusunda Türkiye adresli çalışmaların incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 912-932.
• Alan, B. (2023). Fen öğretiminde yapay zekâ ile belirlenen çoklu zekâ alanlarına göre hazırlanmış e-öğrenme ortamlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Fırsat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Altınsoy, F. (2019). Uzaktan eğitim öğrencilerinin başarılarının yapay zeka teknikleri ile tahmini. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Altınyurt, S. (2023). Yapay zeka destekli öğrenci kulüpleri chatbot uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Altun, Y. (2022). Eğitimde yapay zekâ teknolojilerinin kullanımının öğrenci başarısına etkisi: Meta-analiz çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniveristesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Aslan, A. A. (2019). Müze eğitiminde yapay zekanın kullanılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Attali, Y., & Burstein, J. (2006). Automated Essay Scoring With e-rater® V.2. The Journal of Technology, Learning and Assessment, 4(3). Retrieved from https://ejournals.bc.edu/index.php/jtla/article/view/1650.
• Aydın, F. (2023). Yapay zeka tabanlı EBA akademik destek sisteminin öğrencilerin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bastem, H., N. (2021). Student academic performance prediction via artificial intelligence using machine learnin algorithms. Master’s Thesis, Çankaya University, Graduate School of Natural and Applied Sciences.
• Başer, E., H. (2022). LGS inkılap tarihi ve Atatürkçülük alt testi doğru sayılarının yapay zeka yöntemleriyle tahmin edilmesi. Doktora Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Bağır, M. (2022). Fen bilimleri öğretmenlerinin eğitimde yapay zeka kullanımı ile ilgili görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bayındır, E. (2023). Eğitim alanında yapılan yapay zeka çalışmalarının sosyal ağ analizi ile incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Behbudova, A. (2023). Türkiye’de yabancı dil eğitimde akıllı teknolojilerin kullanımına yönelik 2012-2022 yılları arasında tamamlanan lisansüstü tezlerin yöntem ve kapsam açısında incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Beyazşekeroğlu, Ü. (2015). Moodle öğrenme yönetim sistemi üzerinde Matlab yazılı kullanılarak akıllı soru bankası gerçekleştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bingül, F. (2023). Yapay zekâ destekli makine öğrenmesi algoritmaları ile eğitsel veri madenciliği alanında öğrencilerin akademik performanslarının tahmin edilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gedik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (29. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Canpolat, A. (2021). Yapay zeka yöntemleri ile Atatürk Üniversitesi açık öğretim fakültesi sınav sorularının zorluk derecesinin tespiti. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Chassignol, M., Khoroshavin, A., Klimova, A. and Bilyatdinova, A. (2018). Artifical intelligence trends in educaion: a narrative overview. Procedia Computer Science, 13, 16-24.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çeviri Editörleri: Selçuk Beşir D and Mesut B.). Ankara: Siyasal Yayıncılık.
• Çamcı, B. (2022). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde zaman ve görünüş belirteçleriyle eylemcil yüksek arasındaki uyumun sohbet botu üzerinden etkileşimli öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, C. (2020). 3. Sınıf öğrencilerinin yaşadığı okuma güçlüklerinin sebeplerinin yapay zekâ yöntemi ile modellenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çolak, A., F. (2022). Ortaokullarda yapay zeka öğretimi için geliştirilen kurs planı ve içeriklerinin öğrencilerin üstbilişsel davranışlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Dan, Z. (2021). Ministry removes homework help apps, citing impact on student learning. Global Times. https://www. globaltimes.cn/page/202112/1241383.shtml
• Demir, M. D. (2004). Bir eğitim yazılımının temelini oluşturan yapay zeka programı geliştirme. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir Dülger, E. (2023). Lisa müdürleri ve öğretmenlerinin eğitimde yapay zekâ kullanılmasına ilişkin görüşleri. Doktora Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Demirkol, M. (2012). Akıllı elektronik danışmanlık sisteminin öğrencilerin akademik gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dengiz, Y. (2023). Yapay zekanın öğretmen eğitimi üzerindeki yenilikçi etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dikmen, S. (2024). Öğrencilerin derse yönelik dikkatlerini anlık olarak ölçen yapay zekâ yazılımının geliştirilmesi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Diri, S. (2018). Sezgisel yöntemler kullanarak akıllı soru bankası sistemi tasarımı. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Dumlupınar Arslan, A. (2023). Öğretmen adaylarının yapay zekâ kavramı ve yapay zekâ uygulamalarına ilişkin farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dündar, O., İ. (2023). Creation d’un agent conversationnel pour une classe de Français langue etrangere: Les apports et les limites. Doktora Tezi, Anadolu, Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ocak, İ. & Olur, B. (2019). Bilimsel araştırma süreci:Giriş. İçinde G.Ocak (Ed.) Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• EduSynch. (2024). EduSynch e-Proctoring System. https://www.edusynch.com/e-proctoring.
• Erdoğan, S. (2023). Yapay zekâ yöntemleriyle soru hazırlama platformu oluşturulması. Yüksek Lisans Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Erdurmuş, M. (2023). Yapay zekanın sanat eğitiminde kullanılmasına yönelik bir uygulama örneği. Yüksek Lisans, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erkoç, M. F. (2008). Yapay zeka perspektifinde eğitime yönelik uzman sistem modellemesi. Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Ersöz, A., R. (2023). Nicel analiz seçimi konusunda yapay zekâ destekli bir sohbet robotu geliştirilmesi. Doktora Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erümit, A. K. (2014). Polya’nın problem çözme adımlarına göre hazırlanmış yapay zeka tabanlı öğretim ortamının öğrencilerin problem çözme süreçlerine etkisi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ferikoğlu, D. (2021). Öğretmenler için yapay zeka farkındalık düzeyi ölçeği: Güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Göçmez, L. (2023). Açık ve uzaktan öğretim kurumlarının yapay zekaya hazır olma faktörlerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gücük, G. (2022). Perception of English language learners and teachers towards the use of artificial intelligence in the language classroom. Istanbul Aydın University, Institute of Graduate Studies.
• Gülcü, A. (2006). Yapay zeka tekniklerinden genetik algoritma ve tabu arama yöntemlerinin eğitim kurumlarının haftalık ders programlarının hazırlanmasında kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Güler, E. (2020). Açık ve uzaktan esnek öğrenme ortamlarında yapay zeka tekniğiyle strateji karar modelinin oluşturulması. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güzey, C., Çakır, O., Athar, M., H., Yurdaöz, E., Saad, (2023). Eğitimde yapay zeka konusunda yapılmış çalışmaların içerik analizi. Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dergisi, 5(1), 66-77. https://doi.org/10.53694/bited.1060730.
• Helvacı Aydın, E. (2023). Açık ve uzaktan öğrenme destek hizmetleri alanında kullanılan chatbotlara yönelik tutumların incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Holmes, W., & Tuomi, I. (2022). State of the art and practice in AI in education. European Journal of Education, 57(4), 542-570. DOI: 10.1111/ejed.12533.
• Hsu, S., Li, T. W., Zhang, Z., Fowler, M., Zilles, C., & Karahalios, K. (2021). Attitudes surrounding an imperfect AI auto- grader. In Proceedings of the 2021 CHI conference on human factors in computing systems (pp. 1–15). Association for Computing Machinery. https://doi.org/10.1145/3411764.3445424.
• Huawei. (2022). StorySign: Helping deaf children to learn to read. Huawei. https://consumer.huawei.com/uk/campaign/ storysign/.
• Irmak, H. (2023). Yapay zeka yöntemleri ile uzaktan eğitimdeik sorunların tespiti ve öğrencilerin akademik performanslarının tahmin edilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Işıklı, Ş. (2004). Fuzzy mantık ve siberteknikin siber toplum ve yapay zeka üzerindeki etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karadayı, Z. (2004). Bilgisayar destekli okul öncesi eğitim ve yapay zeka. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Karahan, O. (2023). Meslek lisesi bilişim teknolojileri öğretmenlerinin yapay zekâ ve makine öğrenmesi dersine yönelik eğilimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kaya, B. E. (2023). Yapay zeka tabanlı dil modelleri ile ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kayabaş, İ. (2010). Yapay zeka sohbet ajanlarının uzaktan eğitimde öğrenci destek hizmeti olarak kullanılabilirliği. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaynak, S. (2014). Yapay zeka teknikleri kullanılarak öğrenci danışmanlık hizmeti bilişim altyapı tasarımı. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kebapçı, S., S. (2024). Higher education instructors’ artificial intelligence awareness and its effect on some demographics. Master’s Thesis, Bahcesehir University, Graduate School.
• Keleş, A. (2007). Öğrenme-öğretme sürecinde yapay zeka ve web tabanlı zeki öğretim sistemi tasarımı ve matematik öğretiminde bir uygulama. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kesler, S. (2021). Işığın madde ile etkileşimi ünitesinde yapay zekâ sisteminin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Koç, F., Ş. (2024). The development of listenin and speaking skills in EFL via an atrificial intelligent chatbot application: A quasi-experimental design study. Doctoral Thesis, Middle East Technical Universitesi, Graduate School of Social Science.
• Kımav, A. (2023). Çevrimiçi öğrenmede akıllı duyuşsal geri bildirimin öğrenen bağlılığı, memnuniyeti ve algılanan öğrenmeye etkisi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Labadze, L. Grigolia, M. & Machaidze, L. (2023). Role of AI chatbots in education: Systematic literature review. International Journal of Educational Technology in Higher Education, https://doi.org/10.1186/s41239-023-00426-1.
• Lieu, J. (2018). Eyes to the front camera: Chinese facial recognition tech targets inattentive students. Blogtext. Mashable. https://mashable.com/article/chinese-facial-recognition-class.
• Meço, G. & Coştu, F. (2022). Eğitimde yapay zekanın kullanılması: Betimsel içerik analizi çalışması. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosoyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 171-193.
• Onat, F. (2022). Yapay zekâ okuryazarlık becerilerinin gelişimini etkileyen öğretimsel unsurların incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ouyang, F., & Jiao, P. (2021). Artificial intelligence in education: The three paradigms. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2, 100020.
• Özmutlu, M. (2023). Ortaokul öğrencileri için yapay zekâ okuryazarlığı öğretim programının geliştirilmesi. Doktora Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Özyanık, Ç. (2023). Yapay zekâ eğitiminde fiziksel programlamanın etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Parlak, E. (2021). Gömülü sistem uygulamalarının akıllı cihaz geliştirme performansına, üstbilişsel farkındalığa ve akademik başarıya etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sanca, M. (2022). Fen öğretiminde yapay zeka destekli teknolojilerin kullanımına ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sarıoğlu, S. (2023). Bilimsel süreç becerilerinin yapay zekâ ile yordanması, öğrenciler ve üstün yetenekli öğrencilerdeki etkililiği. Doktora Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Senger, Ş. (2024). K-12 teachers’ awareness and perceptions of artificial intelligence in education. Master’s Thesis, Bahçeşehir University, Graduate School.
• Soylu, E. (2023). Ortaokul öğrencilerine yönelik geliştirilen yapay zekâ eğitim içeriğinin yapay zekâ okuryazarlığına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Sucu, H. (2021). Yükseköğretime geçiş yapacak öğrencilerin mesleki geleceklerinin belirlenmesi için yapay zeka öğrenme tabanlı bir sistemin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sulak, M. (2021). Yapay zeka teknikleri ile açık öğretim lisesi öğrencilerinin mezuniyet tahmini. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Şener, S. (2021). Yabancı dil öğretiminde yapay zeka destekli akıllı öğretici sistemlerin geliştirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Şimşek, A., G. (2000). Ağ tabanlı uyarlayan ve akıllı bir eğitim sisteminin METU-Online ile entegrasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Bilişim Sistemleri Programı.
• Tamer, T. (2002). Yapay zeka programlama tekniklerinin bilgisayar destekli eğitimde kullanımına ilişkin bir model. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Tankuş, S. (2019). Üniversite sınavına giren öğrencilerin sınav sonuçlarının yapay zeka ile analiz ve modellenmesi: 2018 yılı Şanlıurfa örneği. Yüksek Lisans, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Terzidou, T. Tsiatsos, C. Miliou and A. Sourvinou. (2016). Agent supported serious game environment. IEEE Transactions on Learning Technologies, 9(3), 217-230. doi: 10.1109/TLT.2016.2521649.
• Türk, E. (2021). Bilişim alanında öğrenim gören lise öğrencilerine yönelik üniversite tercihlerinin yapay zeka yöntemleri ile analizi. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• VanLehn, K., Jordan, P. W., Rosé, C. P., Bhembe, D., Böttner, M., Gaydos, A., ... & Srivastava, R. (2002). The architecture of Why2-Atlas: A coach for qualitative physics essay writing. In Intelligent Tutoring Systems: 6th International Conference, ITS 2002 Biarritz, France and San Sebastian, Spain, June 2–7, 2002 Proceedings 6 (pp. 158-167). Springer Berlin Heidelberg.
• Yavuz, Ö. (2023). Diyalog bazlı yapay zekâ ve yabancı dil: Konuşma öğretimi sürecinde bir model. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuzarslan, M. (2023). Yapay zekâ yöntemleri ile üniversitesi öğrencilerinin ders motivasyonlarının tahmin eidlmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yazar, E. (2023). Eğitimde yapay zekâ uygulamalarına ilişkin meta analiz çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yeşiltaş, Y. (2003). Yüksek lisans düzeyinde uzaktan eğitim için akıllı bir öğretim sistemi geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
• Yetişensoy, O. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde yapay zekâ uygulaması örneği olarak Chatbotların kullanımı. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldız, M., S. (2023). Yapay zeka sohbet robotunun sağlık okuryazarlığını desteklemesine yönelik hekim değerlendirmelerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yüksel, B. (2000). Uzaktan eğitim için akıllı etmen geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
• Yüregir, A. (2023). Özel yetenekli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin yapay zekâ farkındalıkları ve yenilikçi bakış açıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.