Dünya Görüşü, Varlık Tasavvuru ve Düzen Fikri: Medeniyet Kavramına Giriş

Year 2010, Issue: 29, 1 - 61, 01.12.2010

İbrahim Kalın

Abstract

Sosyal bilimlerden sömürgeciliğe, popüler kültürden uluslararası ilişkilere kadar geniş bir alanda yaygın bir şekilde kullanılan “medeniyet” kelimesi, ortaya çıktığı 18. yüzyıldan bu yana değişim geçirmiş, zaman zaman zıt anlamlarda kullanılmış, kimi zaman şiddetle eleştirilmiş ve reddedilmiştir. Bir “merkez kavram” olan medeniyet, bünyesinde pek çok kavramı ve terimi barındırmakta ve bu yüzden esnek ve çok katmanlı bir nitelik arz etmektedir. Bu makalede medeniyet kavramının farklı kullanımları üzerinde bazı gözlemlerde bulunulduktan sonra bir medeniyet tanımı yapılmakta ve tanım, dünya görüşü ve varlık tasavvuru kavramlarıyla temellendirilmektedir. Bir dünya görüşünün zaman ve mekân boyutunda tezahür etmesi olarak tanımlanan medeniyet, muayyen bir varlık tasavvurunu, evren fikrini ve insan anlayışını ihtiva etmektedir. Bu kavramlar İslam ve Batı düşüncesine atıfla mukayeseli bir şekilde ele alınmakta ve yeni bir medeniyet tasavvurunun imkânı araştırılmaktadır

Keywords

Medeniyet, Medenilik-İlkellik, Dünya Görüşü, Varlık, Varlık Tasavvuru, Varlık Dairesi, Evren, Tabiat, Düzen, Kozmoloji, Kültür, Barbarlık, Modernite, Sömürgecilik

Worldview, Existence and Order: An Introduction to the Concept of Civilization

Abstract

Ever since its inception in the 18th century, the concept of
civilization has been employed widely in such diverse fields
as social sciences, politics, arts and popular culture. The term has been used to denote a large number of issues and
subjects with a long debate on what exactly constitute the
criteria of civilization. An equally important debate has been
whether there is only one civilization or one should speak
of multiple civilizations. This article provides a brief history
of the concept of civilization and discusses its various meanings
and usages in the Western and Islamic intellectual traditions.
A definition of civilization will be made and its relationship
with worldview, existence and the idea of order will
be discussed from a comparative and interdisciplinary point
of view. The article will conclude with a critical assessment
of the current state of civilization.

Keywords

Civilization, Civility, Civilized, Worldview, Order, Nature, Cosmology, Culture, Barbarism, Modernity