Bilinmeyen Bir Medrese Islahatı Metni: Vildan Faik Efendi ve Islah Risalesi

Year 2011, Issue: 31, 201 - 220, 01.12.2011

Arzu Güldöşüren

Abstract

Medreseler, kuruluştan itibaren eğitim, hukuk ve din hizmetleri alanında devletin ihtiyaç duyduğu görevlileri yetiştiren kurumlardı. Medreselerin kendi sistemi içinde bazı aksaklıkların ortaya çıkması ve modernleşme hareketleri sonucunda açılan mektepler karşısında bozulmuş müesseseler olarak görülmesi, medreselerin ıslahı meselesini gündeme getirmiştir. Başta medrese hocaları ve talebeler olmak üzere gidişattan memnun olmayanlar medreselerin ıslahı ile ilgili öneriler sunmaya, risaleler yazmaya başlamıştır. Medreselerin ıslahı konusuna eğilenlerden biri de dönemin önemli âlimlerinden Vildan Faik Efendi olmuştur. Bu makale, medreselerin ıslahı ile ilgili bugüne kadar tespit edilip gündeme getirilmemiş Vildan Faik Efendi’ye ait metinlerden birini konu edinmektedir. Makalede risaleyi kaleme alan Vildan Faik Efendi’nin hayatı anahatlarıyla verilerek yazarın ıslah risalesinde öne çıkardığı hususlar vurgulanarak değerlendirmelerde bulunulmaktadır. Son olarak Vildan Faik Efendi’nin risalesi, 1914’deki Islah-ı Medâris Nizamnâmesi ve Talimatnâmesi ile karşılaştırılmaktadır

Keywords

Modernleşme, Medrese, Islah, Müderris, Vildan Faik Efendi

An Unknown Text of Madrasa Reform: Vildan Faik Efendi’s Islah Risalesi

Abstract

Since their establishment, madrasas functioned as institutions
that educated the officers that the government needed
in education, law and religious services. The emergence of
some defects within the madrasa system and their perception
as ineffective institutions vis-a-vis the maktabs, which were
established under the influence of the modernization movements,
brought the issue of the madrasa reformation up to the
agenda. Those who had a negative view of them, especially
the madrasa professors and students, started putting forward
recommendations for, and writing treatises about, the reformation
of madrasas. One of those who dealt with the issue of
reformation of madrasas was Vildan Faik Efendi, who was a
significant scholar of his time. This article examines a text by
Vildan Faik Efendi about madrasas reformation, which has not been found and discussed until now. After giving a brief
biography of the author of treatise, the article discusses and
evaluates the topics that were highlighted by the author in the
reform treatise. In addition, it compares Vildan Faik Efendi’s
treatise with the 1914 Regulations and Instructions of the Madrasa
Reform.

Keywords

Modernization, Madrasa, Reform, Madrasa Professor, Vildan Faik Efendi