“İmge”den “Anlam”a Cahit Zarifoğlu’nun Poetikası

Year 2012, Issue: 32, 57 - 73, 01.06.2012

Yalçın Armağan

Abstract

1960’lı yıllardan itibaren Türk şiirinin en önemli sorunlarından biri “imge”dir. İkinci Yeni tarzı modernist şiiri savunanlar, şiir dilinin gündelik dilden farklı bir dil olduğunu iddia ederek sıkça imge terimini kullanmışlardır. Bu özerk şiir diline karşı çıkanlar ise bu bakış açısıyla yazılan şiirin “anlamsız” olduğunu ileri sürmüşlerdir. 1960 yıllarda şiir yazmaya başlayan Cahit Zarifoğlu da imge ve anlam sorunuyla uğraşmak zorunda kalmıştır. Şiir anlayışında iki dönemin ayrıştırılabilen Cahit Zarifoğlu, 1960’ların ortasından 1970’lerin sonuna kadar imgeyi ve özerk şiir dilini savunmuştur. Estetik özerkliğe bağlanan bu anlayışı sonradan terk eden Cahit Zarifoğlu, politik göndermeleri olan bir şiir anlayışına geçiş yapmıştır. Her ne kadar en başından beri şiir anlayışının değişmediğini dile getirse de hem özerk hem de politik bir şiir yazmanın yarattığı zorluk ile uğraşması gerekmiştir. Zarifoğlu’nun şiir anlayışındaki bu köklü değişim, şairin İkinci Yeni ile kurduğu ilişki bağlamında Harold Bloom’un “etkilenme endişesi” kavramı açısından da sorgulamaya açıktır

Keywords

Türk Şiiri, İkinci Yeni, Estetik Özerklik, Politik Şiir, Etkilenme Endişesi

Cahit Zarifoğlu’s Poetics: From “Image” to “Meaning”

Abstract

Since the 1960’s, “image” has been one of the most prominent
issues in Turkish Poetry. Defenders of the modernist poetry,
such as the representatives of the İkinci Yeni (Second New),
frequently used “image” as a poetic term, claiming that the
poetic language is different from the everyday language. Those
who oppose to such a distinct, autonomous poetic language,
on the other hand, argue that poems written within this view
are “meaningless”. Cahit Zarifoğlu, who had started writing
poems in the 1960’s, also had to deal with the concepts of “image”
and “meaning”. His poetry can be analyzed within two
periods: From the mid-1960’s to the late 1970’s, he defended
an autonomous, poetic language and image. However, starting
from the late 1970’s, Zarifoğlu abandoned this approach,
which was related to esthetical autonomy; and subsequently
he adopted an understanding of a poetry with political references.
Though he claimed that his understanding of poetry
had not changed since the beginning, he had to work out his
way through the difficulties in writing poetry which is both
autonomous and political. This radical change that Zarifoğlu’s poetry experienced is also open to consideration in terms
of Harold Bloom’s concept of the “anxiety of influence” within
the context of the poet’s relationship with the İkinci Yeni.

Keywords

Turkish Poetry, Second New, Autonomy of Aesthetics, Poitical Poetry, Anxiety of Influence