محیط زیست در آثار نُه ویدئوآرتیست ایرانی

Year 2023, Volume: 1 Issue: 18, 26 - 34, 30.06.2023

Hajar Babazadeh

https://doi.org/10.5152/AJIS.2023.220618

Abstract

از سال 1377 در ایران تحوالتی در مفهوم هنر و ساختار زیبایی به وجود آمد و ازین رهگذر استفاده از رسانههای جدید مثل ویدئو و توجه به مسائل انسانی و
اجتماعی رایج شد. هنر جدید برآن شد تا همواره بر دعوی خود نسبت به موضوعهای جهانی همچون محیط زیست، فجایع انسانی و... پافشاری ورزد.
آنچه در این تحقیق بررسی شده توجه به مسئله محیط زیست در هنر جدید توسط هنرمندان ویدئوآرت در ایران است. در این مقاله به بررسی نُه اثر از پروژه
کوله ویدئو مربوط به سایت ویدئوآرتیست پرداخته شده است و نگاهی دارد بر چگونگی توجه هنرمندان معاصر به محیط زیستشان. از طریق این بررسی میتوان
به نتایج درخور توجهی چون موضوعهای مدنظر هنرمندان معاصر ایران در هنر ویدئو، رویکردهای هنرمندان در رابطه با محیط‌ زیست، روشهای بهکارگیری بیان
هنری و آشکارشدن بافتار محیطی، شهری و روانی جامعه رسید.
در پایان این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که این هنرمندان با رویکردهای انتقادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، فلسفی و روانی به مسائل محیط زیست مینگرند
و در پی مواجهه و ارتباط با محیط زیست از طریق پرسپکتیوهای شخصی هستند که میتوان آنها را به چهار دسته تقسیم کرد: .1 رابطه هنرمند با طبیعت، .2
رابطه هنرمند با زیاگان ، .3 رابطه هنرمند با شهر، .4 رابطه هنرمند با انسان و جامعه.
در بررسی این آثار ویژگیهای هنر معاصر چون عناصر استتیک کیچ ، کالژ ، ردی مید و ازآنخودسازی مشاهده میشود و استفاده از کنتراستها، توجه به محتوا
بیشتر از فرم، به کاربردن استتیکهای کج و معوج و موقعیتهای بیزمان و بیمکان راهکارهایی هستند که هنرمندان برای نمایانکردن بحران های زیستمحیطی
و بیان انتقادی و در نتیجه ایجاد آگاهی به کار گرفتهاند.
این پژوهش با روش توصیفیتحلیلی به شیوه کیفی و با رویکرد تصویری انجام شده است. نحوه گردآوری اطالعات به روش کتابخانهای و مشاهده و بررسی آثار
هنرمندان از طریق منابع الکترونیکی بوده است.

Keywords

هنر معاصر ایران, هنرمند و محیط, ، ویدئوآرت ایران،

Dokuz İranli Vi̇deo Sanatçisinin Eserleri̇nde Çevre

Abstract

1998 yılından itibaren İran sanatında kavram ve estetik açısından derin değişiklikler ortaya çıktı ve bu sayede
video gibi yeni medyumların kullanımı, sosyal ve insani konuların ele alışı yaygınlık kazandı. Yeni Sanat’ın misyonu küresel çevre sorunları ve insani facialar gibi evrensel konuları hakkında davasını sürdürmektir. Bu araştırmanın konusu İran video sanatçılarının eserlerinde çevre sorununa dikkat çekmesidir. Araştırmada Video Artist
sitesine ait olan Kule Video Projesinden sergilenen 9 sanatçının eseri ele alınmıştır ve çağdaş sanatçıların
çevre konusunu işleyiş biçimleri incelenmiştir. Yapılan araştırma neticesinde İran çağdaş sanatçılarının video
sanatında ilgi alanları, sanatçıların çevreyle ilgili yaklaşımları, sanatsal ifade biçimleri ve sonunç olarak toplumun çevresel, kentsel ve psikolojik bağlamının ortaya çıkması incelenmiştir.
Söz konusu sanatçılar çevre sorunlarını eleştirel, sosyal, kültürel, politik, felsefi ve psikolojik yaklaşımlarla ele
alıyor, kişisel deneyimlerinden ve bakış açılarından hareketle çevre ile ilişkisini dört başlık altında inceliyor: 1.
Sanatçının bitki ve doğa ile ilişkisi 2 . Sanatçının Hayvanlar ile ilişkisi 3 . Sanatçının kentle ilişkisi 4. Sanatçının insan ve toplum ile ilişkisi. Yapılan araştırmaya göre söz konusu sanatçılar eserlerinde Çağdaş Sanatın özellikleri
olan kiç, kolaj , hazır nesne6, kendine mal etme7 , biçimcilikten daha ziyade kavramsallık gibi estetikler kullanmışlardı. Bunların yanı sıra zıtlıklar, çarpık ve bozuk estetikler gibi stratejiler, zamansız ve mekânsız durumlar gibi yaklaşımlar eserlerinde eleştirel ifadelerini yansıtır ve çevresel krizleri ortaya koyarak farkındalık sağlamaktadırlar. Bu araştırma betimsel analitik bir yaklaşımla ortaya çıkmıştır. Bilgi toplama yöntemi, kütüphane yöntemi ve sanatçıların eserlerini elektronik kaynaklar aracılığıyla görüntüleme ve kontrol etme yöntemi ile yapılmıştır.

Keywords

: İran çağdaş sanatı, İran video sanatı, sanatçı ve çevre