Psikanalitik Kuram ve Yaratıcılık

Year 2019, Volume: 2 Issue: 2, 75 - 92, 30.11.2019

Yeliz Yapıcıoğlu Ayaz , Gülce Kıvanççı , Alisher Safarov

https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.547912

Cited By: 2

Abstract

Yaratıcılık
benzer olmayanı, yeniyi ve keşfedilen düşünceyi şekillendirerek göstermektedir.
Birey keşfederek yaratıcı düşünceyi tasarlar. Reklamcılıkta ise yaratıcılık
olmazsa olmazdır.Diğer bir ifade ile yaratıcı düşünceye dayalı olmayan
reklamcılık düşünülemez. Yaratıcı
düşünce,  fikirlerin bütünleşmesinden
meydana gelir. Ancak bu fikirler üretilirken, birey bir fikrin üzerinden birden
fazla düşünceyi ortaya koyarak çıkarımlara varır.Reklamda
yaratıcılığın basit, anlaşılır şekilde olması çok önemlidir.  Yaratıcı strateji ile alışılmamış yeni olan
sunulmalıdır çünkü bireyler birçok reklam mesajına maruz kalmaktadırlar. Alınan
reklam mesajlarının bireylerin akıllarında yer ediciliğini sağlayan unsur,
sunulan ürünle yaratıcılığın ne derece birleştirilmiş olduğudur. Çünkü ürünün
alınmasında, olumlu tutum ve satın alma niyetinin oluşmasında reklamda mesajın
içeriğindeki yaratıcılığın ifadesi önemli bir yere sahiptir. Yaratıcılığın
hayal gücünün kullanılması, hayal gücü ise zihinsel süreçlerin sonucunda ortaya
çıkmaktadır. Bu noktada psikanaliz ve yaratıcılık arasında karşılıklı süregelen
bir iletişimin varlığından söz edilebilir. 
Yaratıcılık ve psikanalizm arasındaki ilişkide reklamın mesajlarının ve
içeriğinin oluşturulmasında tüketiciler önemli bir role sahiptirler çünkü
tüketici davranışları reklamın içeriğini biçimlendirmede etkindir. Tüketici
davranışları bireylerin demografik, sosyografik özelliklerinin yanı sıra
psikografik karakteristiklerini de içerisine almaktadır. Bu kapsamda,
psikografik özellikler tüketicilerin düşünce, tutum ve hareketlerini ele
almaktadır. Bu doğrultuda ise psikanalizmde ortaya konulan kuramlar
tüketicilerin psikografik yapılarını değerlendirmede ışık tutmaktadırlar.Psikanalizm
ile reklamda yaratıcılık konusunun doğrudan bağlantısının ele alındığı
çalışmada alanyazında konu ile ilgili bilgilere yer verilirken, televizyonda
yer alan marka reklamlarının analizleri psikanalizmde kuramcıların ortaya
koyduğu kavramlar kapsamında değerlendirilmiştir. 

Keywords

Psikanaliz, Psikanalitik Kuram, Reklam, Yaratıcılık

References

• Adler, A. Yaşama Sanatı. Türkçesi Kamuran Şipal, Say Yayınları, İstanbul, İkinçi Baskı: Eylül 1989
• Aktüel Psikoloji. Psikanalizin Kavram Haritası. http://www.aktuelpsikoloji.com/psikanalizin-kavram-haritasi-4276h.htm, Erişim Tarihi: 16.06.2015
• Altıntaş. E. Gültekin. M. Psikolojik Danışma Kuramları. Aktüel Yayınları. İstanbul. 2005, s. 62. Link: http://www.msxlabs.org/forum/psikoloji-ve-psikiyatri/312088-iliskiler-kurami.html
• Aslan, Esra., (2011), ‘Torrenca Yaratıcı Türkçe Testi’nin Türkçe Versiyonu’, M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı:14
• Barker, A; (2002) “Yenilikçiliğin Simyası”, (Ahmet Kardam, çev.), İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası
• Batey, M. (2008), Brandmeaning. Routledge, New York
• Bellinson, Robin L. (2006), Theory in Culture: Toward A PsychoanalyticCriticism ofAdvertisingBerne, E. Herkes İçin Psikiyatri ve Psikoanaliz Rehberi, Çeviren: Dr. Emre Kapkın, Yaprak Yayını, İstanbul, Temmuz 1988, s. 322
• Budak, S., 2000. Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• Clark, A. J. 1992. “Psikolojik Danışmada Savunma Mekanizmalarının Tanınması ve Şekillendirilmesi”. (Çeviri: Hakan Ersever). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi Sayı:2 ss:579-596
• Dal, V. 2009. Farklı Kişilik Özelliklerine Sahip Bireylerin Risk Algılarının Tüketici Davranışı Açısından İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Isparta
• Duran, Cengiz., Saraçoğlu, Metin (2009), ‘Yeniliğin Yaratıcılıkla Olan İlişkisi ve Yeniliği Geliştirme Süreci’, Celal Bayar Üniversitesi İ.B.B.F, Cilt:16, Sayı:1
• Fromm, E. 1983. Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları. Çeviren: Aydın Arıtan, Arıtan Yayınevi, İstanbul, 2.Basım
• Fromm, E. 2000. Sigmund Freud’un Misyonu. Türkçesi Emre Ak, Öteki Yayınevi, İkinci Basım
• Gürol, E. 1991. Analitik Psikoloji ve Carl GustavJung, Cem Yayınevi, İstanbul
• İlhan, Nihan.,Cengiz, Serpil , Aygün.,(2015) , ‘Psikanalitik bir Okuma Denemesi:Bir Düş Olarak Reklam,Düşünme Dergisi, Sayı:4
• Junk, Karl Gustav. 2003. “Dört Arketip” (Çeviri: Zehra Aksu Yılmazer), Metis Yayınları (1. basım), İstanbul, s.11
• Kaya, G. (2004). ‘Katılımcı Yönetim Modelinin Organizasyonlarda Yaratıcılığın Geliştirilmesindeki Rolü Üzerine Bir Araştırma’. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İzmit: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Kohut, H. 2004. Psikanalizin Öteki Yüzü. İthaki Yayınları, İstanbul, s.344
• Koptagelİlal, Ü. 1984. Sigmund Freud Psikanalize Giriş. 3. Basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul
• May, Rollo., (1975), ‘Yaratma Cesareti’, (Alper Oysal,çev), İstanbul: Metis Yayınları
• Mengili, B. (2007). ‘İşletmelerde Yaratıcılık Düzeyinin Belirlenmesi’ (İzmir ve Manisa İllerindeki İşletmelerde Yaratıcılık Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Manisa
• Odabaşı, Y. ve Barış, G. 2015. Tüketici Davranışı. Mediacat Kitapları, İstanbul
• Peltekoğlu, Balta Filiz. (2010) ‘Kavram ve Kuramlarıyla Reklam’, İstanbul: Beta Basım
• Sarı, Nilüfer (1999), Devingen Reklam Görüntülerinde Gösterge Çözümlemesi: Üç Reklam Örneği, Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı.
• Snowden, R. 2011. Freud Kilit Fikirler. (Çeviri: Melis İnan). Optimist Yayım Dağıtım
• Tilki, E.,Bulamur, Z. A. ve Aküzüm, N. xx. Psikanaliz Üzerine. Istanbul Psycho analyticalAssociation
• Torrance, E. P, (1965a), ‘Rewarding Creative Behavior: Experiments in ClassroomCreativity .EnglewoodClifs, N.J: PrenticeHall
• Tura, Saffet Murat, (2010), ‘Freud’dan Lacan’a Psikanaliz’, İstanbul: Kanat Kitap
• Uztuğ, Ferruh. (2009). ‘Reklamcılıkta AnnaKarenina İlkesi’ (1. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık
• Vexliard, Alexandre (1966), ‘Yaratıcılık Teorileri ve Eğitim’, Kaynak: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/34/964/11878.pdf
• White, Gordon E. (1972). “Creativity: The X Factor in AdvertisingTheory”, Journal of Advertising, Vol: 1, Iss: 1, Page: 28-32
• Yakın, V., Ay, C. ve Yakın M. 2014. Reklamlarda Kullanılan Marka Kişilik Arketiplerinin Göstergebilimsel Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi. Cilt:21, Sayı:1
• Yalçın, İ., N. Voltan Acar. (2006). ‘Candan Erçetin’in Seslendirdiği Şarkıların Gestalt Terapi Açısından Değerlendirilmesi’. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:20, s.01-10
• Yanık, Onur., (2007), ‘Yaratıcılık’, İstanbul: Fikir Kitaplığı ve Beslenme Saati Kitapları
• Yavuzer, Halide S.(1989), ‘Yaratıcılık’, Boğaziçi Üniversitesi: İstanbul
• Yıldırım, T. E. (2013). Klinik Reklamcılık - Reklam Sürecinde Psikodinamik ve Psikolojik Rahatsızlıkların Kullanımı. Yıldız Teknik Üniversitesi Yayınları: İstanbul
• Yurtseven, R. (2001). ‘Yaratıcı Yönetim’ Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yayınları