Bu çalışmada tarımın çevreye ve ekonomik büyümeye etkisinin Türkiye için geçerli olup olmadığı vektör otoregresif (VAR) modeli ile uygun gecikmeyi bulup Johansen eş bütünleşme yöntemi ile test edilerek sonuçları karşılaştırılmıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda modelde yer alan en önemli değişkenlerin Karbon Emisyonu Eşdeğeri (EMI), kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ve Tarımsal zirai getiri (ZG) tespit edilmiştir. Bu değişkenlere ait veriler dünya dalkınma endeksi (WDI) gibi kaynaklardan elde edilen verilerin resmî sitesinden indirilmiş olup, 1990-2020 yıllarını kapsamaktadır. Çalışmanın sonucunda Johansen Eş bütünleşme yöntemleri karşılaştırılmış ve varyans ayrıştırmasından sonra etki-tepki analizi tercih edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Sonuç olarak zirai getirinin EMI değeri ve GSYİH üzerinde uzun dönemde ilişki olduğu ve belli bir zamandan sonra tarımsal politikalar ve teknolojik araçlar ile EMI değerinin azalacağı ve Tarımın GSYİH deki yerinin dahada artacağı gözlemlenmiştir. Elde edilen sonuçların hem iktisadi hem de istatistiksel açıdan daha güvenilir olduğu tespit edilmiştir.
This study investigates the impact of agriculture on the environment and economic growth in Turkey using a vector autoregressive (VAR) model, determining the appropriate lag order with the Johansen cointegration method, and comparing the results. Based on a literature review, the most important variables included in the model are Carbon Emission Equivalent (AG), per capita gross domestic product (GDP), and agricultural agricultural (ZG) yield. Data for these variables were obtained from official sources such as the World Development Indicators (WDI) and cover the years 1990-2020. The Johansen cointegration methods were compared, and it was determined that an impulse-response analysis should be preferred after variance decomposition. The results indicate a long-term relationship between agricultural yield, EMI, and GDP, with the agricultural policies and technological tools eventually leading to a decrease in EMI and an increase in the role of agriculture in GDP. The obtained results were found to be more reliable both economically and statistically.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Time-Series Analysis |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Early Pub Date | December 29, 2023 |
Publication Date | December 29, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 |