Güç Kullanımı Bağlamında NATO’nun Karadeniz’in Kuzeyinde Ve Hazar’da Enerji Güvenliği Politikaları

Year 2024, Issue: 2, 440 - 502, 29.12.2024

Harun Çetinkaya

https://doi.org/10.58685/dsd.1528530

Abstract

Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle iki kutuplu dünya düzeni sona ermiş ve bu kutbun bir kanadını oluşturan NATO’nun misyonunu tamamladığı hususu birçok kesim tarafından tartışılır hâle gelmiştir. Ancak terörizmden, enerji güvenliğine kadar birçok konu ortaya çıkan bu düzende NATO’nun yeni görev alanlarını oluşturmuştur. Özellikle ABD tarafından bu misyon güvenlikleştirme politikalarının da etkisiyle tanımlanmaya çalışılmış ve yeni NATO kimliği de bu güvenlik algılamalarına göre şekillenmeye başlamıştır. Örgütün birçok coğrafyada askerî güç uygulamaları ile gerçekleştirdiği enerji güvenliğini devam eden Ukrayna Savaşı da hesaba katılarak Karadeniz’in kuzeyinde ve Hazar bölgesinde gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği sorusuna aranan cevap, bu çalışmanın temel problemini/amacını oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden bir durum çalışması şeklinde hazırlanmış çalışmanın belli bölümleri nicel verilerle desteklenmiştir. Çalışmada NATO’nun daha önce birçok coğrafyada enerji güvenliği bağlamında uyguladığı sert güç politikasını anılan bölgelerde, Rusya’nın askerî varlığı, Kırım’ın Rusya lehine yarattığı stratejik avantaj, Türk Boğazları hukuku ve ABD’nin özellikle Hazar’da askerî teşkilatlanmasındaki zafiyetleri gibi nedenlerle uygulayamayacağı yönünde bir sonuca ulaşılmıştır.

Keywords

NATO, Enerji Güvenliği, Karadeniz’in Kuzeyi, Hazar, Rusya

Ethical Statement

Bu çalışma, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi SBE Avrasya Araştırmaları Anabilim Dalı'nda Doç. Dr. Çiğdem Şahin danışmanlığında Harun Çetinkaya tarafından hazırlanarak 2024 yılında tamamlanan "NATO'nun Enerji Güvenliği Yaklaşımı ve Avrasya" başlıklı Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir.

NATO’S ENERGY SECURITY POLICIES IN THE NORTHERN BLACK SEA AND THE CASPIAN SEA IN THE CONTEXT OF THE USE OF FORCE

Abstract

With the end of the Cold War, the bipolar world order ended and the fact that NATO, which was one wing of this pole, had completed its mission has become a subject of debate by many. However, many issues ranging from terrorism to energy security have emerged in this order, creating new areas of duty for NATO. This mission has been attempted to be defined by the USA in particular, under the influence of securitization policies, and the new NATO identity has begun to take shape according to these security perceptions. The answer sought to the question of whether the organization can achieve energy security in the north of the Black Sea and the Caspian region, taking into account the ongoing Ukrainian War, as it has achieved with military force applications in many geographies, constitutes the basic problem/purpose of this study. Certain sections of the study, which was prepared as a case study from qualitative research methods, have been supported by quantitative data. The study concluded that NATO could not implement the hard power policy it had previously implemented in many geographies in the context of energy security in the mentioned regions due to reasons such as Russia’s military presence, the strategic advantage created in favor of Russia by Crimea, the Turkish Straits law and the weaknesses of the US military organization, especially in the Caspian Sea.

Keywords

NATO, Energy Seurity, North of Black Sea, Caspian, Russia

References

• Adomaitis, Nerijus ve Ahlander, Johan. 2024. “North Stream: What’s Known about the My Stery Pipeline Expolisions?.” Erişim: 05.01.2024. https://www.reuters.com/world/europe/qa-what-is- known-about-nord-stream-gas-pipeline-explosions- 2023- 09-26/.
• Aktürk, Şener. 2022. “Sebepleri ve Sonuçlarıyla Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali.” Erişim: 28.02.2024. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/sebepleri-ve- sonuclariyla-rusya-nin-ukrayna-yi-isgali/2512248.
• Aliyev, Nurlan. 2019. “Russian Military Capabilities in the Caspain.” Erişim: 24.03.2024. https://www.cacianalyst.org/publications/analytical- articles/item/13558-russias-military-capabilities-in- the- caspian.html.
• Anadolu Ajansı. 2023. “Ukrayna ve Rusya Savaşı Birinci Yılını Doldururken BM’nin Hâlâ Tartışma Konusu.” Erişim: 29.02.2024. https://www.aa.com.
• Asia Pasific Energy Research Centre. 2007. “A Quest for Energy Security in the 21st Century: Resources and Constraints. Japan,” APERC- Institute of Energy Economics.
• Azzuni, Abdelrahman and Breyer, Christian. (2018). Definitions and Dimensions of Energy Security: A Literature Review. WIREs Energy Environ, 7(268): 1-34. DOİ: 10.1002/wene.268.
• Bağbaşlıoğlu, Arif. 2021. “NATO’nun Deniz Güvenliği Algısı: Süreklilik ve Değişim.” Güvenlik Bilimleri Dergisi 10 (1): 59-78.
• Bielieskov, Mykola. 2024. “To Defeat Putin in a Long War, Ukraine must Switch to Active Defense in 2024.” Erişim: 06.02.2024. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/pa vin g-the-way-for-putins-defeat-ukraine-must- prioritize- defense-in-2024/.
• Binnendijk, Hans and Franklin, Krame. 2023. “Providing Long- Term Security for Ukraine: NATO Membership and other Security Options.” Erişim: 14.01.2024. https://www.atlanticcouncil.org/in- depth- research- reports/issue-brief/providing- long- term- security-for- ukraine- nato- membership- and- other- security-options/.
• Biresselioğlu, Mehmet Efe,. 2012. “NATO’nun Değişen Enerji Güvenliği Algısı: Türkiye’nin Olası Konumu.” Uluslararası İlişkiler 9(34): 227-252.
• Boniface, Pascal. 1997. “The NATO Debate in France.” Erişim: 09.05.2024. https://www.nato.int/acad/conf/enlarg97/boniface.htm.
• Brzezinski, Zibigniew. 1997. Büyük Satranç Tahtası Amerika’nın Küresel Üstünlüğü ve Bunun Jeostratejik Gereklilikleri, Çeviri, Yelda Türedi. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Buzan, Barry. 2008. Askerî Güvenliğin Değişen Gündemi, Uluslararası İlişkiler 5(18): 107-123.
• Butrimas, Vytautas. Hajek, Jaroslav. Oleksandr, Sukhodolia. Dmytro, Bobro and Karasol, Sergii. 2021. “Hybrid Warfare Againist Critical Energy İnfrsturucture: The Case of Ukraine.” Erişim: 15.05.2024. https://www.enseccoe.org/pabications/hybrid-warfare- against-critical-energy-infrastructure-the-case-of- ukraine/.
• Cherp, Aleh ve Jewell, Jessica. 2011. “The Three Perspectives on Energy Security: İntellectual History, Disciplinary Roots and the Potential for İntegration.” Current Opinion in Environmental Sustainability 3, 202–212.
• Clough, Gavin. 2024. “To Fend off Russia in the Black Sea, the US and NATO Need to Help Boost Allies’ Naval Power.” Erişim: 06.02.2024. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new- atlanticist/to- fend-off-russia-in-the-black-sea-the-us- and-nato- need-to- help-boost-allies-naval- power/.
• Coffey, Luke. 2023. “NATO’s Black Sea Frontier is the Soutern Shore of the Caspain Sea.” Erişim: 20.12.2023. https://www.hudson.org/security- alliances/natos- black- sea-frontier-southern- shore-caspain-sea.
• Cornell, E. Svante, McDermott, N. Roger, O’Malley, D. William, Socor, Vladimir, Star, Fredericks. 2004. Regional Security in the South Caucasus: The Role of NATO, Washington, Central Asia-Caucasus İnstitute, Paul H. Nitze School of Advanced International Studies The Johns Hopkins University.
• Cunningham, Jennifer and Yetiv, Steve. 2012. “NATO and the Caspain.” Journal of Energy Security, Erişim: 12.01.2024. http://www.ensec.org/index.php?option=com_content &v iew=article&id=352:nato-and-the- caspian&catid=123:content&Itemid=.
• Çelikpala, Mithat. 2014. “Enerji Güvenliği: NATO’nun Yeni Tehdit Algısı.” Uluslararası İlişkiler 10(40): 75-99.
• De Haas, Marcel. 2009. “NATO-Russia Relations After the Georgian Conflict.” Atlantisch Perspectief 33(7): 4-9.
• Doğan, Göknil Erbaş. 2018. “Karadeniz Bölgesinde Boru Hatları Jeopolitiği.” Karadeniz Araştırmaları XV (57): 17-31.
• Dupuy, Arnold. 2022. “Energy Security is Critical for NATO's Future in the Black Sea.” Erişim: 20.12.2023. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/turkeysource/energ y-security-is-critical-to-natos-black-sea-future/.
• Energy Information Administration. 2017. “Country Analysis Brief: World Oil Transit Chokepoints.” Erişim: 17.01.2024. https://www.eia.gov/international/content/analysis/specia l_topics/World_Oil_Transit_Chokepoints/wotc.pdf.
• Erol, Seyfettin Mehmet, Demir, Sertif. 2012. “Amerika’nın Karadeniz Politikasını Yeniden Değerlendirmek.” Akademik Bakış 6(11): 17-33.
• Euronews. 2024. “Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy'ı Görevden Aldı.” Erişim: 29.02.2024. https://tr.euronews.com/2024/02/08/ukrayna- devlet-baskani-vladimir-zelenskiy-genel-kurmay- baskani-valeri-zaluzhnyiyi-gorevden aldı.
• European Parlimament. 2023. “The İmpact of the Gssuply Crisis on the Just Transition Plans.” Erişim: 27.10.2024. htpps://www.euroğarl.eu/RegData/etudes/STUD/2023/73 3134/IPOL_STU(2023)733134_EN.pdf.
• Eurostat. 2024. “Statistics Explained-EU İmports of Energy Products - Latest Developments.” Erişim: 25.03.2024. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/index.php?title=EU_imports_of_energy_produ cts_- _latest_developments.
• Gallis, Paul. 2007. NATO and Energy Security. CRS Report for Congress 1-6.
• Gawliczek, Piotr and İskandarov, Khayal. 2023. “The Zangezur Corridor as part of the Global Transport Route (Against the Backdrop of Power Games in the South Caucasus Region).” Security Defence Quarterly, 41(1): 36-53, Doi: 10.35467/sdq/161993.
• Global Energy Monitor. 2024. “Yamal-Europe Gas Pipeline.” Erişim: 01.12.2024. https://www.gem.wiki/Yamal- Europe_Gas_Pipeline.
• Gorgemans, Benoit. 2021. “The Caspain Flotilla: Russia’s Offensive Reinvention.” Erişim: 24.03.2024. https://www.usni.org/magazines/proceedings/2021/augus t/caspian- flotilla- russias-offensive- reinvention.
• Gottemoeller, Rose, Ryan, Michael. 2024. “Ukraine has a Pathway to Victory.” Erişim: 06.02.2024. https://foreignpolicy.com/2024/01/08/ukraine-russia-war- victory-stalemate-strategy-weapons-congress-aid/.
• Gürdeniz, Cem. 2009. “Deniz Güvenliğinin Enerji Arz Güvenliği Üzerindeki Rolü.” Enerji Güvenliğine Ortak Çözüm Arayışları Sempozyumu 28-29 Nisan 2009, Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
• Gürler, Halil Emre. 2023. “Rusya ve Ukrayna Savaşı’nın Deniz Ticaretine Etkisi.” Erişim: 25.10.2024. https://tasam.org/tr- TR/Icerik/72479/rusya_ve_ukrayna_savasinin_deniz_tic aretine_etkisi.
• Grenburg, Dmitry. 2018. “Is a New Russıan Black Sea Fleet Comıng? or is it Here?.” Erişim: 15.11.2024. https://warontherocks.com/2018/07/is-a-new-russian- black-sea-fleet-coming-or-is-it-here/.
• Grishin, Oleg. Todorova, Ralitsa, and Tolochko Aleksandr. 2020. “Energy Securıty of the Black Sea Regıon: Geostrategy and Geoenergy Measurement.” Przegląd Strategiczny 13: 439- 453.
• Grison, Nathon. Robinson. 2013. “NATO’s Energy Security Policy Put to the Caspian Test,” Connections, 12(2): 83-94.
• Gülyüz, Yasin. 2020. “Yeni Büyük Oyunun Bir Cephesi: Hazar Bölgesi’nde Enerji Rekabeti.” Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi 4(2): 361-382.
• Halhallı, Ozan Emin. 2022. “Rusya Federasyonu ve Ukrayna Çatışmasının Uluslararası Hukuk Açısından Kısa Bir Analizi.” Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5: 442-464.
• Hamilton, Daniel. 2008. “A Transatlantic Strategy for the Wider Black Sea?.” derleyen, Hamilton, Daniel. Mangott, Gerhard 319-337. The wider Black Sea region in the 21st century: strategic, economic and energy perspectives. Washington, D.C.: Center For Transatlantic Relations.
• Hamzaoğlu, Halit. 2020. “Rus Dış Politikasında Realist Yaklaşım: Primakov Doktrini ve Yakın Çevre Kavramı.” Avrasya Uluslararası Araştırmaları Dergisi 8(24): 281- 299.
• International Energy Agency. 2024. “Russia’s War of Ukraine.” Erişim: 01.05.2024. https://www.iea.org/topics/russias- war-on- ukraine.
• Kahraman, Firdes Şeyda ve Merdan, Ali Samir. 2020. “Hazar Denizi’nin Hukuki Statüsü.” Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 11(21): 434- 468.
• Kalehsar, Omid Sohri. 2020. Hazar Havzası’nda Amerika’nın Enerji Diplomasisi. Ankara: Astana Yayınları.
• Keliauskaite, Ugne and Zachmann, Georg. 2024. “The end of Russian Gas Transit Via Ukraine and Options for the EU.” Erişim: 01.12.2024. https://www.bruegel.org/analysis/end-russian-gas-transit- ukraine-and-options-eu
• Khamashuridze, Zurab. 2008. “Energy securitiy and NATO: Any Role for the Alliance?.” Partnership for Peace Consortium of Defense Academies and Security Study Institues 7(4): 43-58.
• Kök, Havva. 2012. “NATO’nun Genişlemesi: Avrasya’da Rusya- ABD Nüfuz Mücadelesi,” derleyen, Mehmet Seyfettin Erol, 171-199. “Sıcak Barışın Soğuk Örgütü: Yeni NATO Yeni Tehditler, Konseptler, Arayışlar, Dönüşüm ve Alan Dışı Operasyonlar.” Ankara: Barış Platin Yayınları.
• Köse, İsmail. 2020. “Soğuk Savaş Sonrası Dönem Karadeniz’de Güç Mücadelesi.” Karadeniz İncelemeleri Dergisi 29: 203-226.
• Krooker, Joshua. 2024. “Transparency For Vıctory: How Openness Can İmprove Ukraine’s Publıc Relatıons.” Erişim: 06.02.2024. https://warontherocks.com/2024/01/transparency- for- victory-how-openness-can-improve-ukraines- public- relations/.
• Kulick, Jonathan and Yakoboshuili, Temuri. 2008. “Georgia And The Wider Black Sea,” derleyen, Hamilton, Daniel. Mangott, Gerhard, 23-53. The Wider Black Sea Region İn The 21st Century: Strategic, Economic and Energy Perspectives. Washington, D.C.: Center For Transatlantic Relations.
• Kuzembayeva, Asiya. 2014. “NATO and Ensuring Energy Security in The Caspian Basin.” Kaznu Bulletin International Relations and İnternational Law Series 1(65): 75-79.
• Mac Laren, Ron. Repass, Michael. Rich, Justin. 2022. “Land-Locked Naval Defense Diplomacy in the Caspain Sea.” Erişim: 25.03.2024. https://www.caspianpolicy.org/research/policy- brief/land-locked-naval- defense- diplomacy- in-the-caspian-sea.
• NATO. 1999. “The Alliance’s Strategic Concept.” Erişim: 15.11.2023. https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_274 33.htm.
• NATO. 2006. “Riga Summit Declaration.” Erişim: 27.11.2024. https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_37920. htm.
• NATO 2008. “Bucharest Summit Declaration.” Erişim: 27.11.2024. https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_8443.h tm.
• NATO. 2016. “Warsaw Summit Communiqé.” Erişim: 19.10.2024. https://www.nato.int/cps/en/natohg/official_texts_133169 .htm.
• NATO. 2023. “Relations with Russia.” Erişim: 01.01.2024. https://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_50090.C, 01.
• NATO. 2024a. “Energy Security.” Erişim: 28.11.2024. https://www.nato.int/cps/ic/natohq/topics_49208.htm%2 0.
• NATO. 2024b. “Washington Summit Declaration.” Erişim: 04.08.2024. https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_227678 .htm.
• Nelson, Haley. 2023. “Powering Progress and Energy Expansion: 2023 in Review, Caspian Policy Center.” Erişim: 21.01.2024. https://www.caspianpolicy.org/research/energy/powering-progress-and-energy-expansion-2023-in-review.
• Nordenman, Magnus. 2015. “The Naval Alliance: Preparing NATO for a Maritime Century.” Erişim: 25.09.2023. https://www.atlanticcouncil.org/in-depth- research reports/report/the-naval-alliance- preparing-nato-for- a- maritime-century/.
• Nord Stream. 2024. “Operations.” Erişim: 01.12.2024. https:www.nord-stream.com/operations/.
• Oral, Ferhan. 2022, “Role Of The Caspian Region Within The Context Of Energy Security.” Bölgesel Araştırmalar Dergisi 6(2): 419-439.
• Önder, Halil ve Maden Nafiz. 2023. “Avrupa Birliği’nin Kayıp Enerji Projeleri: Nabucco, Trans Hazar ve Güney Akım.” Türkiye Politik Çalışmalar Dergisi, 3(1): 33-56.
• Özgen, Cenk. 2017. “Türkiye’nin Karadeniz’de Deniz ve Enerji Güvenliğine Yönelik Faaliyetleri.” Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2): 49-84.
• Petersen, Michael. 2019. “The Naval Power Shift in the Black Sea.” Erişim: 15.11.2023. https://warontherocks.com/2019/01/the-naval- power-shift-in-the-black-sea/.
• Ratsiborynska, Vira. 2018. “Russia’s Hybrid Warfare in the Form of its Energy Manoeuvers Against Europe: How the EU and NATO can Respond Together?,” Research Paper Rome, 147.
• Repass, Michael. Rogers, Darsie. 2022. “Now is the Tıme to Increase U.S. Security Engagement in the Caspian.” Erişim: 01.11.2023. https://api.caspianpolicy.org/media/ckeditor_media/2 022/ 06/14/now-is-the-time-to-increase-us-security- engagement-in-the-caspian.pdf.
• Russian National Security Strategy. 2015. Erişim: 06.03.2024. https://www.ieee.es/Galerias/fichero/OtrasPublicacion es/ Internacional/2016/Russian-National-Security- Strategy- 31Dec2015.
• Saluschev, Sergey. 2014.” “Annexation of Crimea: Causes, Analysis Global İmplications.” Global Societies Journel 2: 37-46.
• Sapmaz, Ahmet. 2022. “Rusya Neden Ukrayna’ya Karşı Savaş Başlattı ve Harekât Ne Durumda.” Erişim: 28.02.2024. https://www.ankasam.org/rusya-neden- ukraynaya- karsi- savas-baslatti-ve-harekât-ne- durumda/.
• Smith, Julianne. 2008. “The NATO-Russia Relationship: Defining Moment or Dejavu?.” Politique Etrangere 4.
• Sovacool, Benjamin K. 2011. “Evaluation Energy Security in the Asia Pacific: Towards a more Comprehensive Approach,” Energy Policy 39, 7472-7479.
• Stoltenberg, Jens. 2022. “Press Conference.” Erişim: 06.02.2024. https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_193610. htm.
• Şahin, Çiğdem. 2021. “Avrupa Birliği’nin Orta Asya Siyaseti.” 21. Yüzyılda Bölgesel ve Küresel Aktörlerin Orta Asya Siyaseti, derleyen Çiğdem Şahin ve Turgay Düğen, 295-347. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Tang, Donald. 2016. “Chine’s İnvestment in the Central Asian Republics.” Erişim: 05.10.2023. https://community.apan.org/wg/tradoc- g2/fmso/m/fmso-monographs/194970.
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 2023. “Boru Hatları ve Projeleri.” Erişim: 22.01.2023. https://enerji.gov.tr/neupgm-boru-hatlari-ve-projeleri.
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. 2024. “Diğer İstatistikler.” Erişim: 04.02.2024. https://denizcilikistatistikleri.uab.gov.tr/diger-istatistikler.
• Telli, Azime. 2022. Ulusal Çıkar ve Ortak Güvenlik İkileminde NATO’nun Enerji Güvenliği Rolü. VI. Mülkiye Uluslararası İlişkiler Kongresi-NATO ve Türkiye Bildiri Özetleri Kitabı, 124-127. Ankara, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• The Military Doctrine of the Russian Federation. 2010. “Text of Newly Approved Russian Military Doctrine.” Erişim: 05.03.2024. https://carnegieendowment.org/files/2010russia_milit ary doctrine.pdf.
• The Military Doctrine of the Russian Federation. 2014. Erişim: 05.03.2024. https://web.archive.org/web/20180501051233id_/https :// www.offiziere.ch/wp-content/uploads- 001/2015/08/Russia-s-2014-Military-Doctrine.pdf.
• Tüysüzoğlu, Göktürk. 2013. “Savunmacı Realizm ve Saldırgan Realizm Bağlamında Karadeniz Havzasındaki Çatışma Gerçekliğinin Değerlendirilmesi.” Avrasya Etütleri 44(2): 57-85.
• Ünalmış, Ahmet Nafiz ve Oğuz Şafak. 2019. “Karadeniz’de Rusya-ABD Rekabeti ve Ukrayna Krizi.” Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 5(7): 1-10.
• Yapıcı, Merve İrem. 2007. “Rusya-NATO İlişkilerinin Dünü, Bugünü, Geleceği.” 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 1451-1473. Ankara, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
• Yapıcı, Merve İrem. 2020. “Hazarı Aşan Bir Hazar Gücü: Geçmişten Günümüze Rus Hazar Filosu.” Karadeniz Araştırmaları. XVII(68): 851-874.
• Weaver, John. 2023. “2023 NATO Zirvesinin Ardından.” Erişim: 02.01.2024. https://www.nato.int/docu/review/tr/articles/2023/07/2 7/ 2023-nato-zirvesinin-ardindan/index.html.
• World Economic Forum. 2023. “Energy Transition İndex,” Erişim: 16.07.2023. https://www.weforum.org/reports/fostering-effective- energy-transition-2023/country-deep-dives- a57a63d0d5?gl=1*1f3dcex*_up*MQ..&gclid=EAIaI Qo bChMI8ovc65iTgAMVSpjVCh0q7Q3DEAAYASAAE gI STPD_BwE#report-nav.