Anadolu’nun İlk Yazılı Belgelerinde Büyü ve Kehanet

Year 2014, Volume: 54 Issue: 2, 37 - 48, 01.01.2014

Hakan Erol

Abstract

Bugün sayısı 23500’e ulaşmış Kültepe tabletleri içinde sadece sekiz adet büyü metni bulunmaktadır. Bazı araştırmacılar bu büyü metinlerinin okuma yazma öğrenen kişilerin alıştırma metinleri olduğunu ve okul metinleri içerisinde değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Bu görüş büyü metinlerinin bazıları için geçerli olabilir ancak bu metinlerin genel itibarıyla profesyonel kâtipler tarafından yazıldığı ve amacına uygun olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Özellikle Kt 94/k 821 numaralı belge bir muska gibi kullanılmak üzere biçimlendirilmiş; tabletin üst kısmında, iple duvara ya da kapıya asmak için delikli bir çıkıntı yapılmıştır. Kültepe büyü metinlerinin hiçbiri Mezopotamya kaynaklarında ve sonraki Hitit kaynaklarında örneklerine sıkça rastlanan kara büyü ya da bağlama büyüsü gibi kötülük amaçlı büyülerden değildir. Büyüler çoğunlukla hastalıklara ve kötü cine karşı koruma amaçlı yapılmış pozitif büyülerdir. Dolayısıyla bunlar, günümüzde kullanımı halen devam eden her türlü kötülüklere karşı yazılmış “muska” denilen nesnelerle karşılaştırılabilir.

Keywords

Eski Asur Devri, Kültepe Tabletleri, Büyü, Büyücülük, Kehanet, Kâhinlik

Incantation and Oracle in the First Written Documents of Anatolia

Abstract

There are only eight incantation texts among 23500 Kültepe tablets. Some researches assert that these incantation texts were exercising documents belong to people who were trying to learn literacy, and should be accepted as school texts. This opinion can be suit for some of the incantation texts but it is clear that most of these texts were written by professional scribes and were used for their actual purpose. Especially, the text Kt 94/k 821 was shaped to use as an amulet. The tablet has a hole on top to reeve a rope for hanging it on a wall or a door. Comparing to the dark magic or binding spell which are very common in Mesopotamian and later Hittite sources, none of these Kültepe incantations are vicious. These incantations are positive used as protection against illnesses and demons. Hence, these texts can be compared with objects called “amulet” which are still used against all kind of evil.

Keywords

Old Assyrian Period, Kültepe Texts, Incantation, Witchcraft, Oracle, Prophecy

References

• Barjamovic, G. ve Larsen, M. T. “An Old Assyrian Incantation against the Evil Eye”, Altorientalischen Forschungen 35/1, (2008): 144-155.
• Black, J., ve Green, A. Mezopotamya Mitolojileri Sözlüğü, Tanrılar, İfritler, Semboller, Çev. Necdet Hasgül, İstanbul, Aram, 2003. Ersoy, R.
• “Kadın Kamlar’dan Göçerevli Türkmenler’de “Ebelik” Kurumu’na Dönüşüm”. Türk Bilig: Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 13, 2007: 71. Farber, W.
• “Zur älteren akkadischen Beschwörungsliteratur, Zeitschrift für Ayyriologie 71, 1981: 51-72. Hecker K. H.
• “Schultexte aus Kültepe”, Nouvelles Assyriologiques Brèves et Utiliaires (NABU) n. 1, 1996: 20-21.
• ______ “Rituale und Beschwörungen”, Omina, Orakel, Rituale und Beschwörungen, Texte aus der Umwelt des Alten Testaments (TUAT) Neue Folge 4, 2004: 61-127. Kryszat, G.
• “Herrscher, Herrschaft ubd Kulttradition in Anatolien nach den Quellen aus den altassyrischen Handelskoloinen-Teil 2: Götter, Priester und Feste Altanatoliens”, Altorientalischen Forschungen 33/1, 2006: 102-124. Michel, C.
• “Une incantation paléo-assyrienne contre Lamaštum”, OrNS 66, : 58-64. ______ “Deux incantations paléo-assyriennes, in J. G. (ed.), Assyria and Beyond. Studies Presented to Mogens Trolle Larsen, PIHANS 100, Leiden, 2004: 395
• Thomsen, M. L. “The Evil Eye in Mesopotamia”, Journal of Near Eastern Studies /1, 1992: 19-32.
• Veenhof, K. R. “An Old Assyrian Incantation Against a Black Dog”, WZKM 86, : 425-433. von Soden, W. “Eine altassyrische Beschwörung die Dämoin Lamaštum”, OrNS 25, : 141-148.