DİJİTALLEŞTİRİLEN KÜLTÜREL MİRASA AÇIK ERİŞİM: TÜRKİYE İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ

Year 2018, Volume: 58 Issue: 2, 1647 - 1666, 01.01.2018

Semanur Öztemiz Bülent Yılmaz

Abstract

Küreselleşmenin etkisiyle homojenleşen kültürel değerler, ulusları yerel kültürlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya bırakmıştır. Kültür varlıklarının korunmasına ve ait olduğu toplumla birlikte tanınmasına ilişkin duyarlılık, kültürel miras ürünlerini sürdürülebilir bir anlayışla koruma ve kitlesel düzeyde erişilebilir kılma çabalarını artırmıştır. Kültürel miras ürünlerine engelsiz erişim kütüphane, arşiv ve müze gibi kültürel bellek kurumlarının dijital kapılarını aralamaları ve web üzerindeki görünürlüklerini artırmalarıyla sağlanabilir. Bu çalışmanın amacı -Türkiye örneğinde- dijitalleştirilen kültürel mirasa açık erişim sağlanmasına öncülük edecek bir model önermektir. Kültürel mirasa açık erişimin yasal, teknik, idari ve mali süreçlerine rehberlik etmesi beklenen modelin, kültürel miras ürünlerinin evrensel düzeyde keşfedilmesine, bireysel ve toplumsal bağlamda yaratıcılığın gelişmesine ve kültürel miras yönetiminde standart yaklaşımların benimsenmesine de katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Kültürel Miras, Dijital Kültürel Miras, Açık Erişim, Kültürel Mirasa Açık Erişim

OPEN ACCESS TO DIGITIZED CULTURAL HERITAGE: A MODEL PROPOSAL FOR TURKEY

Abstract

Cultural values, which are homogenized by the effect of globalization, have endangered nations with the risk of losing their local cultures. Sensibility of conservation and acknowledging cultural properties with the society they belonged to, has increased the efforts to protect cultural heritage products with a sustainable understanding and make them massively accessible. Unhindered access to cultural heritage products can be provided by cultural memory institutions, such as libraries, archives and museums, which open up their digital doors and increase their visibility on the web. The aim of this study is to propose a model that will lead to open access to digitized cultural heritage - in the case of Turkey. The model, which is expected to guide the legal, technical, administrative and financial processes of open access to cultural heritage, is thought to contribute to the discovery of cultural heritage products at universal level, the development of creativity in the individual and social context and the adoption of standard approaches in cultural heritage management.

Keywords

Cultural Heritage, Digital Cultural Heritage, Open Access, Open Access to Cultural Heritage

References

• Aldemir, Ahmet and Esin Sultan Oğuz. “Sayısal Kültürün Korunması: Web Arşivleme.” Türk Kütüphaneciliği 20. 3 (2006): 283-312.
• Amsterdam Museum. “Over Het Museum” Web. Feb. 05 2016.
• Ataman, Bekir Kemal. “Arşivlerde ve Kütüphanelerde Sayısallaştırma.” Web. Nov. 25 2017.
• Atılgan, Doğan and Burcu Keten. “Açık Erişim Olgusu ve Ankara Üniversitesi.” Web. Nov. 22 2016.
• Banach, Meghan, et al. “Guidelines for Digitization.” Web. March 10 2017.
• Chapman, Stephan. “Considerations for Project Management.” Handbook for Digital Projects: A Management Tool for Preservation and Access. Ed. Maxine K. Sitts.
• Andover, Massachusetts: Northeast Document Conservation Center, 2000. 31-44. Web. May 21 2017.
• Conway, Paul. “Overwiev: Rationale for Digitization and Preservation.” Handbook for Digital Projects: A Management Tool for Preservation and Access. Ed. Maxine K.
• Sitts. Andover, Massachusetts: Northeast Document Conservation Center, 2000.15-30. Web. May 21 2017.
• Deren, Abdullah Sencer. “Sanal Ortamda Kültürel Miras Enformasyon Sistemlerinin Kurulması ve Türkiye İçin Durum Analizi.” PhD thesis, İstanbul University, 2006.
• DPLA. “About.” Web. May 17 2018.
• Europeana. “Home.” April 22 2018.
• IFLA. “Guidelines for Digitization Projects for Collections and Holdings in The Public Domain.” Web. May 18 2017.
• Moving Theory into Practice: Digital Imaging Tutorial-Delivery. Web. Nov. 25 2016.
• Nash, Jeff, Sara Sterkenburg, and Paul Wentzell. “Project Plan for Digitization: Structural Manual for Policy Development at the Greater West Bloomfield Historical Society.” Web. April 25 2018.
• Özbağ, Didem. “Ulusal Dijital Kültür Mirasının Korunması ve Arşivlenmesine Yönelik Kavramsal Bir Model Önerisi.” PhD thesis, Hacettepe University, 2010.
• Öztemiz, Semanur. “Türkiye’de Dijital Kültürel Miras Ürünlerine Açık Erişim: Bir Model Önerisi.” PhD thesis, Hacettepe University, 2016.
• Öztürk, İbrahim Hakkı. “Dijital Tarih.” Web. June 25 2016.
• Pachali, David. “Kütüphaneler Dijital Arşivlerini Kullanıcılara Nasıl Açıyor?” Web. July 14 2017.
• Puglia, Steven, Jeffrey Reed, and Erin Rhodes. “Technical Guidelines for Digitizing Archival Materials for Electronic Access: Creation of Production Master Files –Raster Images.” Web. September 27 2017.
• Rijksmuseum. “About.” Web. Feb. 05 2017.
• Savanur, Kivanur P. and M.N. Nagaraj. “Design and Implement of Digital Library: An Overview.” Web. September 25 2017.
• Schaefer, Shannon Noelle. “Inaccessible Knowledge. Inconsistent Access to State Historic Preservation Offices Online Databases.” Web. October 26 2018.
• Terras, Melissa. “Opening Access to Collections: The Making and Using of Open Digitized Cultural Content.” Online Information Review 39. 5 (2015):1-30.
• The Finnish National Digital Library. “Digital Preservation Implementation Plan of The National Digital Library.” Web. 25 Nov. 2017.
• Yılmaz, Bülent. “Dijital Kütüphane Becerileri Konusunda Türkiye’de Durum: AccessIT Projesi Çerçevesinde Bir Değerlendirme.” Türk Kütüphaneciliği 25.1 (2011): 117-123.