ET-TAYYİB SÂLİH'İN “MEVSİMU'L-HİCRE İLE'Ş-ŞEMÂL” ADLI ROMANININ TAHLİLİ

Year 2018, Volume: 58 Issue: 1, 662 - 689, 01.01.2018

Esat Ayyıldız

Abstract

et-Tayyib Sâlih, 20. Yüzyılın en önemli Sudanlı yazarlarından birisidir. En meşhur eseri olan Mevsimu'l-Hicre ile'ş-Şemâl’i, 1966 senesindeyayımlamış ve eser ilk kez Hivâr adlı Beyrut dergisinde neşredilmiştir. Genel anlamda romanın ana odak noktası, İngiliz sömürgeciliğinin ve Avrupa modernitesinin kırsal Afrika toplumlarına, özellikle Sudan kültür ve kimliğine olan etkisidir. Eser, modern Sudan’daki çatışmaları yansıtmakta, Avrupa sömürgeciliğinin acımasız tarihini dile getirerek çağdaş Sudan toplumunun realitesini ortaya koymaktadır. Mevsimu'l-Hicre ile'ş-Şemâl, yurtdışında eğitim aldıktan sonra ülkesine dönen, “dünya görmüş” Afrikalı bir adamın, adı açıklanmayan bir anlatıcı tarafından, belirsiz bir dinleyiciye nakledilen hikâyesidir. 1950’lerde anlatıcı, Nil Nehri üzerindeki Ved Hâmid adlı köyüne, ‘pek tanınmayan bir İngiliz şairin hayatı’ üzerine yazdığı doktora tezinden sonra tekrar döner. Romanın başkişisi olan Mustafa Said, İngiliz sömürgeciliğinin ortaya çıkarttığı bir çocuk, sömürgeci eğitimin bir mahsulü, aynı zamanda döneminin canavarlaşan bir mamulüdür. Mevsimu'l-Hicre ile'ş-Şemâl, Doğu-Batı karşılaşmalarına odaklanan, sömürgecilik sonrası anlatıların gelişiminde önemli bir dönüm noktası kabul edilmiştir. Arap Edebiyatı Akademisi, eseri 20. yüzyılın en iyi Arapça romanları arasında saymıştır.

Keywords

Mevsimu'l-Hicre ile'ş-Şemâl, et-Tayyib Sâlih, Sömürgecilik sonrası, Kuzeye Göç Mevsimi, Sudan edebiyatı, Sudan

AN ANALYSIS OF AL-TAYYIB SALIH'S “MAWSIM AL-HIJRAH ILÂ AL-SHAMÂL”

Abstract

al-Tayyib Salih Tayeb Salih was one of Sudan's greatest authors of the twentieth century. In 1966, Salih published his novel Mawsim al-Hijrah ilâ al-Shamâl Season of Migration to the North , the one for which he is best known. It was first published in the Beirut journal Hiwâr. The main concern of the novel is the impact of British colonialism and European modernity on rural African societies in general and Sudanese culture and identity in particular. His novel reflects the conflicts of modern Sudan and depicts the brutal history of European colonialism as shaping the reality of contemporary Sudanese society. Mawsim al-Hijrah ilâ al-Shamâl is a story told to an unspecified audience of the “traveled man,” the African who has returned from schooling abroad by an unnamed narrator. The narrator returns to his Sudanese village of Wad Hamid on the Nile in the 1950s after writing a PhD thesis on ‘the life of an obscure English poet’. Mustafa Sa'eed, the main protagonist of the novel, is a child of British colonialism, and a fruit of colonial education. He is also a monstrous product of his time. Mawsim al-Hijrah ilâ al-Shamâl is considered to be an important turning point in the development of postcolonial narratives that focus on the encounter between the East and the West. Damascus-based Arab Literary Academy regarded it as one of the best novels in Arabic of the twentieth century.

Keywords

Mawsim al-Hijrah ilâ al-Shamâl, al-Tayyib Salih, Postcolonialism, Season of Migration to the North, Sudanese Literature, Sudan

References

• ‘Abbûd, Şevḳî. Mu‘cemu Udebâ’u’l-‘Âlem. Vahran: Dâru’l-Muellif, 2016.
• Allen, Roger. The Arabic Novel an Historical and Critical Introduction. New York: Syracuse University Press, 1982.
• Başer, K., Hüsnü Can ve Gerhard Buchbauer. Handbook of Essential Oils: Science, Technology, and Applications. New York: CRC Press, 2009.
• Bauer, Thomas. Liebe und Liebesdichtung in der Arabischen Welt des 9. und 10. Jahrhunderts. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1998.
• Benhayoun, Jamal Eddine. Narration, Navigation, and Colonialism: A Critical Account of Seventeenth- and Eighteenth-century English Narratives of Adventure and Captivity. Almanya: Peter Lang, 2006.
• Bunson, Margaret R. Encyclopedia of Ancient Egypt. New York: Facts on File, 2002.
• Cemîl b. Ma‘mer. Dîvânu Cemîl Buseyne, Beyrut: Dâru’ṣ-Ṣâdır, Tsz.
• Elad-Bouskila, Ami. “Voices of Exiles and the Fictional Works of Tayeb Salih.” The Arab Diaspora: Voices of an Anguished Scream. Ed. Zahia Smail Salhi, Ian Richard Netton. Oxon: Routledge, 2006. 41-53.
• Encyclopaedia Britannica: Britannica Book of the Year 2010. Ed. Karen Jacobs Sparks, Chicago-Londra: Encyclopaedia Britannica, Inc., 2010. 157.
• Er, Rahmi. Çağdaş Arap Edebiyatı Seçkisi. Ankara: Vadi Yayınları, 2012.
• --. Modern Mısır Romanı I. Ankara: Hece Yayınları, 2015.
• Fischer, Robert-Tarek. Österreich im Nahen Osten: die Grossmachtpolitik der Habsburgermonarchie im Arabischen Orient 1633-1918. Viyana-Köln-Weimar: Böhlau Verlag, 2006.
• Ford, Ford Madox. Ford Madox Ford: Selected Poems. Ed. Max Saunders. New York: Routledge, 2003.
• Gallagher, David. Metamorphosis: Transformations of the Body and the Influence of Ovid's Metamorphoses on Germanic Literature of the Nineteenth and Twentieth Centuries, Hollanda: Rodopi, 2009.
• Grossman, Mark. World Military Leaders: A Biographical Dictionary. New York: Facts On File, 2007.
• Hassan, Waïl S. “Tayeb Salih.” Encyclopedia of Postcolonial Studies. Ed. John Charles Hawley. Connecticut-Londra: Greenwood Press, 2001.
• --. Tayeb Salih: Ideology and the Craft of Fiction. New York: Syracuse University Press, 2003.
• Hopkins, Peter Gwynvay. “Tayeb Salih's Bandarshah: A Great Arab Novel.” Kenana Handbook Of Sudan. Ed. Peter Gwynvay Hopkins. Oxon: Routledge, 2009. 527-551.
• İbn Dureyd, Ebû Bekr Muhammed b. Hasan. el-İştiḳâḳ. (tah. Abdusselam Muhammed Harûn). Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1411/1991.
• Kalliney, Peter. Modernism in a Global Context. Londra-New York: Bloomsbury Publishing, 2016.
• Koç, C. Turgut. Ṭayyib Ṣâliḥ ve Romancılığı. Basılmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004.
• Köşeli, Yusuf. “Tayyib Sâlih'in Mevsimu'l-Hicre İla'ş-Şimâl Adlı Romanında Postkolonyal İzlekler.” Turkish Studies 8.12 (2013): 777-792.
• Lentz, Harris M. Heads of States and Governments. New York: Routledge, 2013.
• Mahfûz, Necib. Han el-Halili. Çev. Prof. Dr. Bedrettin Aytaç. İstanbul: Hit Kitap, 2011.
• Mitchell, Timothy. “The Middle East in the Past and Future of Social Science.” The Politics of Knowledge: Area Studies and the Disciplines. Ed. David Szanton. Berkeley -Los Angeles-Londra: University of California Press, 2004. 74-119.
• Olson, James Stuart. The Peoples of Africa: An Ethnohistorical Dictionary. West Port- Connecticut-Londra: Greenwood Publishing Group, 1996.
• Özyön, Arzu. “Postkolonyal Dünyada Sömürülenin İronik Olarak, Tanrılaştırılması: Karanlığın Yüreği ve Kuzeye Göç Mevsimi.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 7.31 (2014): 241-245.
• Salich, Tajjib. Zeit der Nordwanderung: Roman aus dem Sudan. Trans. Regina Karachouli. Basel: Lenos 1998.
• Ṣâliḥ, eṭ-Ṭayyib. el-A‘mâlu’l-Kâmile. Beyrut: Dâru’l-‘Avde, 1996.
• --. Mevsimu’l-Hicre ile’ş-Şemâli. Umm Durmân: Dâru’l-‘Ayni li’n-Neşr, 2005.
• Salih, Tayeb. Kuzeye Göç Mevsimi. Çev. Adnan Cihangir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011.
• --. Saison de la migration vers le nord. Trans. Abdelwahabi Meddeb, Fady Noun. Fransa: Sindbad 1983.
• --. Season of Migration to the North. Trans. Denys Johnson-Davies. Berkshire: Heinemann, 1991.
• Sazyek, Hakan. Roman Terimleri Sözlüğü. 2. Basım. Ankara: Hece Yayınları, 2015.
• Shoup, John A. The Nile: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture. Santa Barbara, Denver: ABC-CLIO, 2017.
• Tageldin, Shaden M. “The African Novel in Arabic”. The Cambridge Companion to the African Novel. Ed. F. Abiola Irele. Cambridge: Cambridge University Press, 2009. 85-103.
• el-Tayib, Abdulla. “Pre-Islamic Poetry.” Arabic Literature to the End of the Umayyad Period. Ed. Alfred Felix Landon Beeston. Cambridge: Cambridge University Press, 1983. 27-113.
• Tuzcu, Kemal. “Arap Şiirinde Recezin Ortaya Çıkışı.” Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 34.I (2012): 31-44.