CİHÂD VE KITÂL AYETLERİNDE TE’KÎD

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 121 - 140, 30.12.2019

Şeyma Çetinkaya

Öz

Bu çalışmada cihad ve kıtâl ayetleri bağlamında Arap dili ve belagati açısından te’kîd konusu ele alınmıştır. Te’kîd Belağat ilminin Meânî bölümünün önemli konularındandır ve değişik yapılarda kullanılmaktadır. Bu yapıların göz önüne alınması âyetlerin doğru anlaşılmasına, göz ardı edilmesi ise âyetlerin anlaşılmamasına yol açabilecektir. Çalışma kapsamında Kur’an-ı Kerim’de geçen cihâd ve kıtâl konularını içeren âyetlerde te’kid ifade eden edat, harf, ifade ve anlatımlar üzerinde durulmuştur. Çünkü te’kid, Kur’an âyetlerini ele almada ve yorumlamada önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle te’kidle ilgili bu çalışma, Kur’an-ı Kerîm’de yer alan cihâd ve kıtâl âyetlerinde lafzî ve manevî düzeyde te’kîd ifadelerini bünyelerinde ihtiva eden ayetlerden seçilen örnekler çerçevesinde yürütülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Te’kîd, Cihâd, Kıtâl

Kaynakça

• Abbâs, Fadl Hasan (1997). el-Belâga Funûnuhâ ve Efnânuha, 4. Baskı. Amman, Dâru’l-Furkân. Akkâvî, İn’âm Fevvâl (1996). el Mu’cemu’l-Mufassal, 1. Baskı. Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye. Arpacı, Işıl (2017). “Terörizm ve Cihad Üzerine Kavramsal Bir Mukayese” Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19. Sayı: 34, s. 263-294. Asutay, Muhammet Mücahit (2017). Arap Dilinin 100’ü, 1. Baskı. Ankara, Otto. Baghowî, Abdu’l- Hakam (2010). “Nazariyyetu’l- Kur’ân ani’l-Cihâd” Surabaya İain Sunan Ampel Üniversitesi, Usûlu’d-Dîn Fakültesi, yayınlanmamış Lisans Tezi, Surabaya, Endonezya. Bulut, Ali (2015). Belâgat Terimleri Sözlüğü, 1. Baskı. İstanbul, İfav. _______ (2016). Belağat-ı Müyessera, 1.Baskı, İstanbul, İfav. el Cârim, Ali ve Emin, Mustafa (2005). el Belagatu’l- Vâdıha, 1. Baskı. Şam, Mektebetu İlmi’l- Hadîs. el-Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerîf (2004). Mu’cemu’t-Ta’rfîât, thk: Muhammed Sıddîk Minşâvî, Kahire, Dâru’l-Fadîla. _______ (2008). Delâilü’l-Î’câz, (Çev: Güman, Osman) 1. Baskı. İstanbul, Litera. Çelik Hüseyin (2017). “Kuran’da Savaşla İlgili Getirilen Düzenlemeler” Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 6. s.21-51. Ergen, Muhammed Fatih (2017). “Tevbe Sûresinin Meâni İlmi Açısından Tahlili” Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Temel İslam Bilimleri Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi. el-Feyrûzâbadî, Mecduddîn Muhammed b. Yakub ( 1998). el-Kâmûsu’l-Muhît, 6. bskı. Şam, Muessesetu’r-Risâle. el Galâyînî, Mustafa (1983). Camiu’d-Durûsi’l-Arabiyye, 16. Baskı. Beyrut, el-Mektebetü’l Asriyye. Hacıbekiroğlu, Abdullah (2015). “Arap Dilinde Edatların Metinde Kurduğu Anlamsal İlişkiler” Sosyal Bilimler Emstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. el-Huneyn, Nâsır b. Abdirrahmân b. Nâsır (1996). en-Nuzumu’l-Kur’ânî fî Âyâti’l-Cihâd, Riyad, Mektebetu’t-Tevbe. İbn-i Âşûr, Muhammed Tahir (1984). Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, 1. Baskı, Tunus, Dâru’t- Tûnusiyye. el-Ezdî, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasan b. Dureyd (1987). Cemheretu’l-Luga, thk: Remzî Munîr Ba’lebekkî, 1. Baskı. Beyrut, Dâru’l-İlmi li’l-Melayîn. İbn-i Faris, Ebu’l-Hasan ( 1997). Es-Sahibî Fî Fıkhı’l-Lugati’l- Arabiyye ve Mesâilihâ ve Suneni’l- Arabi fî Kelâmihâ, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye. İbn-i Manzûr (1999). Lisânu’l-’Arab, 3. Baskı. 15. Beyrut, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî. İbn-i Sîde, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail, ty, el-Muhassas, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye. İldeş, Mehmet Fatih (2008). “Kur’ân-ı Kerîm’in Cihad ve Teröre Bakışı” Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Tefsir Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi. el-İsfahânî, er-Râgıb (2009). El Mufredât fî Garîbi’l Kur’ân, thk: Dâvûdî, Safvân Adnân, 4. Baskı. Şam, Dâru’l-Kalem. İzutsu, Toshihiko (1975). Allah ve İnsan, çev: Süleyman Ateş, Ankara, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları. el-Kazvînî, el-Hatîb (2003). El-îzah Fî Ulûmi’l-Belâga el-Meânî ve’l-Beyân ve’l-Bedi’, 1. Baskı, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye. Mecme’u’l-Lugati’l-Arabiyye, el-Mu’cemu’l-Vasît (2004). 4. Baskı. Kahire, Mektebetu’ş-Şurûki’d- Devliyye. Mustafa, İbrahîm ve Ahmed Hasan ez-Zeyyâd, Hâmid Abdulkâir, Muhammed Ali en-Neccâr (1989). el- Mu’cemu’l-Vasît, İstanbul, Çağrı. er-Râzî, Fahruddîn (1997). Tefsîru Garîbi’l-Kur’ân, thk: Hüseyin Elmalı, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. es-Sekkâkî, Ebu Yakub b. Muhammed b. Ali ( 2000). Miftâhu’l-‘ulûm, thk: Hindâvî A. Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye. es-Suyûtî, Abdurrahman b. el-Kemâl Celâluddîn (2015). el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Beyrut, Dâru ibn-i Hazm. et-Tehânevî, Muhammed Ali (1996). Mevsûatu Keşşâfi İstilâhâti’l-Funûn ve’l-Ulûm, 1. Baskı. Beyrut, Mektebetu’n-Naşirûn. Umar, Ahmed Muhtâr Abduhamîd (2008). Mu’cemu’l-Lugati’l-Arabiyyetu’l-Mu’âsura, 1. Baskı. Kahire, Âlemu’l-Kutub. Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi (1992). Hak Dini Kur’ân Dili, 1. Baskı, İstanbul, Azim Dağıtım. Yılmaz, Hasan (2017). “Modern Kur’ân Yorumunda Dilbilimsel ve Semantik Yöneliş” Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:4, Sayı:7, s.14-30. Yılmaz, Yasin (2013). “Cihad Kavramı ve Hz. Peygamber’in (sav) Mekke ile Medine’deki Uygulamaları” İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Sayı: 22, s. 285-307. ez-Zemahşeri, Carullaâh Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Umar (1998). el- Keşşâf, 1. Baskı. Riyad, Mektebetu’l-‘Abîkân. ez-Zemahşerî (1998). Esâsu’l-Belâga, thk: Muhammed Bâsil ‘Uyûn es-Sûd. 1. Baskı. Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.