GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASINDA TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ (1996-2019)

Year 2021, , 653 - 675, 29.11.2021

Muzaffer Karakaş , Bahar Doğan

https://doi.org/10.53092/duiibfd.984781

Cited By: 1

Abstract

Ekonomik büyüme ile dış ticaretin yakın bir etkileşim içerisinde olduğu görüşü, uygulamalı literatürde son yıllarda sıkça ele alınan konulardan biridir. Yapılan çalışmalarda ekonomik büyüme ile dış ticaret (ihracat, ithalat) ilişkisi farklı boyutlarda araştırma konusu olmuştur. Bu çalışmanın amacı Gümrük Birliği sonrasında Türkiye’de dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla; dış ticareti temsilen ihracat ve ithalat değişkenlerine ait veriler, ekonomik büyümeyi temsilen ise GSYİH değişkenine ait veriler 1996-2019 dönemini kapsayacak şekilde yıllık olarak ele alınmıştır. Ekonomik büyüme, ithalat ve ihracat değişkenlerinin artış miktarları ele alınarak eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Elde edilen sonuç ihracata dayalı büyüme varsayımını destekler niteliktedir. Birim kök testleri uygulanan seriler seviye değerinde durağan değilken I(1) düzeyinde durağan hale gelmiş ve Johansen eşbütünleşme testi ile incelenmiştir. Seriler arasında uzun dönemde bir eşbütünleşme ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Granger ikili nedensellik testi sonucunda ise ihracattan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik bulunduğu tespit edilmiştir.

Keywords

İhracat, İthalat, Ekonomik Büyüme, Johansen Eşbütünleşme Testi, Granger Nedensellik Testi

THE CAUSAL RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY AFTER THE CUSTOMS UNION (1996-2019)

Abstract

The view that economic growth and foreign trade are in close interaction is one of the topics that has been frequently discussed in the applied literature in recent years. With the studies carried out, the relationship between economic growth and foreign trade (export, import) has been the subject of research in different dimensions. The aim of this study is to determine the causality relationship between foreign trade and economic growth in Turkey after the Customs Union. For this purpose; the data of the export and import variables representing foreign trade and the data of the GDP variable representing economic growth are handled annually, covering the period 1996-2019. Co-integration and causality relationship was examined by considering the increase in amounts of economic growth, import and export variables. The result obtained supports the assumption of growth supported by export-led growth. While the series that were applied unit root tests were not stationary at the level value, they became stationary at the I(1) level and were examined with the Johansen cointegration test. It has been determined that there is a long-term cointegration relationship between the series. As a result of the Granger dual causality test, it was determined that there is unidirectional causality from exports to economic growth.

Keywords

Export, Import, Economic Growth, Johansen Cointegration Test, Granger Causality Test

References

• Çütçü, İ., ve Yaşar, M. (2019). Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret Politikaları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılmalı Testler ile Ekonometrik Bir Analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 266-282.
• Egeli, H.A., ve Sağlam, Y. (2015). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 515-527
• Kormaz, S., ve Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10, 47-76.
• Şahin, D., ve Durmuş, S. (2018). Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 1114-1122.