KÜRESELLEŞMENİN KENTLERİN EKONOMİK GELİŞİMLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ: TR 72 BÖLGESİ İLLERİ AÇISINDAN BİR KARŞILAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 22, 254 - 280, 29.11.2021

Feride Fatma Bilgili

https://doi.org/10.53092/duiibfd.923374

Cited By: 1

Öz

Küreselleşme olgusu ekonomik, politik ve sosyo-kültürel açılardan tüm dünya ülkelerini etkilemektedir. Ticaretin ve sermaye hareketliliğinin hız kazandığı bu sürece, ülkeler ve kentler farklı biçimlerde eklemlenmiştir. Kentlerin kapitalist küresel sisteme farklı biçimlerde eklemlenmesi, onların eşitsiz ekonomik gelişmesine yol açmaktadır. Küresel sisteme eklemlenebilen ve ulusal/uluslararası sermayeyi çekebilme başarısı elde eden kentler ekonomik bakımdan ilerleme gösterirken sisteme eklemlenemeyen kentler ise geride kalmaktadır. Bu durum ülkeler arası ya da bölgeler arası düzeyde eşitsizlik biçiminde görülebileceği gibi aynı bölgedeki iller arasında da eşitsizlik biçiminde görülebilmektedir. Bu durumun en iyi örnekleyen il gruplarından biri de TR 72 Bölgesinde bulunan Kayseri, Sivas ve Yozgat’tır. Bu illerin küresel sisteme farklı düzeylerde eklemlenmesi nedeniyle eşit düzeyde gerçekleşmeyen sermaye birikim süreçlerinin eşitsiz ekonomik gelişmeye yol açıyor olması çalışmanın hipotezini oluşturmaktadır. Bu ön kabulden hareketle Kayseri, Sivas ve Yozgat illerinin küresel sistem ile olan ilişki becerilerinin ekonomik yansımaları istatistiki veriler doğrultusunda ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre Sivas ve Yozgat illeri ekonomik gelişmişlik açısından, küresel sermaye için bir çekim merkezi haline gelen Kayseri ilinin gölgesinde kalmışlardır. Çalışmanın, Kayseri, Sivas ve Yozgat illerinin ekonomik düzeylerini küresel sistemle olan ilişkileri bağlamında ele alması bakımından literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Küreselleşme,, kent, sermayenin küreselleşmesi, kentsel hiyerarşi, kayseri sivas yozgat

IMPACT OF GLOBALIZATION ON ECONOMIC DEVELOPMENTS OF CITIES: A COMPARISON WITHIN THE PROVINCES OF TR 72 REGION

Öz

The phenomenon of globalization, affects all countries of the world in terms of economic, political and socio-cultural aspects. Countries and cities are be added in different ways in this process, where trade and capital mobility accelerate. Cities that can be added to the global system and succeeded in attracting national / international capital have made economic progress, while those that cannot be added are left behind. In this study, the economic development levels of Kayseri, Sivas and Yozgat (TR 72 region), which are geographically adjacent to each other, will be examined in terms of their ability to added to the global system. Uneven realization of capital accumulation processes in Kayseri, Sivas and Yozgat provinces and the uneven economic development resulting from this constitute the main problem of the study. This study, it is based on the premise that the capacity of cities to be articulated to the global system leads to an unequal economic development. Economic reflections of Kayseri, Sivas and Yozgat provinces' relationship skills with the global system will be tried to be revealed in the light of statistical data. According to the results obtained from the study, the economic levels of these provinces, whose relations with the global system are unequal are also different from each other. The province of Kayseri has become a center of attraction in terms of global capital and has taken precedence over Sivas and Yozgat provinces economically. It is thought that the study will contribute to the literature in terms of handling the economic levels of the TR 72 region within the framework of their relations with the global system.

Anahtar Kelimeler

Globalization, city, globalization of capital, urban hierarchy, Kayseri-Sivas-Yozgat.

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Doğrudan Yabancı Yatırımcılar Şubesi.
• ALKİN, Kerem, vd. (2007), “İller Arası Rekabet Endeksi: Türkiye’deki İllerin Rekabetçilik Seviyelerinin Göreceli Olarak Ölçülebilmesi İçin Bir Yaklaşım”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.11: ss. 221-235.
• ATAAY, Faruk, (2001), “Türkiye Kapitalizminin Mekânsal Dönüşümü”, Praksis, S.1, ss.53-96.
• ÇELİK, Tuncay, (2016), “Kayseri Ekonomisinin Üretim Yapısı: Değişme, Gelişme ve İleriye Yönelik Tahminler”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst. Dergisi XL, C.1: ss. 7-19.
• DOĞAN, A, E., (2001), Türkiye Kentlerinde Yirmi Yılın Bilançosu”, Praksis, S.2: ss. 97-123.
• DURGAN, Selma, (2016), “Türkiye’nin Doğrudan Yabancı Yatırım Potansiyelinin Çekim Modeli Kullanılarak Belirlenmesi”, Kalkınma Bakanlığı Uzmanlık Tezi, Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayını.
• ERAYDIN, Ayda (2001) “Küreselleşme-Yerelleşme ve İşlevleri Farklılaşan Kentler”, Prof. Dr. Cevat Geray’a Armağan, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, Ankara, ss.363-392.
• ERAYDIN, Ayda (2002) Yerel Sanayi Odakları: Yerel Kalkınmanın Yeniden Kavramsallaştırılması, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi.
• ERSOY, Melih, Tarık Şengül, (1997), “Kalkınma Kurumlarında Kentler”, İktisat Dergisi, Nisan-Mayıs, ss. 70-78.
• FRIEDMAN, John (1986), “The World City Hypothesis”, Development and Change, 17(1): ss.69-83.
• FRIEDMAN, Thomas L. (2000), The Lexus and The Olive Tree Understanding Globalization. New York: Anchor Books.
• GENÇOĞLU, Aylin Y. (2012), Kapitalizm, Kayseri Ekonomisi ve İşadamları”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• GENİŞ, Şerife, (2007), “Küreselleşme. Toplumsal Eşitsizlik ve Mekânsal Ayrışma”, Sivil Toplum Dergisi, Sayı: 5: ss.69-84.
• GIDDENS, Anthony, (2013), Sosyoloji, (haz. H. Özbal, C. Güzel), İstanbul: Kırmızı Yay. GIDDENS, Anthony. Elimizden Kaçıp Giden Dünya: Küreselleşme Hayatımızı Nasıl Yeniden Sekillendiriyor?( çev. Osman Akınhay), İstanbul: Alfa Yayınları.
• HARVEY, David, (2005), Neo-liberalizmin Kısa Tarihi, (çev. Aylin Onocak), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• HARVEY, David, (2015), Sermayenin Sınırları, (çev. Utku Balaban), İstanbul: Yazılama Yayınları.
• HOVARDAOĞLU, Ozan, Seda Hovardaoğlu, (2004), “Dışa Açılan Üretim İlişkilerinin Merkez Dönüşümündeki Yönlendirici Etkileri-Kayseri Kent Merkezi Örneği”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 17: ss.257-269.
• İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, (SEGE 2011), Kalkınma Bakanlığı Yayını.
• KAYGALAK, İrfan, (2010), “ Türkiye’de Sanayi Kümelenmesi ve Sanayinin Yer Seçimindeki Yeni Eğilimler”, TÜCAUM VI. Coğrafya Sempozyumu, ss. 169-181.
• Kayseri Valiliği, http://www.kayseri.gov.tr/ (Erişim tarihi: 24. 09. 2020).
• Kayseri Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Sicil Müdürlüğü.
• KARACA, Güngör, (2007), Küreselleşme ve Büyük Ortadoğu Projesi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• KEYMAN, Fuat,(2017), Türkiye’nin Kentlerinden Kentlerin Türkiye’sine, İstanbul: Türkonfed Yayını. KILINÇ, Gökçen, Hayat Zengin, (2012), “Muhafazakâr Yerel Yönetim Çerçevesinde Küresel Kentleşme Deneyimi: Kayseri Üzerine Bir Değerlendirme”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C.21, S. 4: ss. 27-45.
• MİTTELMAN, James H. (2000), The Globalization Syndrome: Transformation and Resistance, Princeton University Press, New Jersey.
• MUMYAKMAZ, Hatice, (2015), “Bir Devlet Teşekkülü: Yozgat Tekel Bira Fabrikası”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 22, ss.145-166.
• MUTLUER, Mustafa, (2004), “Denizli Sanayi Performansının Küreselleşme ve Yeni Sanayi Odakları Açısından Değerlendirilmesi”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, Cilt 2, DPT Yayını, ss. 40-50.
• ORAN, (2020), Orta Anadolu Kalkınma Ajansı, Ekonomi Göstergeleri.
• ÖZASLAN, Metin, (2015)“Türkiye’de Dışa Açılma Süreci ve Sanayinin Mekânsal Dağılımında Değişimler” tucaum.ankara.edu.tr, ss. 265-288.
• ÖZSAN Mehmet Emin, Metin Özaslan, (2015), “Küresel Kentler ve Ülkemiz Metropollerinin Küresel Kent Hiyerarşisindeki Yeri”, tucaum.ankara.edu.tr
• ROBERTSON, Roland,(1992), Globalization: Social Theory and Global Culture, Londra: Sage Publications.
• SASSEN, Saskia, (1991), The Global City, New York, London, Tokyo New Jersey: Princeton University Press.
• SERT, Emre, vd. (2005), “Küreselleşme Sürecinde Değişen Kent Kavramı; Mekân ve Politikleşme Üzerine Bir Okuma Çalışması ”, Planlama Dergisi, S: 2, ss. 101-111. Sivas Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Sicil Müdürlüğü.
• ŞENLİER, Nihal, Semiha S. ERYILMAZ, (2004), “Kentler arası Rekabette İstanbul’un Yeri”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, Cilt 2: ss. 232-243.
• ŞENSES, Fikret, (2003), “Neoliberal Küreselleme Kalkınma için Bir Fırsat mı, Engel mi?”, ERC Working Paper in Economic 04/09.
• SÖNMEZ, Temel, (ty), Dünden Bugüne Yozgat.
• TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistik Göstergeler.
• WALLERSTEİN, Immanuel (2000), “Globalization or The Age of Transition”, International Sociology, Cilt 15, Sayı 2: ss. 249-265.
• YELDAN, Erinç (2001), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim ve Büyüme, İstanbul: İletişim.
• YOZGAT VALİLİĞİ, http://www.kayseri.gov.tr/ (Erişim tarihi: 12. 10. 2020).
• Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Sicil Müdürlüğü.
• YURT ANSİKLOPEDİSİ, (1982), C.XIX, İstanbul: Anadolu Yayıncılık.