YÜKSEKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN İSLAMİ MUHASEBE FARKINDALIKLARININ ANALİZİ: TÜRKİYE'DE BİR UYGULAMA

Year 2025, Volume: 15 Issue: 30, 843 - 862

Nazan Güngör Karyağdı , İbrahim Çemberlitaş

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1604072

Abstract

İslami muhasebe kavramı, muhasebe süreçlerinin İslam ilkeleri ve kurallarına uygun olarak yürütülmesini sağlayan bir muhasebe şekli olarak tanımlanmakta olup, sadece kurumlarda değil, üniversitelerde de önem kazanmaya başlamıştır. Bu bağlamda, öncelikle faizsiz finans şirketleri ve katılım bankaları tarafından uygulanan İslami Muhasebe, Türkiye'deki üniversitelerde uzmanlık dersi olarak öğretilmeye başlanmıştır. Çalışma, İslami Muhasebe ile ilgili kavramsal bilgileri incelemiş ve İslami Muhasebe eğitimi alan üniversite öğrencilerinin bu konudaki farkındalıklarını değerlendirmek için bir anket gerçekleştirmiştir. Çalışma, İslami Muhasebe eğitimi veren Türkiye'deki bir devlet üniversitesinde (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi) gerçekleştirilmiştir. Katılımcı 138 öğrenciden elde edilen veriler istatistiksel analiz teknikleri kullanılarak incelenmiştir. Çalışma, öğrencilerin İslami Muhasebe kavramı hakkında yeterli bilgiye sahip olup olmadıklarını, bu kavramı ne kadar anladıklarını ve öğrenmeye istekli olup olmadıklarını belirlemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın sonuçlarına dayanarak hem öğrencilere hem de eğitim veren akademik personele rehberlik edecek önerilerde bulunulmuştur. Sonuçlar, öğrencilerin İslami Muhasebe kavramının geleneksel muhasebeye benzer olduğunu, ancak farklı odak noktaları ve sosyo-ekonomik hedefleri olduğunu yüksek düzeyde kabul ettiklerini göstermiştir. Ayrıca, İslami Muhasebe hakkında bilgi edinmek isteyen önemli sayıda kişi bulunmaktadır. İslami Muhasebe hakkında bilgi, farkındalık, anlayış ve öğrenme istekliliğinin yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyine göre önemli farklılıklar göstermediği sonucuna varılmıştır.

Keywords

İslami Muhasebe , İslami Muhasebe Eğitimi , İslami Finans

ANALYSIS OF ISLAMIC ACCOUNTING AWARENESS AMONG HIGHER EDUCATION STUDENTS: A STUDY IN TÜRKİYE

Abstract

The concept of Islamic Accounting, defined as a form of accounting that ensures accounting processes are conducted in accordance with Islamic principles and rules, has begun to be emphasized not only in institutions but also in universities. In this context, Islamic Accounting, primarily practiced by interest-free finance companies and participation banks, has begun to be taught as a specialized course in universities in Turkey. The study examined conceptual information related to Islamic Accounting and surveyed to assess the awareness of university students who received Islamic Accounting education on this subject. The study was conducted at a public university in Turkey (Van Yüzüncü Yıl University) that provides Islamic Accounting education. The data from 138 participating students were analyzed using statistical analysis techniques. The study aimed to determine whether students have sufficient knowledge about the concept of Islamic Accounting, their understanding of it, and their willingness to learn. Based on the study's results, recommendations are intended to guide both students and the academic staff providing education. The results indicated that students expressed high levels of agreement that their conceptualization of Islamic Accounting is similar to traditional accounting, but has different focuses and socio-economic objectives. Additionally, there is a significant number of individuals interested in gaining knowledge about Islamic Accounting. It was concluded that the knowledge, awareness, understanding, and willingness to learn about Islamic Accounting do not show significant differences based on age, gender, and education.

Keywords

Islamic Accounting , Islamic Accounting Education , Islamic Finance

References

• Ağkan, F. (2018). AAOIFI standartları ve Türkiye katılım bankalarında uygulanabilirliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 235-345.
• Ahmed, A. A. (2012). Accounting in islamic perspective: a timely opportunity a timely challenge. ASA University Review. 6(2). 11-31
• Allan, A., Obada, I. and Melhim, M. (2021) Attitudes of accounting students in jordanian universities about Islamic accounting, International Journal of Management, 12(1), 2021, pp. 1240-1246
• Ather, S. M. &Ullah, M.H., (2009), Islamic accounting systems and practices, The Cost and Management, Volume XXXVII, Number 6, November – December, 2009, ISSN 1817- 5090, pp. 9-16.
• Aydoğmuş, T. (2019). Murabaha işlemlerinin trfs ve Islami finansal kuruluşlar muhasebe standartları kapsamında değerlendirilmesi: albarakatürk örneği. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
• Canbaz, M. F. (2023). Üniversite öğrencilerinin islam iktisadi ve finansı eğitime bakış açılarının tespit edilmesi. KocatepeİslamiİlimlerDergisi. 6/Özel Sayı (Ekim 2023). 64-91.
• Ersoy, M., Çatıkkaş, Ö. ve Yatbaz, A. (2018). İslami muhasebenin geleneksel muhasebe ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finans Araştırmaları Dergisi. 4(1) 95-109.
• Güçlü, F.&Kılıç, M. (2020). İslami finansın dünyadaki gelişimi ve Islami finansa yön veren uluslararası kuruluşlar üzerine bir inceleme, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,16(1),75-91.
• Halim, A. H. (2017). Understanding of awareness of islamic accounting: the case of malaysian accounting undergraduates. International Journal of Academic Research in Accounting Finance and Management Sciences. 7(4). 33-339
• Hooper, D., Coughlan, J., Mullen, M.R., et al. (2008) Evaluating model fit: a synthesis of the structural equation modelling literature. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6, 53-60.
• Husain, A., Aisyah, N., & Musa, M. (2024). Exploring the meaning of Islamic accounting courses for students: A transcendental phenomenological approach. Journal of Islamic Accounting Studies, 12(1), 45–57.
• Iqbal, Z. & Mirakhor, A. (2011). An introduction to islamic finance: Theory and practice. Singapore: Wiley.
• Karyağdı, N. G., &Akbaba, A. B. (2022). Muhasebe meslek mensuplarının Islami muhasebeye ilişkin algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 247-265
• Kettell, B. (2010). Frequently asked questions in islamic finance. West Sussex: Wiley.
• Kibiya, I.U., Usman, M., Kurfi, S.A. and Hamid, K.T. (2023), Awareness and knowledge of Islamic accounting system among accounting students in the Nigerian universities, Journal of Islamic Accounting and Business Research, 14(7), 1106-1120.
• Masorong P. (2019). Awareness on ıslamic accounting among first year accountancy students in marawi city, philippines. 7th AICIF 2019-ASEAN Universities Conference on Islamic Finance. December 3 – 5, 2019, Indonesia.
• Omar, M. A., Abduh, M. &Sukmana, R. (2013). Fundamentals of islamic money and capital markets. Singapore: Wiley.
• Rahman, N. A. (2025). Islamic accounting education for postgraduate students: The benefits of flipped classroom approach. International Journal of Modern Education, 7(25), 329–341. https://doi.org/10.35631/IJMOE.725023
• Rahmawati, F. I., Riwajanti, N. I., & Eltivia, N. (2019). The factors influencing accounting students’ interest to become islamic banks’ customers: a case study on accounting students at state polytechnic of malang. Advances in Economics, Business and Management Research, Vol. 136, ss. 129-133). Atlantis Press
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23–74.
• Siswantoro, D. (2015). Perception and awareness of Islamic accounting: student perspectives. Quality Assurance in Education. 23(5).306-320. https://doi.org/10.1108/QAE-08-2012-0031
• Tabakoğlu, A. (2010). Bir ilim olarak islâm iktisadı. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 16, 11-34.
• Violita, E. S., Siswantoro, D., Abdullah, W., & Nurhayati, S. (2025). Competency-based curriculum in shariah accounting study program in indonesia. Jurnal Ekonomi & Keuangan Islam, 11(2), 302–313. https://doi.org/10.20885/JEKI.vol11.iss2.art9
• Wahyuningsih, U., Yasin, M. veIrwan, M. (2022). Student's perceptions about islamic banking: survey on mataram state Islamic university. American Journal of Humanities and Social Sciences Research (AJHSSR). 6(2). 271-277
• Yanık, R. (2013). BilişselYeteneklerinİçDenetimÜzerindekiEtkisi, Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldız, D., and Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir araştırma. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.