Abstract
Strüktürel verimlilik, literatürde, betonun ‘basınç dayanımı / yoğunluk oranı’ olarak tanımlanmıştır. Betonun hacimsel olarak %60-80’ini oluşturan agreganın, betonun strüktürel verimliliği üzerinde önemli bir etkisi vardır. Bu çalışmada, hafif skoria agregalı beton ile normal çakıl agregalı beton, hedef basınç dayanımının yüksek olduğu bir üretimde, strüktürel verimlilik açısından karşılaştırılmıştır.
Karşılaştırma için, bileşenlerinin hacimsel orantıları aynı olan skoria ve çakıl agregalı beton karışımları hazırlanmış, bu beton karışımları ile de test numuneleri hazırlanmıştır. Hazırlanan test numunelerinin basınç dayanımı ve etüv kurusu yoğunluğu değerleri ise ilgili Türk standartlarındaki prosedürler izlenerek belirlenmiştir.
Bu çalışmada üretilen skoria agregalı betonun, çakıl agregalı betona göre, basınç dayanımının ortalama %27.61 daha yüksek, etüv kurusu yoğunluğunun ortalama %10.97 daha düşük, bunlara bağlı olarak da strüktürel verimliliğinin ortalama %35.45 daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Bu çalışmada sınanan hafif skoria agregası, normal çakıl agregası ile üretilene göre, basınç dayanımı çok daha yüksek olan beton üretilebilmesine imkân vermiştir. Hedef basınç dayanımının yüksek olduğu bir üretimde böyle bir sonucun alınması çok önemlidir. Zira fiziksel ve mekanik özelliklerinden dolayı hafif agregalar, hedef basınç dayanımının yüksek olduğu bir üretimde normal agregalara göre oldukça dezavantajlıdır. Skoria agregasının tane yoğunluğu, normal agregadan daha düşük olduğu için skoria agregası ile yoğunluğu da çakıl agregası ile üretilenden daha düşük olan beton üretilebilmiştir. Bu çalışmada elde edilen değerler, beton üretiminde, çakıl agregası yerine skoria agregası kullanılması durumunda, betonun strüktürel verimliliğinin önemli oranda yükseleceğini göstermektedir.