Futbolda milliyetçilik: 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası haberlerine yönelik söylem analizi

- , 22.10.2016

Elif Küçük Durur , Hakan Bakar

https://doi.org/10.19145/gujofoc.29292

Cited By: 1

Abstract

Popüler futbol kültürü, kitleleri harekete geçirebilme gücünün yanı sıra homojen bir topluluk kurgusu etrafında şekillenen ve karşıtlıklar üzerine kurulu bir yapıya sahip olan milliyetçilikle eklemlenerek, belirli söylemlerin dolaşıma girmesine neden olur. Futbolun beslendiği alanlardan biri olan milliyetçilik, bir söylemsel oluşum olarak ele alındığında, gündelik hayatın rutinleri arasında yer alan medya içeriklerini anlamlandırma pratikleri ile ilişkisi önem kazanmaktadır. Çünkü milli, kültürel, etnik ve siyasal kimliklenme süreçlerinde ve milliyetçilik söyleminin inşası, yeniden üretimi ve meşruiyetini sağlamada medya hem yaygınlığı hem de etkililiği çerçevesinde en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, çalışma, kitlesel futbol olgusu içerisinde özellikle uluslararası karşılaşmalarda görünür olan “biz” kurgusu ve biz-ötekiler karşıtlığı temelinde şekillenen milliyetçilik söyleminin bu karşılaşmalara yönelik medya içeriklerine yer verilen futbol medyası aracılığıyla pekiştirildiği varsayımına dayanmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada, Türkiye ulusal basın organları arasından örneklem olarak belirlenen Milliyet, Cumhuriyet ve Hürriyet gazetelerinde yer alan 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası haberleri eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelenmiş, milli takıma yönelik haberlerde Türk milliyetçiliğinin yeniden üretimi ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Milliyetçilik, Futbol, Medya, Avrupa Futbol Şampiyonası.

References

• AKINCI, Abdulvahap (2014). Milliyetçilik Kuramları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), s.131-150.
• ANDERSON, Benedict (2014). Hayali Cemaatler Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, (Çev.: İskender Savaşır), İstanbul: Metis Yayınları.
• ARAR, Yurdagül B. ve BİLGİN, Nuri (2010). Gazetelerde Ötekileştirme Pratikleri: Türk Basını Üzerine Bir İnceleme, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 30.
• BALIBAR, Etienne ve WALLERSTEIN, Immanuel (2013). Irk, Ulus, Sınıf Belirsiz Kimlikler, (Çev.: Nazlı Öktem), İstanbul: Metis Yayınları.
• BILLIG, Michael (2002). Banal Milliyetçilik (Çev. Cem Şişkolar), İstanbul: Gelenek Yayınları.
• BORA, Tanıl (2014). Futbol Medyası da Sadece Futbol Medyası Değildir, Türkiye’de Futbol Fanatizmi ve Medya İlişkisi içinde, (Yay.Haz. A. Talimciler), İstanbul: Bağlam Yayınları.
• BORA, Tanıl ve GÖKALP, Emre (2010). Futbolda Sıradan Milliyetçilik: İşte Böyle Böyle Türklüğümüz Yok Oluyor, Sözde Masum Milliyetçilik içinde, (Yay.Haz.H. Millas), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• ÇOBAN, Barış (2007). Medyanın Milliyetçi Söylemi: Medya, Öteki ve Şiddet, Uluslararası Medya ve Siyaset Sempozyumu, Ege Üniversitesi, s.551-562.
• DİNC, Artum (2002). Millet ve Milliyetçiliğin Doğuşu Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar, http://www.sorgulamazamani.com/tr/makale/toplum-vekultur/ 276/millet-ve-milliyetciligin-dogusu-uzerine-kuramsalyaklasimlar/#.VrkTxf mLRMx, Erişim Tarihi: 10.13.2016.
• ERDOĞAN, İrfan (2008). Futbol ve Futbolu İnceleme Üzerine, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26 (2), s.1-58.
• DURSUN, Çiler (2013). İletişim Kuram Kritik, Ankara: İmge Kitabevi.
• ERYILMAZ, Banu (2010). Bir Söylem Olarak Milliyetçilik, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 177-202.
• GÖKALP, Emre (2007). Milliyetçilik: Kuramsal Bir Değerlendirme, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), s.279-298.
• HOBSBAWM, Eric J. (2014). 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik: Program, Mit ve Gerçeklik, (Çev.: Osman Akınhay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• KOÇAK, Kıvanç (2015). Milliyetçiliğin Bir Av Sahası: Futbol, http://kafcamus.blogspot.com.tr/2015/10/milliyetciligin-bir-av-sahas-futbol. html, Erişim Tarihi: 11.15.2015.
• KÖKER, Eser ve DOĞANAY, Ülkü (2010). Irkçı Değilim Ama… Yazılı Basında Irkçı-Ayrımcı Söylemler, Ankara: İHOP Yayını.
• KUPER, Simon (2003). Futbol Sadece Futbol Değildir, (Çev.: Sinan Gürtunca), İstanbul: İthaki Yayınları.
• KÜÇÜK DURUR, Elif (2011). Milliyetçilik Söylemi ve Medya, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2) 35-50.
• OISHI, Yutaka (2008). A Considerationof Media-Nationalism: A Case Study Of Japan afterthe Second World War. Keio Communication Review, 30, p.5-17.
• ÖZER, Ömer (2011). Haber Söylem İdeoloji, Konya: Literatürk
• ÖZKIRIMLI, Umut (2015). Milliyetçilik Kuramları: Eleştirel Bir Bakış, İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• SAYGIN, Arda Umut (2012). Futbol ve Milliyetçilik: Türk Milli Takımının Katıldığı Dünya Kupalarının Hürriyet Gazetesi Üzerinden Çözümlenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• SMITH, Anthony D. (1994). Millî Kimlik, (Çev: B. Sina Şener), İstanbul: İletişim.
• TALİMCİLER, Ahmet (2014). Türkiye'de Futbol Fanatizmi ve Medya İlişkisi, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• ULUS, Selma (2013). Bir Derbi Cinayetinin Ardından: Futbolda Şiddetin Türk Basınında Temsili Üzerine, Global Media Journal: Turkish Edition, 4 (7), s.187-213
• UYSAL, Gülsünay (2014). Erkekliğe İyi Asist: Futbol, http://dunyalilar.org/erkeklige-iyi-asist-futbol.html. Erişim Tarihi: 11.12.2015.