TÜRKİYE’NİN İHRACATINDA BÖLGESEL VE SEKTÖREL YOĞUNLAŞMA

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 15, 16.07.2021

Ece Oral Çevirmez

Öz

İhracat yoğunlaşması, bir ülkenin mevcut durumda ihraç ettiği ürünlerdeki veya ihracat yaptığı ülkelerdeki yoğunlaşma derecesini ifade etmektedir. Bir başka deyişle, bir ülkenin ihracatının sınırlı sayıda sektöre/ülkeye bağlı olması şeklinde tanımlanmaktadır. Bu çalışmada, ihracatta sektörel ve bölgesel yoğunlaşmanın ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, TÜİK tarafından Harmonize Sisteme (6 basamaklı) göre derlenen dış ticaret verilerinden yararlanılmıştır. Hem ürün hem ülke bazında yoğunlaşma oranları hesaplanmıştır. Bulgular, ürün yoğunlaşmasının belli dönemlerde arttığını, ülke yoğunlaşmasının ise zaman içerisinde azaldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, İhracatta Yoğunlaşma Oranı, Herfindahl endeksi

Kaynakça

• Akal, M. (2009). Türkiye-Rusya ve Ukrayna Dış Ticaretinde Fasıl Yoğunlaşması, Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Yapısal Değişimler, Akademik Bakış, 16, 1-15.
• Aldan, A., Aydın, M.F., Çulha, O.Y., Sunel, E. ve Taşkın, T. (2012) “İhracatta Bölgesel ve Sektörel Çeşitlenme”. TCMB Ekonomi Notları, 18 Temmuz 2012.
• Aldan, A., ve Yücel Çulha, O. (2012). Türkiye’nin İhracat Artışında Yayılma Marjının Rolü. TCMB Ekonomi Notları, 13 Aralık 2012.
• Cadot, O., Carrere, C. ve Strauss-Kahn, V. (2011). Export Diversification: What’s Behind the Hump?. The Review of Economics and Statistics, V:93, No:2, 590-605.
• Dumičić, K., Jošić, H., Žmuk, B. (2018). Investigating export market concentration for developed, developing and transition countries. International Journal Vallis Aurea, Vol:4, No:1, 5-28.
• Dünya Bankası (2007). Export Diversification in Egypt, Lebanon, Jordan, Morocco and Tunisia, Social and Economic Development Sector Unit Middle East and North Africa Region. January 2007, V 2:1-91.
• Erkan, B. ve Sunay, Z. F. (2016). Türkiye’nin İhracatının Yoğunlaşma Perspektifinde Analizi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 7, 2016,1823-1842.
• Erlat, G., O. Akyüz, (2001). Country Concentration of Turkish Export and Imports over Time. Topics in Middle Eastern and African Economies, Vol:3, September 2001. Hesse, H. (2008). Export Diversification and Economic Growth. International Bank for Reconstruction and Development / the World Bank Commission on Growth and Development Working Paper, No. 21, World Bank.
• Kösekahyaoğlu, L. (2007). Türkiye Dış Ticaretinde Ürün ve Ülke Bazında Yoğunlaşma: 1980-2005 Dönemi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 36, s.15-34.
• Küçükkiremitçi, O., Karaca, M.E. ve Eşiyok, B.A. (2010). Türkiye’nin İhracatında Öne Çıkan Sektörlerde Temel Pazar Ülkeler, Rakipler ve Rekabet Gücü, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş., GA/01-01-10, Şubat 2010.
• Naude, W. ve Rossouw, R. (2008). Export Diversification and Specialization in South Africa: Extent and Impact. World Institute for Development Economic Research, 2008/93.
• Samen, S. (2010). A primer on export diversification: Key concepts, theoretical underpinnings and Empirical evidence. Growth and Crisis Unit, World Bank Institute, May 2010.
• Soos, K. A. (2015). Geographical and Sectorial Concentration in Czech, Hungarian and Slovak Exports, Budapest: Hungarian Academy of Sciences, Discussion Papers, 2015/48.
• TÜİK (2003). Dış Ticarette Yoğunlaşma, Türk İstatistik Enstitüsü.
• Yılmaz, M.H., Kazdal, A. Ve Özcan, S.K. (2018). Yoğunlaşma Perspektifinden İhracat Gelişmeleri: Türkiye üzerine bir uygulama. TCMB Merkezin Güncesi, 1 Kasım 2018.