Yıkım ve Yeniden İnşa Arasında Eğitim Sisteminin Mekânsallaşma Sorunsalı

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 88, 55 - 74, 18.04.2025

T. Gül Köksal

Öz

Toplumsal bir varlık olan insan türü nesiller boyunca mekânı kurarak, dönüştürerek, yıkarak veya yeniden inşa ederek hayatını sürdüregelmiştir. Bu bağlamda mekâna yapılan her türlü müdahale, fiziki bir boyutu aşmış ve toplumsal ilişkileri etkileme gücüne sahip olmuştur. Mekân üretimine bu gücü veren, salt mekânı tasarlayan mimar, plancı gibi mesleki özneler değil, aynı zamanda bu üretimi belirleyen ve özneleri de yönlendiren politik-ekonomik koşulların toplamıdır. İçinde yaşadığımız kapitalist kentleşme sadece barınmayı değil, aynı zamanda toplumsal bağlamda sağlık, eğitim gibi hizmetleri de kapsayacak şekilde mekânsallaşmaktadır. Türkiye’de 1980’lerden başlayarak etkili olan neoliberal kentleşme ise, deprem, yangın gibi doğal ya da insan eliyle gerçekleşen olaylarda söz konusu alanlarda ölümcül etkiler yaratmaktadır. Bu makalede mevcut sistem içinde eğitim sisteminin mekânsallaşması sorunsallaştırılacak ve yapabilirliklerimizi arttıracak yol ve yöntemler tartışmaya açılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mekân üretimi, kapitalist yaratıcı-yıkım sistemi, eğitim sistemi, deprem etkileri, başka bir mekânsallık.

Kaynakça

• Başka Bir Atölye. (2024), (Başka Bir Atölye Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 14 Mart 2025) https://www.baskabiratolye.com/bbss
• Eğitim Sen. (3 Şubat 2025), “Milli Eğitim Bakanlığı Okulların Olası Bir Deprem ya da Yangın İhtimaline Karşı Ne Kadar Güvenli Olduğunu Açıklamalıdır” (Eğitim Sen Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 14 Mart 2025) https://egitimsen.org.tr/milli-egitim-bakanligi-okullarin-olasi-bir-depremya-da-yangin-ihtimaline-karsi-ne-kadar-guvenli-oldugunu-aciklamalidir/
• Eğitim Sen. (5 Şubat 2025), “6 Şubat Depremlerinin İkinci Yılında Deprem Bölgesinde Öğrenci ve Eğitim Emekçilerinin Durumu” (Eğitim Sen Web Sitesi) (Erişim Tarihi: 14 Mart 2025) https://egitimsen.org.tr/6-subatdepremlerinin-ikinci-yilinda-deprem-bolgesinde-ogrenci-ve-egitimemekcilerinin- durumu/
• Lefebvre, H. (2012), Gündelik Hayatın Eleştirisi 1 (İstanbul: Sel Yayıncılık, 5. Baskı) (Çev. I. Ergüden).
• Lefebvre, H. (2014), Mekanın Üretimi (İstanbul: Sel Yayıncılık, 5. Baskı) (Çev. I. Ergüden).
• Lefebvre, H. (2016), Şehir Hakkı (İstanbul: Sel Yayıncılık, 5. Baskı) (Çev. I. Ergüden).
• Köksal, T. G. (2024-25), Evrensel Gazetesi Web Sitesi (Erişim Tarihi: 14 Mart 2025) https://www.evrensel.net/yazar/119/t-gul-koksal