THE EFFECT OF THE AMENDMENTS OF THE 1995 CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN DATED 10.03.2017 AND LAW NO. 51-VI TO LEGISLATIVE AND EXECUTION RELATIONS

Year 2017, Volume: XXI Issue: 1-2, 1 - 42, 01.06.2017

Ömer Gedik Aigerim Serdaliyeva

Abstract

10.03.2017 TARİHLİ VE 51-VI ЗРК SAYILI KANUNLA 1995 KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ ANAYASASI’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Abstract

Anayasaların temelde iki konuyu düzenlediği bilinmektedir. Bunlar devlet iktidarını sınırlamak ve böylece kişilerin temel hak ve özgürlüklerini güvence altına almaktır. Bu iki konu anayasacılık hareketlerinin amacını oluşturmaktadır. Anayasalar devlet iktidarını sınırlandırırken devlet içerisinde hangi kişi, kurum ve organın hangi yetkilerle donatılacağını ve bu yetkilerin ne gibi sınırlarının olacağını belirtir. Bu, devletin siyasal yapılanmasını ortaya koyan yasama ve yürütme organlarının görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesidir. Ayrıca anayasalar siyasal yapılanma karşısında kişilerin temel hak ve özgürlüklerini güvence altına alacak mekanizmayı da kurarlar. Bu mekanizma hukuki yapılanmadır ve yargı organı şeklinde ifade edilebilir. Bu çalışmada 2017 yılında Kazakistan’da yapılan anayasa değişikliğinin siyasal yapılanma boyutu ele alınmaya çalışılmıştır.

Keywords

Anayasa Değişikliği, Kazakistan Anayasası, Cumhurbaşkanı, Yasama Organı, Hükümet

References

• Aliefendioğlu, Yılmaz, Anayasa Yargısı, Yetkin Yayınları, Ankara 1997.
• Alkan, Haluk, “Türk Cumhuriyetlerinde Siyasal Kurumsallaşma Süreci: Geçen Yirmi Yılın Bir Bilançosu”, BİLİG Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, S. 61, Bahar 2012, ss. 1-28.
• Almatbayeva, Zhuldyz, “Kazakistan'da Anayasa Reformu Kozmetik Onarım mı Yoksa Sermaye Onarımı mı?”, REGNUM, 03.03.2017, https://regnum.ru/news/2245213.html, E.T. 17. 06. 2017.
• Almatbayeva, Zhuldyz, “Kazakistan’da Anayasa Değişikliği, Ne Değişecek?”, REGNUM, 2017, https://regnum.ru/news/polit/2231477. html, E.T. 17.06.2017.
• Azattık, “Nazarbayev’in Reformu: Dengeler ve Karşı Güçler”, http://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-nazarbaev-peredacha-polnomochii/ 28259280.html, E. T. 25.01.2017.
• Can, Osman, Kurucu İktidar, Alfa, İstanbul 2013.
• Çetin, Nursulu, Kazakistan Siyasi Sisteminde Başkanlık Modeli, Öztepe Matbaası, Ankara 2016.
• Çiçekli, Mehmet Yahya, Eski̇ SSCB Üyesi̇ Bağımsız Türk Cumhuriyetleri̇nde Devlet Başkanının Anayasal Yetkileri, Gazi̇ Üni̇versi̇tesi̇ Sosyal Bilimler Ensti̇tüsü Kamu Yöneti̇mi̇ Anabilim Dalı Yüksek Li̇sans Tezi̇, Ankara 2015.
• Denizkuşları, Fatih (Editör), Avrupa Birliği Ülkelerinde Hâkimlik ve Savcılık Yüksek Yargı Organları Yargı Üst Kurulları, Yayına Hazırlayan: Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Ankara 2016.
• Diamond, Larry Jay, “Thinking About Hybrid Regimes”, in Elections Without Democracy, Journal of Democracy, Vol. 13, N. 2, April 2002, pp. 21 – 35.
• Döner, Ayhan, “Yeni Anayasa Sürecinde Hükümet Sistemi Sorunu”, İstikrar ve Temsil Paradigmaları Çerçevesinde Başkanlık Sistemi ve Türkiye, (Editör: Prof. Dr. N. Talat Arslan), Alfa Aktüel, Ankara 2013, s. 101-121.
• Egemen Kazakistan, “Anayasa Değişikliğine İlişkin Kanun Tasarısının Kamuoyuna Sunulmasına ve Tartışılmasına” yönelik 25.01.2017 tarihli 141 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 26.01.2017 No 17 (28396).
• Egemen Kazakistan, “Kazakistan Cumhurbaşkanı N.A. Nazarbayev’in Devletin Temel Güçlerin Yetki ile Görevlerinin Organlar Arasında Paylaşılması Konusunda Mesajı”, 26.01.2017, No 17 (28396).
• Eren, Abdurrahman, Anayasa Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından basılmıştır, İstanbul 2014.
• Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 5. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa 2014.
• Gözler, Kemal, Devlet Başkanları: Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi, Ekin Kitabevi, Bursa 2001.
• Hekimoğlu, Mehmet Merdan, Anayasa Hukukunda Anti Demokratik Hükümet Sistemleri ve Türkiye, Detay Yayıncılık, Ankara 2010.
• Heywood, Andrew, Siyaset, (4. Edisyondan çev. Bekir Berat Özipek, Bahattin Seçilmişoğlu, Atilla Yayla, Hasan Yücel Başdemir), Adres Yayınları, 17. Baskı, Ankara 2016. http://www.akorda.kz/ru/speeches/internal_political_affairs/in_speeches_and_addresses/obrashchenie-prezidenta-respubliki-kazahstan-po-voprosam- pereraspredeleniya-polnomochii-mezhdu-vetvyami-vlasti, E.T. 15.02.2017.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a1ad053f39019.10877575, E.T. 15.11.2017.
• https://ru.sputniknews.kz/analytics/20170303/1702364/kakie-izmeneniya-budut-vneseny-v-konstituciyu-kazahstana.html, E. T. 15. 11. 2017.
• https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=1004029#pos=961;-101, E.T. 07.02.2018.
• http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30103613#pos=0;0, E.T. 07.02.2018.
• http://e-history.kz/en/publications/view/723, E.T. 08.10.2017.
• http://ctle.pau.edu.tr/kztr/index.php, E.T. 12.12.2017.
• http://www.parlam.kz/en/constitution, E.T 12.12.2017.
• https://www.zakon.kz/4847182-kakie-izmenenija-budut-vneseny-v.html, E.T. 12.11.2017.
• https://www.zakon.kz/4847182-kakie-izmenenija-budut-vneseny-v.html, E.T. 12.11.2017.
• İba, Şeref / Kılıç, Abbas, Anayasa Yargısı Dersleri, Turhan Kitabevi, Ankara 2017.
• İba, Şeref, Anayasa Hukuku Genel Esaslar, 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2017.
• İsabayeva, Saule, “Adaleti Bulamayan Kazakistanlılar Nereye Başvurabilir”, 2012, https://www.zakon.kz/4502470-kuda-mogut-obratitsja-kazakhstancy-ne.html, E.T. 16.08.2017.
• Kaboğlu, İbrahim Ö., Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar), 11. Bası, Legal Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Kaboğlu, İbrahim Ö., Hangi Anayasa?, İmge, Ankara 2012.
• Kembayev, Zhenis, Constitutional Law of The Republic of Kazakhstan, Academpress, Almaty-Astana, 2014.
• Kınacı, Cemile, “Alğa Kazakistan! Elbaşı'nın ‘Geleceğe Bakış: Kamu Bilincinin Modernizasyonu’ Bildirgesi”, Kardeş Kalemler, Y. 11, S.126, Haziran 2017, ss. 74 – 77.
• Konca, Koray Ali, “Kazakistan Ülke Raporu”, Ankara 2012, http://atam.gov.tr/wp-content/uploads/Kazakistan_Ulke_Raporu_2013-4.pdf, E.T. 08.10.2017.
• Kopbaev, Botakoz, “Anayasa Reformu Tartışıldı Mı?”, http://exclusive.kz/a_vy_obsuzhdali_reformu_konstitucii, E.T. 29.03 .2017.
• Malinovskiyi, Viktor, “Kazakistan’da Anayasa Modernizasyonu”, Kazak Dergisi, 2012, Almatı, http://mysl.kazgazeta.kz/?p=203, E.T. 10.09.2017.
• Muhamedjanov, Eduard, Kazakistan’da Anayasa Değişiklikleri (Artılar, Eksiler ve Öneriler), Almatı, 2017.
• Oğurlu, Yücel, “An Essay on Main Provisions of Constitution of Kazakhstan on Organization of State and Administration”, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. V, S. 1-4, Y. 2001, ss. 121-128.
• Özbudun, Ergun, Anayasacılık ve Demokrasi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2017.
• Özbudun, Ergun, Otoriter Rejimler, Seçimsel Demokrasiler ve Türkiye, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2016.
• Özbudun, Ergun, Demokrasiye Geçiş Sürecinde Anayasa Yapımı, Bilgi Yayınevi, Ankara 1993.
• Özsoy Boyunsuz, Şule, Başkanlı Parlamenter Sistem: Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçildiği Parlamenter Hükümet Modeli ve Türkiye İçin Tavsiye Edilebilirliği, XII Levha Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul 2014.
• Palabıyık, Hakan, Çeşitli Ülke Anayasalarında Hâkimlik Savcılık Mesleği ile Hâkimlik Savcılık Teminatının Düzenlenişi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma Merkezi Raporu, Kasım 2011.
• Rogov, İgor, “Anayasa Değişikliğine İlişkin Yapılan Açıklama”, Zakon, 17.03.2017, https://www.zakon.kz/4849357-igor-rogov-popravki-v-konstituciju.html, E.T. 17.03.2017.
• Roskin, Michael G. / Cord, Robert L. / Medeiros, James A. / Jones, Walter S., Siyaset Bilimi, (çev. Atilla Yayla) Adres Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2015.
• Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku (Genel Esaslar), 16. Bası, Beta, İstanbul 2013.
• Tilly, Charles, Demokrasi, Çev. Ebru Arıcan, 2. Baskı, Phoenix, Ankara 2014.
• Toleubekova, Bahıtcan, “2017 Anayasa Reformu: Sorunlar ve Çözümler”, http://group-global.org/ru/publication/64963-konstituci onnaya-reforma-2017-goda-problemy-i-resheniya, E.T. 15.09.2017.
• Türk, Fahri, “Kazakistan’da Değişim Sürecinde Ortaya Çıkan Siyasal Partiler ve Hareketler”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi C. 4, N. 2, Y. 2012, ss. 11-20.
• Vorobiyov, Vladislav, “Ebedi Hak, Kazakistan Parlamentosu, Nursultan Nazarbayev’e sınırsız sayıda seçilmesine izin verdi”, Rusya Gazetesi-RG.RU, №4368 (0), 19 Mayıs 2007, https://rg.ru/2007/05/19/nazarbaev.html, E.T. 07.02.2018.
• Yazıcı, Serap, Başkanlık ve Yarı – Başkanlık Sistemleri: Türkiye İçin Bir Değerlendirme, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2013.
• Yılmaz, Ejder, Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, Genişletilmiş 5. Baskı, Ankara 1996.
• Zakon, 06.03.2017, https://www.zakon.kz/4847412-parlament-rk-prinjal-popravki-v.html, E.T. 15.03.2017.
• 10 Mart 2017 tarihli 51-VI ЗРК sayılı “Kazakistan Cumhuriyetinin Anayasa Değişikliğine İlişkin Kanun” http://www.nomad.su/?a=3-201703140040, E.T. 15.03.2017.
• 1995 Kazakistan Cumhuriyeti Anayasası, http://online.zakon.kz /Document/?doc_id=1005029, E.T. 05.02.2018.
• 28.09.1995 tarihli 2664 sayılı “Kazakistan Cumhuriyetinin Seçimlerine İlişkin” Anayasal Kanunu, https://online.zakon.kz/Document/? doc_id=1004029, E.T. 05.02.2018.