KLASİK İSLÂM ESERLERİNİN ÇİNCE’YE TERCÜME FAALİYETLERİNİN ÇİN’DE İSLAMİYET’İN GELİŞİMİNE KATKISI

Year 2018, Volume: 2 Issue: 4, 53 - 81, 29.11.2018

Wu Maerjiang , Nuh Arslantaş

Abstract

Ming
hanedanlığı (1368-1644) döneminde, “Han Kitap” ya da “Yisilan Hanven Yicu”[1] (İslâmî klasikleri Çince’ye tercüme) literatüründeki
İslâmî ilimleri farklı bir Çin vizyonu biçiminde Çin’deki müslüman toplumun
anlayabileceği şekilde ifade edilmesi şeklinde dönüştürücü unsurlar devreye
girmiştir. Cingtang Ciaoyü, yani medrese eğitimi sisteminin doğrudan ürettiği
ürünlerinden biri de “Han Kitap” ya da “Yisilan Hanven Yicu” (İslâmî klasikleri
Çince’ye tercüme) faaliyetiydi. Bu çerçevede, Çince İslâm hakkında yazı yazmak
için kurumsal alt yapıyı sağlayacak entelektüel çevre de teşvik edilmiştir.

Keywords

Han kitap; İslâmî klasikleri Çince’ye tercüme, Cingtang Ciaoyü (medrese eğitimi), Yisilan Hanven Yicu” (İslâmî klasikleri Çince’ye tercüme)

References

• Bay Şouyi, “Vang Dayyu Cuanlüe [Üstat Vang Dayyu Biyografisi]”, 1911-1949 Congguo Yisilan Ciaoşi Sankao Ziliao Şuanbian [1911-1949 Yıllarında Çin İslam Tarihi Hakkında Seçme Referans Membalar], Yinçuan, 1985, I, s. 577. Benite, Zvi Ben-Dor, “Follow the White Camel: Islam in China to 1800”, The New Cambridge History of Islam, içinde, ed. D. Morgan & A. Reid, Cambridge: Cambridge University Press, 2010.Cang Yonglu, “Yuanday de Semuren yü Congşi Venhua Ciaoliu [Yuan Hânedanı Döneminde Renkli Gözlüler ve Çin-Batı Kültürel Alışverişleri]”, Şibey Daşüe Şüebao [Kuzeybatı Üniversitesi Dergisi], 2 (1986), s. 18-24.Cin Citang, “Vang Dayyu Aheng Cuan [Üstat Vang Dayyü Biyografiyası]”, 1911-1949 Congguo Yisilan Ciaoşi Sankao Ziliao Şuanbian1 [911-1949. Yıllarındaki Çin İslam Tarihi Hakkında Seçme Referans Membalar], Yinçuan, 1985, I, s. 582-584. Cin Yiciu, “Vang Dayyü Cuzuo de Sişiang Ciegou [Vang Dayyü Eserlerinin Düşünce Yapısı]”, Huyzu Yanciu [Huy Milleti Araştırmaları Dergisi] 4 (2002), s. 14.Cou Şiefan, “Sufeycuyi yü Mingçing Cıci de Congguo Yisilanciao [Tasavvuf ve Ming, Çing Hânedanları Döneminde Çin’de İslâmiyet]”, Yisilanciao [İslam Dini], Pekin, 1997, s. 290-291. Cou Şiefan, “Sufism and Islam at the Turning Point from the Ming Dynasty to the Qing Dynasty”, Islam: Religious Studies in Contemporary China Collection, Leiden, 2017, s. 204.Çin Huybin, “Lün Vang Dayyü de Yücouguan he Rencuşüe [Vang Dayyü’nün Kosmoloji ve Tevhit Görüşü Hakkında Analız]”, Yisilanciao [İslam Dini], Pekin, 1997, s. 335-361.Çin Huybin, “On Cosmology and Tawhid in the Works of Wang Daiyu”, Islam: Religious Studies in Contemporary China Collection, Leiden, 2017, s. 245-272.Çiu Şusin (ed.), Congguo Huyzuşi [Çin’deki Huy Milleti Tarihi], I, Yinçuan 1996.Çiu Şusin (ed.), Congguo Huyzuşi [Çin’deki Huy Milleti Tarihi], II, Yinçuan: Ningşia Renmin Çubanşe, 1996.Ding Mingcün, “Mingçiançi Yisilanciao Cengse Cianlün [Ming Hânedanı İlk Dönemindeki İslâma Göre Politikası Hakkındak Kısaca bir Analiz]”, Ningşia Şehuy Keşue [Ningşia Sosyal Bilimler Dergisi], 4 (1993), s. 24-29.Feng Zenglie, “Layfuming [Çin İslâm Dini Abide Kitabeleri]”, ÇİA. Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 308.Fletcher, Joseph, “China and Central Asia, 1368-1884”, Chinese World Order, Cambridge, 1968, s. 207-208.Gao Canfu, “20 Şici de Congguo Yisilanciao Yanciu [XX. Yüzyıl Çin’de İslam Araştırmaları]”, Yisilanciao [İslam Dini], Pekin, 1997, s. 120-122. Gao Canfu, “Studies of Islam in China in the Twentieth Century”, Islam: Religious Studies in Contemporary China Collection, Leiden, 2017, s. 68-69.Gao Canfu, “Liu Cı Zongciao Sişiang duy Şidaotang Ciaopay de Yingşiang [Liu Cı’nın Dini Düşüncesinin Şidaotang Mezhebi Üzerindeki Etkisi]”, Yisilanciao [İslam Dini], Pekin, 1997, s. 362-372.Gao Canfu, “Impacts of Liu Zhi’s Religious Ideas Upon the Sect of the Western Teaching Hall”, Islam: Religious Studies in Contemporary China Collection, Leiden, 2017, s. 275-278.Ge Cuang, “Mingday Şehuycong de Yisilanciao he Musilin [Ming Hânedanı Dönemindeki İslâmiyet ve Müslümanlar]”, Şicie Zongciao Yanciu [Dunya Dinleri Araştırmaları] 1 (2002): s. 113-122.He Şaorong-Suy Cing, “Mingday Cengfu duy Yisilanciao de Ciben Cengse he Şinyang Yisilanciao de Cümin Fenbu [Ming Hânedanı Döneminde Hükümetin İslâmiyete Göre Uyguladığı Siyaseti ve Müslüman Yerleşiklerin Dağılım]”, Heylongciang Minzu Songkan [Heylongciang Milletler Serisi Dergisi] 4 (2013), s. 94-99.Kolektif, CongguoYisilan Bayke Çuanşu [Çin İslam Ansıklopedisi], Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994.Leslie, Donald, Islam in Traditional China: A Short History to 1800, Canberra: Canberra College of Advanced Education, 1986.Li Şinghua, “Hanven Yisilanciao Yicu de Lünli Venhua [İslâmî Klasikleri Çinceye Tercümenin Etik Kültürü]”, Gansu Lianhe Daşüe Şüebao [Gansu Birlik Üniversitesi Dergisi] 1 (2009), s. 1-7Liu Cı, Tianfang Şingli [İslâm Felsefesi], 1706.Liu Cı, Tianfang Cişeng Şilu [İslâm Peygamberi Biyografisi], Tiancin, 1724.Lipman, Jonathan, Familiar Strangers: A History of Muslims in Northwest China, Seattle: University of Washington Press, 1997.Luo Vanşou, “Yiru Çuancing”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 711.Luo Vanşou, “Vang Dayyü”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 585.Luo Vanşou, “Liu Cı”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 321-322. Luo Vanşou, “Tianfang Şingli [İslâm Felsefesi]”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 561. Luo Vanşou, “Tianfang Dianli [İslâm Hukuku ve Ritüeller]”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 560.Luo Vanşou, “Tianfang Cişeng Şilu [İslâm Peygamberi Biyografisi]”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 561-562.Luo Vanşou, “Cang Cong”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 737. Luo Vanşou, “Vu Zunçi”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 602.Ma Deşin, Chaocin Tuci [Hac Yolculuğu Hatırası], Yinçuan, 1865.Ma Deşin, Sidian Yaohuy [Dört Önemli Kanun], 1865. Ma Huyfen, “Huyzu Cingtang Ciaoyü ci Cingtang Yongyü Şulüe [Huy Milleti Medrese Eğitimi ve Medrese Terimleri Hakkında Kısa Bilgi]”, Mudanciang Ciaoyü Şüeyüan Şüebao [Mudanciang Eğitim Enstitüsü Degisi], sayı. 2 (2012).Ma Şaoşiong, “Tan Cingtang Ciaoyü Gayge [Medrese Eğitimi Devrimi Hakkında İnceleme]”, Congguo Musilin [Çin Müslümanları Dergisi], sayı. 4 (1993).Mills, J.V.G., Ying-Yai Sheng-Lan: The Overall Survey of the Ocean’s Shores (1433), Cambridge, 1970.Na Guoçang, “Cingtang Ciaoyü de Lişi Cizay ‘Cingşueşiçuanpu’ Çianşi [Medrese Eğitiminin Tarihi Kayıtları-’Medrese Sistemi Silsilesi’ Üzerine Analiz]”, Congguo Musilin [Çin Müslümanları Dergisi], 5 (1992) ), s. 35-39.Sun Cenyü, Vang Dayyü he Liu Cı Pingçuan [Vang Dayyü ve Liu Cı’nin Hayatı], Nancing, 2011.Şuy Zili, “Congguo Liday Huyciao Mingşian Şilüe Huybian [Çin Tarihindeki Müslüman Ünlü Şahısler Hayatı Macmuası]Yinçuan: Ningşia Renmin Çubanşe”, içinde Congguo Yisilanciaoşi Sankao Ziliao Şuanbian [Çin’deki İslam Tarihi Seçilmiş Kaynaklar Derlemesi], I/II., Yinçuan: Ningşia Renmin Çubanşe, 1985. ), s. 1-8.Şü Şianlong, “Yetan Yisilanciao Çuanru Congguode Biaocı he Şician [İslâmiyetin Çin’e Girişinin İşareti ve Zamanı]”, Congnan Minzu Daşüe Şüebao [Congnan Milletler Üniversitesi Dergisi], sayı 4 (1987), s. 53-57.Vang Cianping, “A Tentative Analysis of the Concept of ‘Heaven’ and the Relationship between Islam and Confucianism in the Works by Ma Dexin”, Islam: Religious Studies in Contemporary China Collection, Leiden, 2017, s. 286-307.Vang Cianping, “Şilün Ma Deşin Cuzuocong de ‘Tian’ Guannian ci Yisilanciao he Ruciao Guanşi [Ma Deşin’in Eserlerindeki ‘Cennet’ Kavramı ve İslam ile Konfüçyanizm İlişkisi Üzerinde Analızlar]”, Yisilanciao [İslam Dini], Pekin, 1997, s. 373-387. Vang Dayyü, Şicen Cengda [Hakk’ı Arayan Doğru Cevap], Tiancin, 1658. Vang Fuping-Vang Yongliang, Şibey Diçü Huyzu Şigang [Çin’in Kuzeybatı Bölgesindeki Huy Milleti Tarihi Anahatları], Yinçuan, 2003.Yang Guyping, “Ming-Çing Şiçi Congguo Yisilanciao Hanven Yicu cong de Huyzu Ceşüe Sişiang [Ming ve Çing Hanedanları Döneminde, Çin’deki Çinceye Tercüme Edilen İslam Klasiklerinde Huy Milletinin Felsefe Düşüncesi]”, Huyzu Yanciu [Huy Milleti Araştırmaları Dergisi], 1 (1995), s. 25-35. Yang Guyping, “Guanyü Madeşin Yanciu de Cige Venti [Ma Deşin Araştırmaları Üzerine Bazı Sorunlar]”, Yisilanciao [İslam Dini], Pekin, 1997. ), s. 25–35.Yang Guyping, “Issues in the Study of Ma Dexin”, Islam: Religious Studies in Contemporary China Collection, Leiden, 2017, s. 308-309.Yu Cenguy-Yang Huaycong, Congguo Yisilanciao Venşuan Cuyi Tiyao [Çin’deki İslâm Literatüründen Seçme Eserler ve Tercümeler], Yinçuan, 1993. Yu Cenguy, “Dahua Zongguy [Al-Fusus]”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 123. Yu Cenguy, “Sidian Yaohuy [Dört Önemli Kanun]”, ÇİA, Çengdu: Siçuan Sişu Çubanşe, 1994, s. 123.