Latife Tekin’in Romanlarında Karizmatik Liderliğin Görünümleri

Year 2023, , 88 - 98, 25.03.2023

Erdal Açıkyol

https://doi.org/10.31465/eeder.1213553

Abstract

Max Weber tarafından ortaya atılan karizmatik lider tipi, özellikle kaotik dönemlerde ortaya çıkarak toplumdaki farklı kesimlerin çözüm üretmekte zorlandığı sorunlara özel yetenekleri sayesinde yanıtlar verir. Kendisini takip edenlerin yoğun teveccühünü kazanan bu önderler, doğuştan sahip oldukları güçlü özellikleriyle izleyicileri üzerinde derin tesir meydana getirir. Sosyal bir kavram olan karizmatik önderlik, gündelik yaşamın çeşitli yüzlerini aktaran edebi metinlerde de varlığını görünür kılar. Çalışmada, Latife Tekin’in Berci Kristin Çöp Masalları, Aşk İşaretleri ve Unutma Bahçesi romanlarında yer alan öncü konumdaki kişilerin karizmatik nitelikleri sayesinde, etraflarında toplanan insanlar üzerinde kurmuş oldukları otorite gösterilmeye çalışılmıştır. Farklı karakteristik özelliklere sahip her bir kudretli roman karakterinin ortak paydası konumundaki karizmatik otorite, gönüllü itaati içermesinden dolayı önder ve takipçileri arasında doğal bir ilişkinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Edebi metinlerin başta sosyoloji, psikoloji olmak üzere diğer bilim dallarıyla ilişkisi tarihi süreç içerisinde hep var olagelmiştir. Karizmatik otorite sosyolojik bir kavram olduğu için bu çalışmada disiplinler arası bir yaklaşım tercih edilmiştir. Böylece ele alınan karizmatik roman karakterlerinin hangi saiklerle ortaya çıktığı, geliştiği ve kaizmasını yitirdiği daha net şekilde görülmüş olacaktır.

Keywords

Karizma, Latife Tekin, Berci Kristin Çöp Masalları, Aşk İşaretleri, Unutma Bahçesi.

Appearance Of Charismatic Leadership in Latife Tekin's Novels

Abstract

The charismatic leader type, put forward by Max Weber emerges especially in chaotic periods and thanks to their special abilities, they answers the problems that different segments of the society have difficulty in producing solutions. These leaders, who have won the intense favor of their followers, have deep impact on their followers with their innate strengths. Charismatic leadership, which is a social concept, makes its presence visible in literary texts that convey various aspects of daily life. This study is aimed to show how the leading figures in Latife Tekin’s Berci Kristin Çöp Masalları, Aşk İşaretleri, and Unutma Bahçesi have established authority over the people gathering araound tehem, thanks to their charismatic qualities. The charismatic authority, which is the common denominator of each mighty novel charecter with different characteristics, provides a natural relationship between the leader and his followers for it includes a voluantary obedience. The relationship of literaty texts with other disciplines, especially sociology and psychology, has always existed in the historical process. Since charismatic authority is a sociological concept, an interdisciplinary approach is preferred in this study. İn this way, it will be seen more clearly with which motives the charismatic novel characters discussed in this study emerge, develop and lose their charisma.

Keywords

Charisma, Latife Tekin, Berci Kristin Garbage Tales, Love Signs, Forgetfulness Garden.

References

• Avcı, A. (2019). “Örgütsel Değişim ve Örgüt Yönetiminde Karizmatik Liderlik ve Eleştirel Bir Bakış”, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama. C.2 (2), 148-157.
• Balık, M. (2011), Latife Tekin’in Romancılığı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Eliade, M. (2014). Şamanizm, çev. Birkan, A., Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Ergüden, I. (2005). Unutma Bahçesi’nin Unutturamadıkları, Virgül Dergisi. S.80, 35-36.
• Freud, S. (2016). Kitle Psikolojisi. çev. Kâmuran Şipal. İstanbul: Say Yayınları.
• Friedrich, J C. (1961). Siyasi Liderlik ve Karizmatik İktidar Meselesi, çev. Kıratlı, M., Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. XVI(2), 127-149
• Gürbilek, N. (2016). Ev Ödevi, İstanbul: Metis Yayınları.
• Irzık, S. (2014). Kadınlar Dile Düşünce, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kılınç, T. (1996). “Liderlikte Durumsallığın Ötesi Karizmatik Liderlik Yaklaşımı”, İ. Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, C. 25 (2), 67-108.
• Kumartaşlıoğlu, S. (2016). Mucizeden Keramete: “Yerden Su Çıkarma” Motifli Efsaneler. Hacettepe Üniversitesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. (25), 119-139
• Saf, H. H. (2022). Siyasal Mit İnşasında Görsel Retorik Ya da Kötülüğün Sıradanlığı. Journal of Erciyes Communication, Volume 9, Issue 1, 293-315
• Sennett, R. (2005). Otorite, çev. Durand, K., İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Seyhan, A. (2014). Dünya Edebiyatı Bağlamında Modern Türk Romanı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uysal-Sezer, B. (1993). Çağdaş Karizma. Amme İdaresi Dergisi, C.26, S.4, 3-20
• Tekin, L. (2012). Berci Kristin Çöp Masalları, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tekin, L. (2013). Aşk İşaretleri, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tekin, L. (2014). Unutma Bahçesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Weber, M. (2005). Bürokrasi ve Otorite, çev. Akın, H. B., Ankara: Adres Yayınları.
• Weber, M. (2019). Sosyoloji Yazıları, çev. Parla, T., İstanbul: Metis Yayınları.