“Atatürk Şairi” Behçet Kemal Çağlar’ın Süreli Yayınlarda Yer Alan Eleştirileri

Year 2023, Cumhuriyetin İlanının 100. Yılı Anısına 1923’ten 2023’e Süreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı, 1 - 19, 31.12.2023

Hanife Yasemin Mumcu

https://doi.org/10.31465/eeder.1388985

Abstract

Düşünceleriyle, tavırlarıyla, inandığı değerlerle hayatının sonuna kadar tam anlamıyla bir Atatürk sevdalısı olan Behçet Kemal Çağlar şair, yazar, siyasetçi ve eleştirmen kimlikleriyle karşımıza çıkar. Verdiği konferanslarda, yazdığı makale ve şiirlerde Atatürk’ü, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’ni, bu Cumhuriyetin ilkelerini anlatan ve bunların temelinde doğrudan doğruya “halk”ın olduğuna inanan Çağlar’ın eleştirmen yönü bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Onun eleştirmen yönünü ortaya koymak için, yazılarının yayımlandığı gazete ve dergiler taranmış, bunun sonucunda ona göre sanatın ne olduğu/nasıl olması gerektiği, kime sanatçı denebileceği, gerçek sanatkârda aranan temel özellikler gibi poetik konulara odaklanılmıştır. Çağlar’ın genel olarak düşünce dünyasının temelinde “inkılap, halk ve sanat” vardır. Şiirlerinde, konferanslarında özellikle vurguladığı bu üçlü sac ayağının gazete ve dergi yazılarında da benzer şekilde yer aldığı gözlenmiştir. Çalışmanın sonunda bu Atatürk âşığı şair/yazar/siyasetçinin özellikle inkılap ve halk üzerine değerlendirmeleri ve buna bağlı olarak eleştirmen yönü örnekleriyle ortaya konacaktır.

Keywords

Behçet Kemal Çağlar, Atatürk, eleştirmen, halk, inkılap, sanat/edebiyat

“Atatürk’s Poet” Critiques of Behçet Kemal Çağlar Published In Periodicals

Abstract

Behçet Kemal Çağlar, a devoted admirer of Atatürk until the end of his life with his thoughts, attitudes, and values he believed in, emerges with his roles as a poet, writer, politician, and critic. In his conferences, articles, and poems where he describes Atatürk, the newly established Republic of Turkey, and the principles of this Republic, Çağlar, who believes that people are fundamentally behind all these, serves as the starting point for this study due to his critic identity. In order to reveal his critical side, newspapers and magazines in which his articles were published were scanned. As a result, focused on poetic issues such as what art is/how it should be and who can be called an artist. Generally, revolution, the people and the art lie at the core of Çağlar's world of thought. It has been observed that this triad, which he particularly emphasizes in his poems and conferences, also appears in the same manner in his newspaper and magazine writings. At the end of the study, the evaluations of this poet/writer/politician, who is deeply in love with Atatürk, and related examples of his critic side will be presented.

Keywords

Behçet Kemal Çağlar, Atatürk, critic, people, revolution, art/literature

References

• (İmzasız) (1936a). “Behçet Kemal’le Konuşma- İsabetsizlikler, Gafletlerle Dolu Eserler”, Kurun, S. 6535-475, 23 Mart 1936, s. 1,6.
• (İmzasız) (1936b). “Behçet Kemal Cevap Veriyor!” Kurun, S. 6542-482, 30 Mart 1936, s. 1,6.
• (İmzasız) (1969). “Çağlar İçin Yazılanlar”, Türk Dili, S. 219, Aralık 1969, s. 205-207.
• Çağın, S. (1998). Tokadîzade Şekip, İzmir: Akademi Kitabevi.
• Çağlar, B. K. (1933a). “Bizim İstediğimiz Edebiyat”, Hakimiyeti Milliye, S. 4278, 18 Haziran 1933, s. 4.
• Çağlar, B. K. (1933b). “Kemalistler Edebiyatı Nasıl Anlıyor!”, Anadolu, S. 5642, 26 Haziran 1933, s. 2.
• Çağlar, B. K. (1933c). “Gazi’yi Yazan Kalem”, Yeni Türk Mecmuası, S. 10, Temmuz 1933, s. 859.
• Çağlar, B. K. (1933d). “Tenkit- İstediğimiz Edebiyat”, Hakimiyeti Milliye, S. 4291, 3 Temmuz 1933, s. 3.
• Çağlar, B. K. 1933e). “Gençlikten Beklediğimiz”, Hakimiyeti Milliye, S. 3658, 20 Eylül 1933, s. 2.
• Çağlar, B. K. (1934). “Londra Mektupları- Bir Kravatın Filmi ve Bir İki Saat Mülahazası/ Vedat Nedim’e”, Vakit, S. 5951, 2 Ağustos 1934, s. 5.
• Çağlar, B. K. (1935). “Gönüllü Sanat”, Ülkü Halkevleri Mecmuası, S. 23, İkinci Kanun (Ocak) 1935, s. 336.
• Çağlar, B. K. (1936a). “Biz Varız! Sanatta da Yeni Bir Ankara Kuracağız!”, Kurun, S. 6534-474, 22 Mart 1936, s. 1, 5.
• Çağlar, B. K. (1936b). “Edebî Bir Tasfiye”, Varlık, S. 79, 15 Birinci Teşrin (Ekim) 1936, s. 99.
• Çağlar, B. K. (1937). “Hatıra Geldikçe… Gençlik ve İhtiras”, Son Telgraf, S. 522-208, Birinci Teşrin (Ekim) 1937, s. 2.
• Çağlar, B. K. (1938). “Şair Kime Derler ve Bizce Güzel Şiir Nedir?”, Yücel, S. 41, Temmuz 1938, s. 171.
• Çağlar, B. K. (1939). “Tevfik Fikret Hakkındaki Düşüncemiz”, Yücel, Atatürk ve Cumhuriyet Özel Sayısı, Son Teşrin (Kasım) 1939, s. 107.
• Çağlar, B. K. (1940). “Sanatta Umumi Bir Tasfiye Lazım”, Yücel, S. 60, Şubat 1940, s. 201.
• Çağlar, B. K. (1941a). “Yahya Kemal ve Türkçe”, Yücel, S. 72, Şubat 1941, s. 109.
• Çağlar, B. K. (1941b). “Halk ve Sanat- Halk Rakısları”, Cumhuriyet, S. 6109, 12 Ağustos 1941, s. 2.
• Çağlar, B. K. (1941c). “Edebî Bahisler- İnkılap Edebiyatı Edebiyatta İnkılap”, Vatan, S. 399, 3 Ekim 1941, s. 3.
• Çağlar, B. K. (1960). “Türk Sanatı ve Türk Devrimleri”, Türk Dili, S. 108, 1 Eylül 1960, s. 625.
• Çağlar, B. K. (1961). “46. Yıldönümünde Tevfik Fikret”, Türk Dili, S. 120, 1 Eylül 1961, s. 884.
• Çağlar, B. K. (1968). “Yahya Kemal’e Dair”, Hayat Tarih Mecmuası, S. 11, Aralık 1968, s. 17.
• Çağlar, B. K. (1994). Bitmez Tükenmez Anadolu, Ankara: Kültür Bak. Yay.
• Gökşen, E. N. (1970). Behçet Kemal Çağlar, Ankara: TDK Yay.
• Karakoç, K.İ. (2012). Ulus-Devletleşme Süreci ve Türk Edebiyatının İnşası, Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mumcu, Y. (2023). “Behçet Kemal Çağlar ile İzmir Edebiyat Cemiyeti Çerçevesindeki Polemikler”, İzmir Araştırmaları Ömer Faruk Huyugüzel’e Armağan, İzmir: Kent Yayınları, s. 140-154.
• Orhon, O. S. (1961). “Tevfik Fikret Töreninde…”, y.y. yok, 27 Aralık 1961, s. yok.
• Ozansoy, G. H. (1939). “Atatürk’ün En Sevdiği Şair”, Uyanış, S. 2257-572, İkinci Teşrin 1939, s. 3.