Mehmet Emin Buğra'nın Mektuplarında Türkistan'ın Sesi Dergisinin Çıkarılması Süreci

Year 2017, Volume: 17 Issue: 2, 51 - 76, 18.12.2017

Tekin Tuncer

Abstract

MEHMET EMİN BUĞRA’NIN MEKTUPLARINDA TÜRKİSTAN SESİ
DERGİSİNİN ÇIKARTILMASI SÜRECİ

Mehmet
Emin Buğra, Türkiye’ye göç ettikten sonra ilim hayatı ile Doğu Türkistan
davasını geniş çevrelere ulaştırmayı düstur edinmiş hem önemli bir ilim adamı
hem de devlet adamıdır. Bu bağlamda Doğu Türkistan davasını geniş çevrelere
ulaştırmak maksadıyla neşriyat hayatının önemli olduğunun farkında olan Buğra,
ilk önce 1954 yılında “Türkistan” dergisini çıkarmıştır. Daha sonra ise İsa
Yusuf Alptekin ve arkadaşlarının da desteği ile yayın hayatına Temmuz 1956
yılında başlayan ve 11 sayı çıktıktan sonra maddi sıkıntılar, Çin’in uyguladığı
siyasi baskılar, makale bulma sıkıntıları ve Mehmet Emin Buğra’nın sağlık
problemleri sebepleri sebebiyle yayın hayatından çekilmek zorunda kaldığı
“Türkistan Sesi” dergisini çıkartmaya karar vermiştir. Bu makalede derginin genel
özelliklerinden yanında Mehmet Emin Buğra’nın İsa Yusuf Alptekin’e gönderdiği
mektuplarından bu derginin çıkış serüveninden bahsedilmektedir.

PROCESS of ISSUING JOURNAL of VOICE of TURKISTAN in MEHMET EMİN BUGRA’S
LETTERS

ABSTRACT

Mehmet Emin Bugra is both an important scholar and
a statesman who adopted to reach the case of East Turkestan to large circles as
a principle and rule with his scholarly life after emigrating to Turkey. In
this context, being aware that publication life was important for the purpose
of reaching the case of East Turkestan to large circles, Bugra first issued the
journal of ‘‘Turkistan’’ in 1954. Next, he decided to issue the journal ‘‘the
Voice of Turkistan’’, which began to its publication life with Yusuf Alptekin
and his friends’ support in July 1956 and which had to withdraw from the
publication life due to financial troubles, political pressures that were applied
by China, difficulties in finding articles, and Mehmet Emin Bugra’s health
problems, after publishing 11 issues. In this article, we have mentioned
appearance process of this journal based on the letters which were sended from
Mehmet Emin Bugra to Isa Yusuf Alptekin as well as general features of the
journal.

Keywords

Doğu Türkistan, Neşriyat, Mehmet Emin Buğra, İsa Yusuf Alptekin

References

• KAYNAKÇA Ahunbay, M. (1956, Kasım). Türkistan Folkloruna Ait. Türkistan Sesi, 25-26. Alptekin, İ. Y. (1956, Eylül-Ekim). Doğu Türkistan’ın Ekonomik ve Stratejik Bakımından Ehemmiyeti. Türkistan Sesi(3-4), 19-23. Altay, H. (1956, Eylül-Ekim). Kazançlarımız ve Kanlı Yaşlarımız. Türkistan Sesi(3-4), 38-39. Altaylı, A. (1956, Kasım). Bir Türkmen Reisinin Anadolu Soydaşlarına Selamı. Türkistan Sesi(5), 32. Altaylı, A. (1956, Aralık). Komünizmin İç Yüzü. Türkistan Sesi(6), 31-32. Anat, H. Y. (1999). “Safsatalara Cevap”. Doğu Türkistan(183-184), 20-22. Anat, H. Y. (2003). Hayatım ve Mücadelem. (S. Yalçın, Dü.) Ankara: Özkan Matbaacılık . Ankara, A. (1956, Temmuz). Felek. Türkistan Sesi(1), 7-10. Bakır, A. (2005). Doğu Türkistan İstiklâl Hareketi ve Mehmet Emin Buğra. İstanbul: Doğu Türkistan Vakfı Yayınları. Batur, C. (1997). “Çağdaş Uygur Edebiyatında Mehmet Emin Buğra'nın Rolü”. Doğu Türkistan Çağdaş Uygur Edebiyatında Milli Mücadele,, (s. 92-103). Ankara. Bey, Ş. M. (1956, Eylül-Ekim). Türkistan Millî Hareketlerinden Bir Parça I. Türkistan Sesi(3-4), 30-32. Bey, Ş. M. (1956, Aralık). Türkistan Millî Hareketlerinden Bir Parça II. Türkistan Sesi(6), 19-21. Bey, Ş. M. (1957, Ocak). Türkistan Milli Hareketlerinden Parçalar III. Türkistan Sesi(7), 19-21. Bey, Ş. M. (1957, Şubat-Mart). Türkistan Milli Hareketlerinden Parçalar IV. Türkistan Sesi(8-9), 19-22. Bey, Ş. M. (1957, Nisan-Mayıs). Türkistan Milli Hareketlerinden Parçalar V. Türkistan Sesi(10-11), 25-27. Buğra, M. E. (1952). Doğu Türkistan Tarihi, Coğrafi ve Şimdiki Durumu. İstanbul: Güven Basımevi. Buğra, M. E. (1953, Nisan). Divanı Lügatüt-Türk 880 Yaşında. Türkistan(1), 5-10. Buğra, M. E. (1953, Nisan). Türk Hakanı Efrasiyab (Kutatgu Bilig). Türkistan(1), 2. Buğra, M. E. (1956, Ağustos). Doktor Çu-Çıya-Hua’ya Mektup. Türkistan Sesi(2), 1-18. Buğra, M. E. (1956, Aralık). Kızıl Emperyalizm ve Hür Dünya. Türkistan Sesi(6), 1-6. Buğra, M. E. (1956, Ağustos). Kutluk-Türkan I. Türkistan Sesi(2), 24-29. Buğra, M. E. (1956, Eylül-Ekim). Kutluk-Türkan II. Türkistan Sesi(3-4), 33-37. Buğra, M. E. (1956, Kasım). Kutluk-Türkan III. Türkistan Sesi(5), 19-24. Buğra, M. E. (1956, Aralık). Kutluk-Türkan IV. Türkistan Sesi(6), 13-16. Buğra, M. E. (1956, Temmuz). Küçük Bir Borç. Türkistan Sesi(1), 2. Buğra, M. E. (1956, Temmuz). Türk Edebiyatından Örnekler I. Türkistan Sesi(1), 11-14. Buğra, M. E. (1956, Ağustos). Türk Edebiyatından Örnekler II. Türkistan Sesi(2), 30. Buğra, M. E. (1956, Temmuz). Türkistan Tarihinde Son Yüz Yıllar I. Türkistan Sesi(1), 2-5. Buğra, M. E. (1956, Ağustos). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar II. Türkistan Sesi(2), 19-23. Buğra, M. E. (1956, Eylül-Ekim). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar III. Türkistan Sesi(3-4), 14-18. Buğra, M. E. (1956, Kasım). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar IV. Türkistan Sesi(5), 1-4. Buğra, M. E. (1956, Aralık). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar V. Türkistan Sesi(6), 7-10. Buğra, M. E. (1956, Temmuz). Türkistan’daki Türk Topluluklar Hakkında. Türkistan Sesi(1), 17-20. Buğra, M. E. (1956, Temmuz). Vatan Bizimdir. Türkistan Sesi(1), 1. Buğra, M. E. (1957, Nisan-Mayıs). Doğu Türkistan’ın İstiklâl Davasının Yeni Durumu. Türkistan Sesi(10-11), 1-4. Buğra, M. E. (1957, Nisan-Mayıs). Ezici Ayrılık. Türkistan Sesi(10-11), 18. Buğra, M. E. (1957, Nisan-Mayıs). İslam Dünyasına Bir Çağrı. Türkistan Sesi(10-11), 5-10. Buğra, M. E. (1957, Nisan-Mayıs). İslam Konferansına Verilen Muhtıra. Türkistan Sesi(10-11), 11-13. Buğra, M. E. (1957, Ocak). Kızıl Çin Başvekilinin Telaşlı Seyahatleri. Türkistan Sesi(7), 1-4. Buğra, M. E. (1957). Kutluk-Türkan V. Türkistan Sesi(7), 27-29. Buğra, M. E. (1957, Şubat-Mart). Kutluk-Türkan VI. Türkistan Sesi(8-9), 42-45. Buğra, M. E. (1957, Ocak). Rahmetli A. Recep Beysun. Türkistan Sesi(7), 24. Buğra, M. E. (1957, Ocak). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar VI. Türkistan Sesi(7), 5-10. Buğra, M. E. (1957, Şubat-Mart). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar VII. Türkistan Sesi(8-9), 7-12. Buğra, M. E. (1957, Nisan-Mayıs). Türkistan Tarihinde Son Yüzyıllar VIII. Türkistan Sesi(10-11), 14-18. Buğra, M. E. (1957, Şubat-Mart). Türkistan ve Endonezya. Türkistan Sesi(8-9), 1-2. Çağatay, Y. (1957, Şubat-Mart). Batı Türkistan ve Siyasî Taksimatı I. Türkistan Sesi(7), 12-14. Çağatay, Y. (1957, Nisan-Mayıs). Batı Türkistan ve Siyasî Taksimatı II. Türkistan Sesi(10-11), 19-24. Çoban, S. M. (1956, Ağustos). Hicret Şarkısı. Türkistan Sesi(2), 31-32. Çoban, S. M. (1956, Kasım). Türkistan’da Çin ve Rus Rekabeti. Türkistan Sesi(5), 12-15. Çoban, S. M. (1956, Temmuz). Türkistan’da Stratejik Demiryollar. Türkistan Sesi(1), 21-23. E., V. (1956, Aralık). Türkistan’ın Ehemmiyeti. Türkistan Sesi(6), 11-12. E., V. (1956, Temmuz). Yine Başlarken. Türkistan Sesi(1), 6. E., V. (1957, Şubat-Mart). Türkistan’ın Ehemmiyeti. Türkistan Sesi(8-9), 15-17. Engin, A. (1956, Temmuz). Atatürk Soyculuğu, Osmanlıcı Azınlıklar ve Dış Türkler. Türkistan Sesi(1), 15-16. Engin, A. (1956, Kasım). Atatürkçülükte Ulusal Eğitim. Türkistan Sesi(5), 16-18. Engin, A. (1956, Eylül-Ekim). Türk Dil Devrimi, Ulusal Kültürümüzün Arap-Frenk Köleliğinden Kurtuluş Yoludur. Türkistan Sesi(3-4), 24-29. Engin, A. (1957, Ocak). Atatürkçülük’te Ulusal Kültürümüz Üst Okullarımızda Güzel Yazın Öğrenimi. Türkistan Sesi(7), 15-18. Ereğli, M. (1957, Şubat-Mart). Ruslar Ham Toprak Arama Bahanesiyle Türk Kavimlerinin Yaşayışlarını İmha Ediyor. Türkistan Sesi(8-9), 25-27. Fedai, A. (1956, Ağustos). Soydaşlar. Türkistan Sesi(2), 18. Kul, Ö. (Dü.). (2007). Esir Doğu Türkistan İçin-2, İsa Yusuf Alptekin’in Mücadele Hatıraları. Ankara: Berikan Yayınevi. Kul, Ö. (Dü.). (2010). Esir Doğu Türkistan İçin-1, İsa Yusuf Alptekin’in Mücadele Hatıraları. Ankara: Berikan Yayınevi. Lamb, H. (1956, Kasım). Babür’ün Bir Hususiyeti. Türkistan Sesi(5), 5-11. Musabay, İ. (1956, Temmuz). Başlarken. Türkistan Sesi(1), 24-25. Musabay, İ. (1956, Eylül-Ekim). Bir Hatıra ve Bir Kadirşinaslık. Türkistan Sesi(3-4), 43-47. Mutlu. (1956, Ağustos). Biz Olalım. Türkistan Sesi(2), 23. Mutlu. (1956, Eylül-Ekim). Kurban Koday. Türkistan Sesi(3-4), 40-42. Şamil, S. (1956, Eylül-Ekim). İslâm Konferansında Mühim Bir Beyanat. Türkistan Sesi(3-4), 1-13. Taşkent, S. (1957, Nisan-Mayıs). Türkistan. Türkistan Sesi(10-11), 4. Tuncer, T. (2015). 1949-1964 Yılları Arasında Doğu Türkistan’da İstikll Mücadelesi ve Türkiye’ye Yapılan Göçler (Basılmamış Doktora Tezi). Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ülküsal, M. (1956, Eylül-Ekim). Türk Dünyası ve Aydınlara Düşen Borç. Türkistan Sesi(3-4), 27-29. Ülküsal, M. (1957, Ocak). Parçalama Siyaseti. Türkistan Sesi(7), 25-26.