Çıldır Gölü Balıkçılığında Son Yirmi Yılda Meydana Gelen Değişimler

Year 2012, Volume: 8 Issue: 2, 10 - 24, 08.01.2012

Mustafa Zengin Sedat V. Yerli Murat Dağtekin İlkay Ö. Akpınar

Abstract

Çıldır Gölü uzun yıllardan beri ticari balıkçılık faaliyetlerinin yürütüldüğü ve çevresindeki köy yerleşimleri ile birlikte yöre insanı için önemli bir doğal kaynaktır. Gölde bu süreçte gerek resmi, gerekse de kooperatifler tarafından müşterek olarak yürütülen balıkçılık yönetimi başarısız olmuştur. Göldeki balıkçılığın çöküşündeki en önemli gösterge; ticari değeri yüksek olan yerli sazan (Cyprinus carpio) ve alabalık populasyonlarının (Salmo trutta caspius) çökme yok olma sürecine girmesidir. Av istatistikleri de bu sonuçları doğrulamaktadır. Gölde 1990’lı yılların başından itibaren doğal stokların çöküşüne karşılık; 2000’li yıllarda göle egzotik ve yayılımcı bir tür olan havuz balığı (Carrasius gibelio) ve kerevitin (Astacus leptodactylus) girişi; göldeki yerli balık faunası üzerinde potansiyel bir baskı oluşturmaya başlamıştır. Bu gelişmelere ek olarak aynı dönemde gölde başlatılan ve başarısız olan gökkuşağı alabalığı (Oncornhychus mykiss) kafes balıkçılığı, plansız/rastgele kültür sazanı ile balıklandırma çalışmaları, ayrıca Arpaçay Hidroelektrik Santralinin işletme kapasitesini arttırması sonucu, yerli sazanın üreme ve beslenme alanlarını oluşturan kıyı- sığ, kamışlık, hassas bölgelerin olumsuz etkilenmesi göl balıkçılığını da olumsuz etkilemiştir. Bu çalışma ile Çıldır Gölündeki yerli ve yabancı türler arasındaki etkileşimin sebepleri ortaya konulmuştur. Uzun yıllardır Çıldır Gölünde ‘sürdürülebilir göl yönetim stratejisi’nin olmayışı ve yanlış avcılık, balıklandırma ve kültür balıkçılığı uygulamaları sonucunda, göl yerli türlerin geleceği açısından risk altına girmiştir. Bu noktadan sonra, göl ekosistemi ve balık faunası üzerinde yapılacak kapsamlı araştırmalar ile yerli türler aleyhine bozulan dengenin ve göl balık faunasının rehabilitasyonu ile yeni bir yönetim stratejisinin uygulanmasına ihtiyaç duyulmaktadır

Keywords

Çıldır Gölü, Yerli Türler, Egzotik Türler, Balıklandırma, Kafes Balıkçılığı, Balıkçılık Yönetimi

Changes in the Fisheries of Çıldır Lake (Turkey) in the Last Twenty Years

Abstract

Commercial fishing activities have been implemented for a long time in the Lake Çıldır. Lake is an important natural resource for local people and rural settlement in its surrounding. In the Lake, fisheries management that was conducted jointly by cooperatives and responsible authority was unsuccessful. The most important indicators of this event are the collapse of the native carp (Cyprinus carpio) stock with native trout stock (Salmo trutta caspius) were in the process of extinction in the Lake. The results of the catch statistics confirm this result. The introduction of curician carp (Carrasius gibelio) that is an exotic and invasive fish species and the crayfish (Astacus leptodactylus) in the 2000s after appearing the collapse of the native stocks on the Lake since the beginning of 1990 has caused effects on the native fish populations. In addition to these events, unsuccessful assays of cage culture for the rainbow trout (Oncornhychus mykiss), the unplanned and casual introductions of the mirror carp and the increase of water needs of the Arpaçay Hydroelectric Power Plant have affected the reproduction and feeding areas of the fish which consisted of shallow-coastal and sensitive zones. The reasons of overfishing and interaction between native and exotic species in Lake Çıldır are explained in present study. Nowadays, the Lake is under the risk due to the lack of 'sustainable lake management strategy’ and wrong applications like overfishing, fish introductions and aquaculture. There is a need for a new management strategy supporting by the comprehensive research will be conducted on the lake ecosystem and on the fish fauna of Lake, and rehabilitation of fish fauna changed adversely in terms of native fish species’ from this point of view.

Keywords

Çıldır Lake, Exotic and Native Fish Species, Introduction Cage Farming, Fisheries Management

References

• Alamanov, A. and Mikkola, H. 2011. Is biodiversity friendly fisheries management possible on Issyk-Kul Lake in the Kyrgyz Republic AMBIO, 40:479–495.
• Anonim. 2008. Resmi Gazete: 2008-26974. Denizlerimizde ve İç Sularımızda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 2/1 Numaralı Tebliğ (Tebliğ No: 2008/60). TC. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. R.Gazete: 21.08.2008-26974.
• Anonim. 2010. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Ardahan Tarım İl Müdürlüğü, Çıldır Gölü Balıkçılık Raporu.
• Başçınar, N. S., Düzgüneş, E., Mısır, D.S., Polat, H. ve Zengin, B. 2009. Growth and Flesh Yield of the Swan Mussel [Anodonta cygnea (Linnaeus, 1758)] (Bivalvia: Unionidae) in Lake Çıldır (Kars, Turkey). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 9: 127-132.
• Ball, D,. 2004. Lake Victoria: The problems and options, 1–2. Blankenship, H.L. and Leber, K. 1995. A Responsible Approach to Marine Stock Enhancement. American Fisheries Society Symposium 15:167-175.
• Chege, N. 1995. Lake Victoria: A sick giant. People & the Planet,1–4. http://cichlidforum.com/articles/lake_victoria_sick.php. Accessed 21 Nov 2010.
• Hinojosa-Garro, D. And Zambrano, L. 2004. Interactions of common carp (Cyprinus carpio) with benthic crayfish decapods in shallow ponds. Hydrobiologia, 515:115-122.
• Hutchinson, G. E. 1967. A Treatise on Limnology, Introduction to Lake Biology and the Limnoplankton, Wieley Newyork, Vol: 21, 967.
• Sarı, H. M., Özaydın, O. ve Perçin, F. 2010. İstilacı Balıklar ile Mücadele Projesi: Uşak İli Eşme İlçesi Üçpınar Göleti Gümüşi Prusya sazanı (Carrassius gibelio Bloch, 1782)
• Stoğunun Belirlenmesi Türkiye Sportif Olta Balıkçılığı ve Su Hayatını Koruma Derneği (TUSOB). 1'nci Türkiye Olta Balıkçılığı Çalıştayı, 11-12 Aralık 2010, 2010.
• Ulutaş, N. 2011. Çıldır Gölü. Bildiriler. Ardahan, Tarım İl Müdürlüğü. 1. Çıldır Gölü Çalıştayı, 21- 22 Haziran 2011, Ardahan.
• Turan, D., Ekmekçi, F. G., Kaya, C. and Güçlü, S. S. 2013a. Alburnoides manyasensis (Actinopterygii, Cyprinidae), A New Species Of Cyprinid Fish From Manyas Lake Basin, Turkey. Zookeys, 276: 85–102,Doi: 10.3897/Zookeys.276.4107.
• Turan, D., Kottelat, M. and Doğan, E. 2013b. Two new species of Squalius, S. adanaensis and S. seyhanensis (Teleostei: Cyprinidae), from the Seyhan River in Turkey. Zootaxa 3637 (3): 308–324
• Wetzel, R.G. 1983. Limnology, Saunders College Publishing, Philadelpia, 762 pp. Yerli,V.S., Zengin, M., Günüz, E., Çalışkan., M., Canbolat, A. F., Akbulut, A., Emir, N. ve Ataç, Ü. 1996. Çıldır Gölü stok tayini, TÜBİTAK, DEBAG 17/G No’lu proje, Ankara, 95 s.
• Yerli, S., Emir, M. ve Akbulut, A. 1998. The observation of aquatic parameters of Çıldır Lake, Hacettepe Bulletin of Natural Sciences and Engineering, 27: 67-77.
• Zambrano, L., Martínez-Meyer, E., Menezes, N. and Peterson, A.T. 2006. Invasive potential of common carp (Cyprinus carpio) and Nile tilapia (Oreochromis niloticus) in American freshwater systems. Can. J. Fish. Aquat. Sci. 63: 1903–1910.
• Zengin M. ve Buhan, E. 2007. Almus-Ataköy Baraj Gölleri’nde (Yeşilırmak Havzası, Tokat) Balıklandırma Sonrası Balık Faunasında Görülen Değişimin Değerlendirilmesi. Türk Sucul Yaşam Dergisi, Ulusal Su Günleri 2007. (Ed. Y. Emre ve U. Yılmaz), Yıl: 3-5. Sayı: 5-(8): 267-277.
• Zengin, M. ve Yerli, S. V. 2011. Çıldır Gölü Balıkçılık Yönetimi Üzerine Bir Değerlendirme. Bildiriler, 1. Çıldır Gölü Çalıştayı, 21-22 Haziran 2011, Ardahan.