Bu çalışmada İslam düşünce tarihinin en önemli isimlerden olan Ebû Hâmid el-Gazzâlî (ö. 505/1111) hakkında Türkiye’deki İlahiyat Alanında kaleme alınmış 662 makalenin betimsel bibliyometrik analizi amaçlanmıştır. Bibliyometrik çalışmaların temel mantığı olan alan yazındaki bilimsel çıktıların niceliksel tespiti doğrultusunda; en sık yayın yapan yazarlar ve bunların kurumsal bilgileri, dergiler ve en çok araştırılan konuların sayısal verileri ortaya çıkarılmıştır. Bu suretle, gelecekteki muhtemel Gazzâlî çalışmalarına dair genç araştırmacılara fikir vermek çalışmanın önemini ortaya koymaktır. Yöntem olarak, nicel ve nitel araştırma yöntemlerini karma bir şekilde kullanan doküman analizi yaklaşımı esas alınmıştır. Buradan hareketle, İSAM makale veri tabanından Gazzâlî başlıklı makaleler bir dosyada ayıklanmış ve bu dosya çalışmanın veri setini teşkil etmiştir. Çalışmada sayısal verilerin görselleştirilmesi sağlanmıştır. Verilere bakıldığında, belirli yıllarda yayın seyrinin oldukça sert bir yükseliş kaydettiği görülmektedir. Tahmin edileceği üzere bu yıllardaki artışın sebebi Gazzâlî konulu sempozyum/konferans gibi bilimsel toplantıların düzenlenmiş olması ve ilahiyat dergilerinin Gazzâlî özel sayısı çıkarmalarıdır. Sıklıkla ele alınan konulara bakıldığında, Türk ilahiyatçılarının en çok dikkatini çeken hususun, Gazzâlî’nin felsefeye karşı duruşu ve ahlakiyatçı bir şahsiyet olduğu tespit edilmiştir.
Bu makalenin İngilizceye çevrilmesinde, Yükseköğretim Kurumlarının Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zeka Kullanımına İlişkin Etik İlkeler (2024)'nde belirtilen ilkeler doğrultusunda destekleyici bir araç olarak üretken yapay zeka kullanılmıştır. Bu bağlamda çeviri ve dil kontrolü için OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT kullanılmıştır. Son düzenlemeler ve akademik uygunluk kontrolleri yazar tarafından yapılmış olup ortaya çıkan metnin tüm sorumluluğu yazara aittir.
This study aims to conduct a descriptive bibliometric analysis of 662 articles written in the field of Islamic theology in Türkiye about Abū Ḥāmid al-Ghazālī (d. 505/1111), one of the most prominent figures in the history of Islamic thought. Based on the quantitative identification of scientific outputs which is the fundamental logic of bibliometric studies, the most frequently publishing outhors, their institutional affiliations, journals, and the numerical data regarding the most researched topics have been revealed. By doing so, the study aims to provide young researchers with insights into potential future work on al-Ghazālī, underscoring the significance of this research. The methodology follows a mixed approach, combining both quantitative and qualitative research methods through document analysis. Accordingly, articles on al-Ghazālī from the ISAM article database were extracted and compiled into a dataset for this study. The numerical data were visualized in the analysis. The data analysis reveals that, in certain years, the publication trend experienced a sharp increase. As expected, this rise was due to the organization of academic events such as symposiums and conferences focused on al-Ghazālī, as well as theology journals publishing special issues dedicated to him. The most frequently discussed topics reveal that Turkish theologians are particularly focused on al-Ghazālī’s stance on philosophy and his role as an ethical thinker.
In the English translation process of this article, generative artificial intelligence was used as a supportive tool in line with the principles set out in (YÖK) Ethical Guidelines on the Use of Generative Artificial Intelligence in Scientific Research and Publication Activities of Higher Education Institutions (2024). In this context, ChatGPT developed by OpenAI was used for translation and language control. The final edits and academic suitability checks were carried out by the author, and the full responsibility for the resulting text belongs to the author.
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Islamic Studies (Other) |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | December 8, 2024 |
| Acceptance Date | June 23, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 18 Issue: 1 |