WOMEN’S PARTICIPATION IN POLITICAL LIFE IN EARLY YEARS OF TURKISH REPUCLIC

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 196 - 208, 13.10.2021

Müşfika Nazan Arslanel

Öz

Political participation is an important tool for the government to acquire legitimacy and to continue it. Gender is the most important factor in the political participation of the government. The gender issue has special importance in this regard that had been discussed from the past to the present in terms of participation in political life. Because it has been too difficult for women to acquire the right of political participation. From this point of view, women in Turkey have struggled for a long time to become a part of political life. During the period that started with the Tanzimat and continued with the Constitutional Monarchy (Meşrutiyet), they obtained some rights to be included in social life and to participate in political life. However, these rights were not sufficient for women. After the proclamation of the Republic, women tried to seek new rights to participate in political life with the opportunities provided by the government and its aftermath. The first years of the Republic are very important for the participation of Turkish women in political life. The foundations of the rights of Turkish women were laid in these years which are enjoyed to til day. For his reason, in our study, we will examine the struggle of Turkish women for participation in political life in the first years of the Republic.

Anahtar Kelimeler

women, political participation, election, republic

Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Kadınların Siyasal Hayata Katılımı

Öz

Siyasal katılım iktidarlar için meşruiyet kazanmak ve devam ettirebilmek açısından önemli bir araçtır. İktidarların siyasal katılımı sağlamasında cinsiyet ise en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Cinsiyet faktörü, Siyasal hayata katılım bakımından geçmişten günümüze kadar tartışılan özel bir öneme sahiptir. Çünkü kadınlar için siyasal katılım hakkını elde etmek oldukça zor olmuştur. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’de de kadınlar siyasal hayatta var olabilmek için çok uzun süren mücadeleler vermişlerdir. Tanzimat ile başlayan ve Meşrutiyet ile devam eden dönem içerisinde gerek toplumsal hayata dâhil olma gerekse siyasal hayata katılım için bazı haklar elde etmişlerdir. Ancak bu elde ettikleri haklar kadınlar için yeterli olmamıştır. Kadınlar Cumhuriyetin ilanından sonra ortamın ve yönetiminde sağladığı imkânlarla siyasal hayata katılabilmek için yeni haklar arama çabası içine girmişlerdir. Cumhuriyetin ilk yılları Türk kadınının siyasal hayata katılımı açısından çok önemlidir. Bu yıllar günümüz Türkiye’sinde Türk kadınının sahip olduğu hakların temellerinin atıldığı yıllardır. Bu sebeple biz de çalışmamızda bu önemli süreci inceleyerek Türk kadının Cumhuriyetin ilk yıllarında siyasal hayata katılım için vermiş olduğu mücadeleyi incelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

kadın, siyasal katılım, seçim, cumhuriyet

Kaynakça

• Altındal, Y. (2007) Kadının Siyasal Katılım Bağlamında Partilerin Kadın Kollarının Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi, T.C. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Börklüoğlu, L. (2019) Tanzimat’tan Günümüze Türk Siyasal Hayatı, Dora Yayınları, Bursa
• Ediz, Z. (1995) Kadınların Tarihine Giriş, Adım Yayımcılık, İstanbul.
• Erzen, M.,Ü. (2011) Tarihi, Kültürel ve Sosyal Paradigmaları İle Siyaset, Derin Yayınları, İstanbul.
• Genç,E.,N. (2018 )Cumhuriyet Dönemi Türk Siyasetinde Cinsiyetçilik, T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Yüksek Lisans Tezi,İstanbul.
• Gök, S., Kılınççeker, Ö. (2019) Türk Kadının Siyasete Giriş Süreci ve İlk Kadın Saylav Mihri İffet Pektaş, Mecmua Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 4,Sayı 8,s 48-84.
• Güneş, G.( 2010) Türk Kadının Muhtarlık Ve Köy İhtiyar Heyetlerine Seçme ve Seçilme Hakkını Kazanması ve Türkiye'nin İlk Kadın Muhtarı (Gül Esin Hanım),Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, Cilt 4,Sayı 20, s 171-190.
• Kaçar, A.(2020) Kadınlar Halk Fırkası'ndan Türk Kadınlar Birliği'ne Kadın Hareketi ve Basında Yansıması(1923-1935), Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Türkiye Cumhuriyeti Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Kaplan, L. 1998. “ Cemiyetlerde ve Siyasi Teşkilatlarda Türk Kadını (1908-1960), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara.
• Kartal ,C.,B.,( 2016) Türkiye’de Kadınların İlk Defa Oy Kullandığı 1930 Belediye Seçimlerinde Türk Kadınlar Birliği’nin Faaliyetleri, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 2 ,Sayı 3,s 165-197.
• Kartal, C.,B. (2005) Türkiye'de Kadınların Siyasal Haklarını Kazanma Süreci ve 1930 Belediye Seçimleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anadilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Konan, B. (2011) Türk Kadının Siyasi Haklarını Kazanma Süreci, Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 60,Sayı 1,s 157-174.
• Kongar, E. (2007) Devrim Tarihi ve Toplum Bilim Açısından Atatürk, Remzi Kitabevi, Ankara
• Metintaş, M.,Y. (2018) Nezihe Muhittin ve Türk Kadının Siyasi Haklar Mücadelesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarihi Dergisi, Cilt 2,Sayı 3, s 74-97
• Ökten, N. (2002) 1935 İstanbul Uluslararası Kadınlar Birliği Kongresi, Tarih ve Toplum Dergisi, Sayı 219, s 183-186.
• Toprak, Z. (1986 ) İstanbul Uluslararası “ Feminizm Kongresi” ve Barış, Düşün,
• Uzun, T. (2013) İttihat ve Terakki’den Günümüze Siyasal Partiler, Orion Kitabevi, Ankara.
• Yıldız, H. (2015) Türkiye’de Kadınların Siyasi Haklar Mücadelesi ve Nakiye Elgün, T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Yüceer, S. (2008) Demokrasi Yolunda Önemli Bir Aşama: Türk Kadının Siyasal Haklarının Tanınması, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 9,Sayı 14, s 131-151