Research Article
BibTex RIS Cite

Türkiye'de Reel Sektörün Ekonomik ve Finansal Açıdan CRITIC-MAIRCA Yöntemiyle Karşılaştırmalı Bir Analizi

Year 2022, Volume: 7 Issue: 1, 186 - 219, 31.03.2022
https://doi.org/10.30784/epfad.1065471

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’de reel sektörün ekonomik ve finansal yönden incelenmesi amaçlanmıştır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)’nın yayınladığı sektör bilançoları kullanılarak on yedi alt sektör CRITIC temelli MAIRCA yöntemiyle analiz edilmiştir. Ekonomik katkı ekonomik büyümeye, istihdama ve girişimciliğe katkı alt göstergeleriyle; finansal performans ise likidite, mali yapı, devir hızları ve kârlılık göstergeleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular ekonomik büyüme, istihdam, girişimcilik ve toplam ekonomiye katkının en fazla imalat alt sektöründen sağlandığını ortaya koymuştur. Alt göstergelerde en düşük katkısı olan sektörler farklılaşırken toplam katkısı en düşük alt sektör gayrimenkul faaliyetleri alt sektörü olduğu saptanmıştır. Toplam finansal performans ve likidite, mali yapı, kârlılık alt göstergelerinde insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri, devir hızlarında ise elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretim ve dağıtımı alt sektörleri en yüksek performansa sahiptir. Çalışma, ekonomiye katkısı yüksek olan sektörlerle finansal performansları yüksek olan sektörlerin farklılaştığını ve ekonomik katkısı yüksek olan sektörlerin finansal açıdan zayıf performans sergilediği sonucunu ortaya koymaktadır. Bulgular duyarlılık analizi ile kontrol edilmiş, önerilen CRITIC-MAIRCA yönteminin ağırlık değişimlerine karşı tutarlı ve modelin güvenilir sonuçlar ürettiği söylenebilir.

References

  • Abdioğlu, Z. ve Albayrak, N. (2017). İstihdam yaratmayan büyüme: Alt sektörler bazında bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 215-228. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbed
  • Açikgöz, T. (2021). Kurumsal yönetim-firma performansı ilişkisi: İmalat sektörü üzerine bir inceleme. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(63), 309-332. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis
  • Akbulut, R. ve Rençber, Ö.F. (2015). BİST’te imalat sektöründeki işletmelerin finansal performansları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 65, 117-136. doi:10.25095/mufad.396520
  • Akbulut, S. ve Terzi, H. (2013). Türkiye’de ihracata dayalı büyümenin sektörler itibariyle analizi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 43-58. Erişim adresi: http://acikerisim.ktu.edu.tr/jspui
  • Akgündüz, K. (2020). Kaldor Büyüme Yasası’nın analizi: Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Kore örneği (1985-2018). Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi, 3(2), 24-34. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/uid
  • Akın, F. ve Ece, N. (2013). İMKB'de işlem gören sigorta şirketlerinin 2006-2010 dönemi finansal performanslarının analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 57, 89-106. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/mufad
  • Arısoy, İ. (2005). Türkiye'de sanayileşme ve temel göstergeler açısından sanayinin gelişimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 45-67. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil
  • Arslan, S. ve Belgin, O. (2020). Yüksek ve orta-yüksek teknoloji alanındaki sektörlerin çok kriterli karar verme teknikleri ile önceliklendirilmesi. Verimlilik Dergisi, 4, 7-23. doi:10.51551/verimlilik.556526
  • Arsu, T. (2021). Finansal performansın Entropi tabanlı ARAS yöntemi ile değerlendirilmesi: BIST elektrik, gaz ve buhar sektöründeki işletmeler üzerine bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(1), 15-32. doi:10.17065/huniibf.740393
  • Ayçin, E. (2020). Personel seçim sürecinde CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinin kullanılması. İşletme, 1(1), 1-12. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/isletme
  • Aydemir, C. ve Pıçak, M. (2008). Ekonomik gelişme sürecinde tarım-sanayi ilişkilerinin sektörler arası bütünleşmeye etkileri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 129-147. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/zgefd
  • Aydın, M. (2019). İnsani gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine ampirik bir çalışma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(4), 33-42. Erişim adresi: http://www.siyasetekonomiyonetim.org/index.php/seyad
  • Aydın, Y. (2020). Bütünleşik CRITIC ve MAIRCA yöntemleri ile kamu sermayeli bankalarının performans analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 829-841. doi:10.29106/fesa.834217
  • Aydın, N., Başar, M. ve Coşkun, M. (2018). Finansal yönetim (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Ayrıçay, Y., Özçalıcı, M. ve Kaya, A. (2013). Gri ilişkisel analizin finansal kıyaslama aracı olarak kullanılması: İMKB-30 endeksindeki finansal olmayan firmalar üzerine bir uygulama. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 219-238. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ksusbd
  • Balkanlı, A.O. (2019). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi ve ekonomik büyümeye etkisinin ekonometrik analizi (1985-2017). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 175-186. doi:10.29249/selcuksbmyd.527892
  • Bayat, M., Baydaş, A. ve Atlı, C. (2015). Hizmet sektörünün kavramsal tanımı ve ulusal ekonomilerdeki önemi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 59-88. Erişim adresi: http://busbed.bingol.edu.tr/tr/pub
  • BDDK. (2021). Aylık bankacılık sektörü verileri [Veri Seti]. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik
  • Bektaş, S. (2020). Mevduat bankalarının finansal performanslarının sıralanması: Türk mevduat bankalarının CRITIC ve MAIRCA yöntemleriyle performans analizi. Akademik İncelemeler Dergisi, 15(2), 793-822. doi:10.17550/akademikincelemeler.753879
  • Bektaş, S. ve Baykuş, O. (2020). Seçilmiş sektörel krediler ve iktisadi büyüme ilişkisinin ampirik analizi: Türkiye katılım bankaları örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(10), 244-258. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/asead
  • Belke, M. (2020). CRITIC ve MAIRCA yöntemleriyle G7 ülkelerinin makroekonomik performansının değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(Özel Sayı), 120-139. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/iticusbe
  • Beller Dikmen, B. (2021). Türkiye’de denizyolu yük taşımacılığı hizmeti veren işletmelerin finansal performanslarının oran analizi yöntemi ile incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 151-161. doi:10.29249/selcuksbmyd.881340
  • CBRT. (2020). Finansal istikrar raporu. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Finansal+Istikrar+Raporu/
  • CBRT. (2021). Sektör bilançoları. Erişim adresi: http://www3.tcmb.gov.tr/sektor/2020/#/tr/TUM/tum-sektorler
  • Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (2018). İşletmelerde finansal yönetim (16. Baskı). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Çetinkaya, M. ve Muratoglu, G. (2020). Ekonomik dönüşüm sürecinde sanayisizleşme ve yeniden sanayileşme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(3), 1369-1394. doi:10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.06.1387
  • Dağlı, H. ve Eker, D. (2016). Türkiye’de gıda içecek ve tütün sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ölçekleri açısından finansal oranlarının karşılaştırmalı analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 99-114. doi:10.11616/basbed.vi.455244
  • Dekle, R. and Vandenbroucke, G. (2010). Whither Chinese growth? A sectoral growth accounting approach. Review of Development Economics, 14(3), 487-498. doi:10.1111/j.1467-9361.2010.00566.x
  • Deran, A. ve Erduru, İ. (2018). Karayolu ve denizyolu yük taşımacılığı sektörlerinin finansal performans analizi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektör bilançoları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(3), 479-504. doi:10.29067/muvu.374948
  • Diakoulaki, D., Mavrotas, G. and Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770. doi:10.1016/0305-0548(94)00059-H
  • Doğan, A. (2009). Ekonomik gelişme sürecine tarımın katkısı: Türkiye örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 365-392. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/susead
  • Ecer, F. (2020). Çok kriterli karar verme, geçmişten günümüze kapsamlı bir yaklaşım. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Ecer, F. (2021a). A consolidated MCDM framework for performance assessment of battery electric vehicles based on ranking strategies. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 143, 110916. doi:10.1016/j.rser.2021.110916
  • Ecer, F. (2021b). Sürdürülebilir tedarikçi seçimi: FUCOM sübjektif ağırlıklandırma yöntemi temelli MAIRCA yaklaşımı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 26-48. doi:10.30798/makuiibf.691693
  • Ecer, F. (2022). An extended MAIRCA method using intuitionistic fuzzy sets for coronavirus vaccine selection in the age of COVID-19. Neural Computing and Applications, 34, 1-21. doi:10.1007/s00521-021-06728-7
  • Ecer, F. and Boyukaslan, A. (2014). Measuring performances of football clubs using financial ratios: The gray relational analysis approach. American Journal of Economics, 4(1), 62-71. doi:10.5923/j.economics.20140401.06
  • Ecer, F. ve Günay, F. (2014). Borsa İstanbul’da işlem gören turizm şirketlerinin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemiyle ölçülmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 35-48. doi:10.17123/atad.vol25iss195016
  • Echevarria, C. (1997). Changes in sectoral composition associated with economic growth. International Economic Review, 38(2), 431-452. doi:10.2307/2527382
  • Eurostat. (2008). NACE Rev.2 statistical classification of economic activities in the European Community. Retrieved from https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/5902521/KS-RA-07-015-EN.PDF
  • Eyuboglu, K. and Bayraktar, Y. (2018). Evaluation of financial performances in terms of sub-sectors of basic metal industry with AHP and TOPSIS methods. Pressacademia Procedia (PAP), 7, 67-71. doi:10.17261/Pressacademia.2018.858
  • Feng, C.-M. and Wang, R.-T. (2001) Considering the financial ratios on the performance evaluation of highway bus industry. Transport Reviews, 21(4), 449-467, doi:10.1080/01441640010020304
  • Gigović, L., Pamučar, D., Bajić, Z. and Milićević, M. (2016). The combination of expert judgment and GIS-MAIRCA analysis for the selection of sites for ammunition depots. Sustainability, 8(4), 372. doi:10.3390/su8040372
  • Görener, A. ve Görener, Ö. (2008). Türk otomotiv sektörünün ülke ekonomisine katkilari ve geleceğe yönelik sektörel beklentiler. Journal of Yaşar University, 3(10), 1213-1232. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar
  • Günay, F. and Ecer, F. (2020). Cash flow based financial performance of Borsa İstanbul tourism companies by Entropy-MAIRCA integrated model. Journal of Multidisciplinary Academic Tourism, 5(1), 29-37. doi:10.31822/jomat.742022
  • Hacıevliyagil, N. ve Şit, A. (2016). İmalat sanayi alt sektörlerinde sektör farklılıklarının finansal oranlar açısından karşılaştırılması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 107-122. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jiss
  • Halkos, G.E. and Tzeremes, N.G. (2012). Industry performance evaluation with the use of financial ratios: An application of bootstrapped DEA. Expert Systems with Applications, 39(5), 5872-5880. doi:10.1016/j.eswa.2011.11.080
  • Işık, Ö. and Ersoy, E. (2020). Özel sermayeli mevduat bankalarında faiz gelir ve giderlerine dayalı performans analizi: CRITIC ve EDAS yöntemleri ile bir uygulama, S.S. Karaca ve E. Demireli (Ed.), Finans teorisine uygulamalı katkılar-2 içine (s. 69-89), Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Kalkavan, H., Eti, S. ve Yüksel, S. (2020). Türkiye’deki bankacılık sektörü, sanayi gelişimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin VAR analizi ile incelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 12(22), 56-74. doi:10.20990/kilisiibfakademik.603234
  • Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. ve Beyazgül, M. (2017). Türk imalat sektöründe finansal performansın gri ilişkisel analiz yöntemi ile incelenmesi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası imalat alt sektör bilançolarında bir araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(2), 161-184. doi:10.29067/muvu.328725
  • Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. ve Dalak, S. (2016). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle turizm alt sektörlerinin finansal performanslarının ölçülmesi. Journal of International Social Research, 9(44), 1117-1134. Erişim adresi: https://www.sosyalarastirmalar.com/
  • Karaoğlan, S. ve Şahin, S. (2018). BİST XKMYA işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü ve yöntemlerin karşılaştırılması. Ege Academic Review, 18(1), 63-80. doi:10.21121/eab.2018135912
  • Karapınar, A. ve Ayıkoğlu Zaif, F. (2013). Finansal analiz. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Kehribar, Ö., Karademir, F. ve Evci, S. (2021). İşletmelerin COVID-19 pandemisi sürecindeki finansal performanslarının Entropi ve MAIRCA yöntemleri ile değerlendirilmesi: BIST gıda, içecek endeksi örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 9(1), 200-214. doi:10.15295/bmij.v9i1.1748
  • Koç, Ü. (2020). Sektörel enerji tüketimi ve ekonomik büyüme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 508-521. doi:10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1289
  • Köse, H.M. ve Diker, M. (1999). Maden ve madenciliğe dayalı sanayilerin Türkiye ekonomisine katkısı. H. Köse, V. Arslan ve M. Tanrıverdi (Ed.), 3. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 1-5). 3. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu’nda sunulan bildiri, İzmir.
  • Kundak, S. ve Aktop, V. (2018). Türkiye ekonomisinde havayolu taşımacılığının girdi-çıktı analizi ile değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 82-93. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/uysad
  • Lin, W.C., Liu, C.F. and Chu, C.W. (2005). Performance efficiency evaluation of the Taiwan’s shipping industry: An application of data envelopment analysis. In K. Satoh (Ed.), Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies (pp. 467-476). Papers presented at the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Bangkok. Tokyo: Association for Planning Transportation Studies.
  • Malinić, D. and Milićević, V. (2011). Performance evaluation of real sector in Serbia. Ekonomika Preduzeća, 59(7-8), 335-351. Retrieved from https://scindeks-clanci.ceon.rs/
  • Nguyen, T.H., Elmagrhi, M.H., Ntim, C.G. and Wu, Y. (2021). Environmental performance, sustainability, governance and financial performance: Evidence from heavily polluting industries in China. Business Strategy and the Environment, 30(5), 2313-2331. https://doi.org/10.1002/bse.2748
  • Öğünç, H. (2018). Gıda ve tekstil sektörlerinin karşılaştırmalı finansal analizi (2014-2016 dönemi). Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 53-70. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/bifd
  • Ömürbek, N. ve Mercan, Y. (2014). İmalat alt sektörlerinin finansal performanslarının TOPSIS ve ELECTRE yöntemleri ile değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 237-266. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ckuiibfd
  • Özçelik, H. ve Kandemir, B. (2015). BIST’de işlem gören turizm işletmelerinin TOPSIS yöntemi ile finansal performanslarının değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 97-114. doi:10.31795/baunsobed.645449
  • Özçelik, H. ve Küçükçakal, Z. (2019). BIST’de İşlem gören finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81, 249-270. doi:10.25095/mufad.510675
  • Özsağır, A. ve Akın, A. (2012). Hizmetler sektörü içinde hizmet ticaretinin yeri ve karşılaştırmalı bir analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 311-331. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder
  • Öztürk, S. ve Altınöz, B. (2018). İmalat sektörü firma karlılığının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye için bir uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 18-25. doi:10.25287/ohuiibf.433627
  • Pamucar, D., Vasin, L. and Lukovac, L. (2014). Selection of railway level crossings for investing in security equipment using hybrid DEMATEL-MARICA model. Paper presented at the XVI International Scientific-expert Conference on Railways. Niš, Serbia. Retrieved from https://www.scribd.com/document/248019482/selection-of-railway-level-crossings-for-investing-in-security-equipment-using-hybrid-dematel-marica-model
  • Pavelkova, D., Zizka, M. Homolka, L. Knapkova, A. and Pelloneova, N. (2021). Do clustered firms outperform the non-clustered? Evidence of financial performance in traditional industries. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 1, 1-23. https://doi.org/10.1080/1331677X.2021.1874460
  • Pradhan, S., Böyükaslan, A. and Ecer, F. (2017). Applying grey relational analysis to Italian football clubs: A measurement of the financial performance of Serie A teams. International Review of Economics and Management, 4(4), 1-19. https://doi.org/10.18825/iremjournal.290668
  • Rajakumar, J.D. and Shetty, A.B. (2015). GDP sectoral growth rates: What is driving growth? Economic and Political Weekly, 50(9), 108-110. Retrieved from https://www.jstor.org/
  • Scarpetta, S., Bassanini, A., Pilat, D. and Schreyer, P. (2000). Economic growth in the OECD area: Recent trends at the aggregate and sectoral level (OECD Working Paper No. 248). Retrieved from https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=241568
  • Şahin, İ.E. ve Karacan, K.B. (2019). BIST’te işlem gören inşaat işletmelerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3(2), 162-172. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ijmsit/
  • Şendeniz-Yüncü, İ. (2020). Finansal sistemin yapısı ile reel ekonomi arasındaki dinamik etkileşim. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(4), 869-890. doi:10.17065/huniibf.714983
  • Şit, M. (2016). Türkiye’de turizm sektörünün istihdama katkısı. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 101-117. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ayd
  • Tayyar, N., Akcanlı, F., Genç, E. ve Erem, I. (2014). BİST’e kayıtlı bilişim ve teknoloji alanında faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarının analitik hiyerarşi prosesi (AHP) ve gri ilişkisel analiz (GİA) yöntemiyle değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 19-40. doi:10.25095/mufad.396447
  • Topkaya, Ö. (2013). Tarihsel süreçte girişimcilik teorisi: Girişimciliğin ekonomik büyüme ve istihdam boyutu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 29-54. Erişim adresi: http://gkd.dergi.comu.edu.tr/Anasayfa.Aspx
  • Torkayesh, A. E., Ecer, F., Pamucar, D. and Karamaşa, Ç. (2021). Comparative assessment of social sustainability performance: Integrated data-driven weighting system and CoCoSo model. Sustainable Cities and Society, 71, 102975. doi:10.1016/j.scs.2021.102975
  • Tuncer, İ. ve Altıok, M. (2012). Türkiye imalat sanayinde büyüme ve büyümenin istihdam yoğunluğu: 1980-2008 dönemi. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 1-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cider
  • Tuncer, İ. ve Özuğurlu, Y. (2004). Türkiye ekonomisinde büyüme ve sektörel üretkenlik analizleri: Bölgesel karşılaştırmalar, 1980 - 2000 (Turkish Economic Association Working Paper No. 2004/24). Erişim adresi: https://www.econstor.eu/handle/10419/83279
  • Turan Koyuncu, F. (2017). Doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme ve istihdam arasındaki ilişki: Türkiye uygulaması (1990-2015). International Journal of Social and Economic Sciences, 7(2), 17-24. Erişim adresi: https://ijses.org/
  • Uğurlu, A.A. ve Tuncer, İ. (2017). Türkiye’de sanayi ve hizmet sektörlerinin büyüme ve istihdama katkıları: Girdi-Çıktı analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 131-165. doi:10.24988/deuiibf.2017321549
  • Usta, C. ve Berber, M. (2017). Türkiye’de enerji tüketimi ekonomik büyüme ilişkisinin sektörel analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 173-187. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/esad
  • Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi işletmeleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2). 95-115. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf
  • Uzuntepe, S. (2017). Dünyada ve Türkiye'de, tarihsel süreçte girişimciliğin gelişim süreci. Maliye Finans Yazıları, Özel sayı, 53-70. Erişim adresi: https://eds.s.ebscohost.com/
  • Yavuz, H., Öztel, A. ve Öz, Y. (2020). Bulanık VIKOR yöntemi ile finansal performans analizi: Türk kimya sektöründe bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(3), 535-555. doi:10.18657/yonveek.602919
  • Yılancı, V. (2008). Türkiye ekonomisi için kilit sektörün belirlenmesi-girdi çıktı analizi yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 58(2), 75-86. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifm
  • Yiğit, V. (2020). Hastane hizmetleri alt sektörünün finansal performans analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(3), 609-624. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/usaysad
  • Zolfani, S. H., Ecer, F., Pamučar, D. and Raslanas, S. (2020). Neighborhood selection for a newcomer via a novel BWM-based revised MAIRCA integrated model: A case from the Coquimbo-La Serena conurbation, Chile. International Journal of Strategic Property Management, 24(2), 102-118. doi:10.3846/ijspm.2020.11543

A Comparative Analysis of the Real Sector in Turkey from the Economic and Financial Perspectives with the CRITIC-MAIRCA Method

Year 2022, Volume: 7 Issue: 1, 186 - 219, 31.03.2022
https://doi.org/10.30784/epfad.1065471

Abstract

This study aimed to examine the economic contribution and financial performance of the real sector in Turkey. Using the real sector company accounts published by the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT), seventeen sectors were analysed with the CRITIC-based MAIRCA method. The economic contribution was evaluated with sub-indicators to economic growth, employment, and entrepreneurship; financial performance was evaluated with liquidity, financial structure, turnover and profitability indicators. The findings revealed that manufacturing sector provided the highest contribution to total economy and in all sub-indicators. While the sectors with the lowest contribution in the sub-indicators differed, it was determined that the sub-sector with the lowest total contribution was real estate activities sector. In terms of total financial performance and liquidity, financial structure, and profitability sub-indicators, human health and social work activities, and according to turnover ratios energy supply sector have the highest performance. The study revealed that the sectors with an increased contribution to the economy and those with high financial performance differentiate. Lastly, it has been seen that sectors with high economic contribution exhibit weak financial performance. The findings were checked by sensitivity analysis and proposed method produces consistent results against weight changes and the model is reliable.

References

  • Abdioğlu, Z. ve Albayrak, N. (2017). İstihdam yaratmayan büyüme: Alt sektörler bazında bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 215-228. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbed
  • Açikgöz, T. (2021). Kurumsal yönetim-firma performansı ilişkisi: İmalat sektörü üzerine bir inceleme. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(63), 309-332. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis
  • Akbulut, R. ve Rençber, Ö.F. (2015). BİST’te imalat sektöründeki işletmelerin finansal performansları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 65, 117-136. doi:10.25095/mufad.396520
  • Akbulut, S. ve Terzi, H. (2013). Türkiye’de ihracata dayalı büyümenin sektörler itibariyle analizi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 43-58. Erişim adresi: http://acikerisim.ktu.edu.tr/jspui
  • Akgündüz, K. (2020). Kaldor Büyüme Yasası’nın analizi: Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Kore örneği (1985-2018). Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi, 3(2), 24-34. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/uid
  • Akın, F. ve Ece, N. (2013). İMKB'de işlem gören sigorta şirketlerinin 2006-2010 dönemi finansal performanslarının analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 57, 89-106. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/mufad
  • Arısoy, İ. (2005). Türkiye'de sanayileşme ve temel göstergeler açısından sanayinin gelişimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 45-67. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil
  • Arslan, S. ve Belgin, O. (2020). Yüksek ve orta-yüksek teknoloji alanındaki sektörlerin çok kriterli karar verme teknikleri ile önceliklendirilmesi. Verimlilik Dergisi, 4, 7-23. doi:10.51551/verimlilik.556526
  • Arsu, T. (2021). Finansal performansın Entropi tabanlı ARAS yöntemi ile değerlendirilmesi: BIST elektrik, gaz ve buhar sektöründeki işletmeler üzerine bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(1), 15-32. doi:10.17065/huniibf.740393
  • Ayçin, E. (2020). Personel seçim sürecinde CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinin kullanılması. İşletme, 1(1), 1-12. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/isletme
  • Aydemir, C. ve Pıçak, M. (2008). Ekonomik gelişme sürecinde tarım-sanayi ilişkilerinin sektörler arası bütünleşmeye etkileri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 129-147. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/zgefd
  • Aydın, M. (2019). İnsani gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine ampirik bir çalışma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(4), 33-42. Erişim adresi: http://www.siyasetekonomiyonetim.org/index.php/seyad
  • Aydın, Y. (2020). Bütünleşik CRITIC ve MAIRCA yöntemleri ile kamu sermayeli bankalarının performans analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 829-841. doi:10.29106/fesa.834217
  • Aydın, N., Başar, M. ve Coşkun, M. (2018). Finansal yönetim (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Ayrıçay, Y., Özçalıcı, M. ve Kaya, A. (2013). Gri ilişkisel analizin finansal kıyaslama aracı olarak kullanılması: İMKB-30 endeksindeki finansal olmayan firmalar üzerine bir uygulama. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 219-238. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ksusbd
  • Balkanlı, A.O. (2019). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi ve ekonomik büyümeye etkisinin ekonometrik analizi (1985-2017). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(1), 175-186. doi:10.29249/selcuksbmyd.527892
  • Bayat, M., Baydaş, A. ve Atlı, C. (2015). Hizmet sektörünün kavramsal tanımı ve ulusal ekonomilerdeki önemi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 59-88. Erişim adresi: http://busbed.bingol.edu.tr/tr/pub
  • BDDK. (2021). Aylık bankacılık sektörü verileri [Veri Seti]. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik
  • Bektaş, S. (2020). Mevduat bankalarının finansal performanslarının sıralanması: Türk mevduat bankalarının CRITIC ve MAIRCA yöntemleriyle performans analizi. Akademik İncelemeler Dergisi, 15(2), 793-822. doi:10.17550/akademikincelemeler.753879
  • Bektaş, S. ve Baykuş, O. (2020). Seçilmiş sektörel krediler ve iktisadi büyüme ilişkisinin ampirik analizi: Türkiye katılım bankaları örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(10), 244-258. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/asead
  • Belke, M. (2020). CRITIC ve MAIRCA yöntemleriyle G7 ülkelerinin makroekonomik performansının değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(Özel Sayı), 120-139. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/iticusbe
  • Beller Dikmen, B. (2021). Türkiye’de denizyolu yük taşımacılığı hizmeti veren işletmelerin finansal performanslarının oran analizi yöntemi ile incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 151-161. doi:10.29249/selcuksbmyd.881340
  • CBRT. (2020). Finansal istikrar raporu. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Finansal+Istikrar+Raporu/
  • CBRT. (2021). Sektör bilançoları. Erişim adresi: http://www3.tcmb.gov.tr/sektor/2020/#/tr/TUM/tum-sektorler
  • Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (2018). İşletmelerde finansal yönetim (16. Baskı). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Çetinkaya, M. ve Muratoglu, G. (2020). Ekonomik dönüşüm sürecinde sanayisizleşme ve yeniden sanayileşme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(3), 1369-1394. doi:10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.06.1387
  • Dağlı, H. ve Eker, D. (2016). Türkiye’de gıda içecek ve tütün sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ölçekleri açısından finansal oranlarının karşılaştırmalı analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 99-114. doi:10.11616/basbed.vi.455244
  • Dekle, R. and Vandenbroucke, G. (2010). Whither Chinese growth? A sectoral growth accounting approach. Review of Development Economics, 14(3), 487-498. doi:10.1111/j.1467-9361.2010.00566.x
  • Deran, A. ve Erduru, İ. (2018). Karayolu ve denizyolu yük taşımacılığı sektörlerinin finansal performans analizi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektör bilançoları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(3), 479-504. doi:10.29067/muvu.374948
  • Diakoulaki, D., Mavrotas, G. and Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770. doi:10.1016/0305-0548(94)00059-H
  • Doğan, A. (2009). Ekonomik gelişme sürecine tarımın katkısı: Türkiye örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 365-392. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/susead
  • Ecer, F. (2020). Çok kriterli karar verme, geçmişten günümüze kapsamlı bir yaklaşım. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Ecer, F. (2021a). A consolidated MCDM framework for performance assessment of battery electric vehicles based on ranking strategies. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 143, 110916. doi:10.1016/j.rser.2021.110916
  • Ecer, F. (2021b). Sürdürülebilir tedarikçi seçimi: FUCOM sübjektif ağırlıklandırma yöntemi temelli MAIRCA yaklaşımı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 26-48. doi:10.30798/makuiibf.691693
  • Ecer, F. (2022). An extended MAIRCA method using intuitionistic fuzzy sets for coronavirus vaccine selection in the age of COVID-19. Neural Computing and Applications, 34, 1-21. doi:10.1007/s00521-021-06728-7
  • Ecer, F. and Boyukaslan, A. (2014). Measuring performances of football clubs using financial ratios: The gray relational analysis approach. American Journal of Economics, 4(1), 62-71. doi:10.5923/j.economics.20140401.06
  • Ecer, F. ve Günay, F. (2014). Borsa İstanbul’da işlem gören turizm şirketlerinin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemiyle ölçülmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 35-48. doi:10.17123/atad.vol25iss195016
  • Echevarria, C. (1997). Changes in sectoral composition associated with economic growth. International Economic Review, 38(2), 431-452. doi:10.2307/2527382
  • Eurostat. (2008). NACE Rev.2 statistical classification of economic activities in the European Community. Retrieved from https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/5902521/KS-RA-07-015-EN.PDF
  • Eyuboglu, K. and Bayraktar, Y. (2018). Evaluation of financial performances in terms of sub-sectors of basic metal industry with AHP and TOPSIS methods. Pressacademia Procedia (PAP), 7, 67-71. doi:10.17261/Pressacademia.2018.858
  • Feng, C.-M. and Wang, R.-T. (2001) Considering the financial ratios on the performance evaluation of highway bus industry. Transport Reviews, 21(4), 449-467, doi:10.1080/01441640010020304
  • Gigović, L., Pamučar, D., Bajić, Z. and Milićević, M. (2016). The combination of expert judgment and GIS-MAIRCA analysis for the selection of sites for ammunition depots. Sustainability, 8(4), 372. doi:10.3390/su8040372
  • Görener, A. ve Görener, Ö. (2008). Türk otomotiv sektörünün ülke ekonomisine katkilari ve geleceğe yönelik sektörel beklentiler. Journal of Yaşar University, 3(10), 1213-1232. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar
  • Günay, F. and Ecer, F. (2020). Cash flow based financial performance of Borsa İstanbul tourism companies by Entropy-MAIRCA integrated model. Journal of Multidisciplinary Academic Tourism, 5(1), 29-37. doi:10.31822/jomat.742022
  • Hacıevliyagil, N. ve Şit, A. (2016). İmalat sanayi alt sektörlerinde sektör farklılıklarının finansal oranlar açısından karşılaştırılması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 107-122. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jiss
  • Halkos, G.E. and Tzeremes, N.G. (2012). Industry performance evaluation with the use of financial ratios: An application of bootstrapped DEA. Expert Systems with Applications, 39(5), 5872-5880. doi:10.1016/j.eswa.2011.11.080
  • Işık, Ö. and Ersoy, E. (2020). Özel sermayeli mevduat bankalarında faiz gelir ve giderlerine dayalı performans analizi: CRITIC ve EDAS yöntemleri ile bir uygulama, S.S. Karaca ve E. Demireli (Ed.), Finans teorisine uygulamalı katkılar-2 içine (s. 69-89), Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Kalkavan, H., Eti, S. ve Yüksel, S. (2020). Türkiye’deki bankacılık sektörü, sanayi gelişimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin VAR analizi ile incelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 12(22), 56-74. doi:10.20990/kilisiibfakademik.603234
  • Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. ve Beyazgül, M. (2017). Türk imalat sektöründe finansal performansın gri ilişkisel analiz yöntemi ile incelenmesi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası imalat alt sektör bilançolarında bir araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(2), 161-184. doi:10.29067/muvu.328725
  • Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. ve Dalak, S. (2016). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle turizm alt sektörlerinin finansal performanslarının ölçülmesi. Journal of International Social Research, 9(44), 1117-1134. Erişim adresi: https://www.sosyalarastirmalar.com/
  • Karaoğlan, S. ve Şahin, S. (2018). BİST XKMYA işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü ve yöntemlerin karşılaştırılması. Ege Academic Review, 18(1), 63-80. doi:10.21121/eab.2018135912
  • Karapınar, A. ve Ayıkoğlu Zaif, F. (2013). Finansal analiz. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Kehribar, Ö., Karademir, F. ve Evci, S. (2021). İşletmelerin COVID-19 pandemisi sürecindeki finansal performanslarının Entropi ve MAIRCA yöntemleri ile değerlendirilmesi: BIST gıda, içecek endeksi örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 9(1), 200-214. doi:10.15295/bmij.v9i1.1748
  • Koç, Ü. (2020). Sektörel enerji tüketimi ve ekonomik büyüme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 508-521. doi:10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.03.1289
  • Köse, H.M. ve Diker, M. (1999). Maden ve madenciliğe dayalı sanayilerin Türkiye ekonomisine katkısı. H. Köse, V. Arslan ve M. Tanrıverdi (Ed.), 3. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 1-5). 3. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu’nda sunulan bildiri, İzmir.
  • Kundak, S. ve Aktop, V. (2018). Türkiye ekonomisinde havayolu taşımacılığının girdi-çıktı analizi ile değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 82-93. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/uysad
  • Lin, W.C., Liu, C.F. and Chu, C.W. (2005). Performance efficiency evaluation of the Taiwan’s shipping industry: An application of data envelopment analysis. In K. Satoh (Ed.), Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies (pp. 467-476). Papers presented at the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Bangkok. Tokyo: Association for Planning Transportation Studies.
  • Malinić, D. and Milićević, V. (2011). Performance evaluation of real sector in Serbia. Ekonomika Preduzeća, 59(7-8), 335-351. Retrieved from https://scindeks-clanci.ceon.rs/
  • Nguyen, T.H., Elmagrhi, M.H., Ntim, C.G. and Wu, Y. (2021). Environmental performance, sustainability, governance and financial performance: Evidence from heavily polluting industries in China. Business Strategy and the Environment, 30(5), 2313-2331. https://doi.org/10.1002/bse.2748
  • Öğünç, H. (2018). Gıda ve tekstil sektörlerinin karşılaştırmalı finansal analizi (2014-2016 dönemi). Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 53-70. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/bifd
  • Ömürbek, N. ve Mercan, Y. (2014). İmalat alt sektörlerinin finansal performanslarının TOPSIS ve ELECTRE yöntemleri ile değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 237-266. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ckuiibfd
  • Özçelik, H. ve Kandemir, B. (2015). BIST’de işlem gören turizm işletmelerinin TOPSIS yöntemi ile finansal performanslarının değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 97-114. doi:10.31795/baunsobed.645449
  • Özçelik, H. ve Küçükçakal, Z. (2019). BIST’de İşlem gören finansal kiralama ve faktoring şirketlerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81, 249-270. doi:10.25095/mufad.510675
  • Özsağır, A. ve Akın, A. (2012). Hizmetler sektörü içinde hizmet ticaretinin yeri ve karşılaştırmalı bir analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 311-331. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder
  • Öztürk, S. ve Altınöz, B. (2018). İmalat sektörü firma karlılığının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye için bir uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 18-25. doi:10.25287/ohuiibf.433627
  • Pamucar, D., Vasin, L. and Lukovac, L. (2014). Selection of railway level crossings for investing in security equipment using hybrid DEMATEL-MARICA model. Paper presented at the XVI International Scientific-expert Conference on Railways. Niš, Serbia. Retrieved from https://www.scribd.com/document/248019482/selection-of-railway-level-crossings-for-investing-in-security-equipment-using-hybrid-dematel-marica-model
  • Pavelkova, D., Zizka, M. Homolka, L. Knapkova, A. and Pelloneova, N. (2021). Do clustered firms outperform the non-clustered? Evidence of financial performance in traditional industries. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 1, 1-23. https://doi.org/10.1080/1331677X.2021.1874460
  • Pradhan, S., Böyükaslan, A. and Ecer, F. (2017). Applying grey relational analysis to Italian football clubs: A measurement of the financial performance of Serie A teams. International Review of Economics and Management, 4(4), 1-19. https://doi.org/10.18825/iremjournal.290668
  • Rajakumar, J.D. and Shetty, A.B. (2015). GDP sectoral growth rates: What is driving growth? Economic and Political Weekly, 50(9), 108-110. Retrieved from https://www.jstor.org/
  • Scarpetta, S., Bassanini, A., Pilat, D. and Schreyer, P. (2000). Economic growth in the OECD area: Recent trends at the aggregate and sectoral level (OECD Working Paper No. 248). Retrieved from https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=241568
  • Şahin, İ.E. ve Karacan, K.B. (2019). BIST’te işlem gören inşaat işletmelerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3(2), 162-172. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ijmsit/
  • Şendeniz-Yüncü, İ. (2020). Finansal sistemin yapısı ile reel ekonomi arasındaki dinamik etkileşim. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(4), 869-890. doi:10.17065/huniibf.714983
  • Şit, M. (2016). Türkiye’de turizm sektörünün istihdama katkısı. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 101-117. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ayd
  • Tayyar, N., Akcanlı, F., Genç, E. ve Erem, I. (2014). BİST’e kayıtlı bilişim ve teknoloji alanında faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarının analitik hiyerarşi prosesi (AHP) ve gri ilişkisel analiz (GİA) yöntemiyle değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 19-40. doi:10.25095/mufad.396447
  • Topkaya, Ö. (2013). Tarihsel süreçte girişimcilik teorisi: Girişimciliğin ekonomik büyüme ve istihdam boyutu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 29-54. Erişim adresi: http://gkd.dergi.comu.edu.tr/Anasayfa.Aspx
  • Torkayesh, A. E., Ecer, F., Pamucar, D. and Karamaşa, Ç. (2021). Comparative assessment of social sustainability performance: Integrated data-driven weighting system and CoCoSo model. Sustainable Cities and Society, 71, 102975. doi:10.1016/j.scs.2021.102975
  • Tuncer, İ. ve Altıok, M. (2012). Türkiye imalat sanayinde büyüme ve büyümenin istihdam yoğunluğu: 1980-2008 dönemi. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 1-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cider
  • Tuncer, İ. ve Özuğurlu, Y. (2004). Türkiye ekonomisinde büyüme ve sektörel üretkenlik analizleri: Bölgesel karşılaştırmalar, 1980 - 2000 (Turkish Economic Association Working Paper No. 2004/24). Erişim adresi: https://www.econstor.eu/handle/10419/83279
  • Turan Koyuncu, F. (2017). Doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme ve istihdam arasındaki ilişki: Türkiye uygulaması (1990-2015). International Journal of Social and Economic Sciences, 7(2), 17-24. Erişim adresi: https://ijses.org/
  • Uğurlu, A.A. ve Tuncer, İ. (2017). Türkiye’de sanayi ve hizmet sektörlerinin büyüme ve istihdama katkıları: Girdi-Çıktı analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 131-165. doi:10.24988/deuiibf.2017321549
  • Usta, C. ve Berber, M. (2017). Türkiye’de enerji tüketimi ekonomik büyüme ilişkisinin sektörel analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 173-187. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/esad
  • Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi işletmeleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2). 95-115. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf
  • Uzuntepe, S. (2017). Dünyada ve Türkiye'de, tarihsel süreçte girişimciliğin gelişim süreci. Maliye Finans Yazıları, Özel sayı, 53-70. Erişim adresi: https://eds.s.ebscohost.com/
  • Yavuz, H., Öztel, A. ve Öz, Y. (2020). Bulanık VIKOR yöntemi ile finansal performans analizi: Türk kimya sektöründe bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(3), 535-555. doi:10.18657/yonveek.602919
  • Yılancı, V. (2008). Türkiye ekonomisi için kilit sektörün belirlenmesi-girdi çıktı analizi yaklaşımı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 58(2), 75-86. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifm
  • Yiğit, V. (2020). Hastane hizmetleri alt sektörünün finansal performans analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(3), 609-624. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/usaysad
  • Zolfani, S. H., Ecer, F., Pamučar, D. and Raslanas, S. (2020). Neighborhood selection for a newcomer via a novel BWM-based revised MAIRCA integrated model: A case from the Coquimbo-La Serena conurbation, Chile. International Journal of Strategic Property Management, 24(2), 102-118. doi:10.3846/ijspm.2020.11543
There are 87 citations in total.

Details

Primary Language English
Subjects Finance
Journal Section Makaleler
Authors

Fatih Günay 0000-0003-0892-514X

Fatih Ecer 0000-0002-6174-3241

Publication Date March 31, 2022
Acceptance Date March 28, 2022
Published in Issue Year 2022 Volume: 7 Issue: 1

Cite

APA Günay, F., & Ecer, F. (2022). A Comparative Analysis of the Real Sector in Turkey from the Economic and Financial Perspectives with the CRITIC-MAIRCA Method. Ekonomi Politika Ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(1), 186-219. https://doi.org/10.30784/epfad.1065471