Sektörel Bakış: Muhasebe Mesleğinin Temel Sorunları ve Çözüm Önerileri

Year 2022, Volume: 36 Issue: 1, 1 - 18, 21.03.2022

İsmail Arslan

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1086487

Abstract

Ticari hayat teşekkül ettiğinden günümüze kadar en çok üyesi olan meslek gruplarından birisi Muhasebe Meslek grubudur. En küçük esnaftan binlerce personele sahip fabrikalara kadar hangi i olursa olsun ilk olarak bir “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir” ile anlaşmak ve çalışmak gerekmektedir. Ülkelerin ekonomilerinde birçok değişken ve ortak nokta olmasına rağmen, başta gelen aktörler o ülkenin ekonomik kurum ve kuruluşlarıdır. Bu ekonomik kurumların da en önemli yapıları hiç kuşkusuz muhasebe sistemleridir. Bahsi geçen ekonomik kurum ve kuruluşların en önemli sorunları, iş süreçlerinden biri olan muhasebe sistemlerine gereken önemi vermemeleridir. Muhasebede Batı Uygulamaları Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde ülkeye girmeye başlamıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında sermaye yetersizliği nedeniyle özel sektörün yok denecek kadar az olması, ekonominin devlet eliyle yürütülmesi sonucunu doğurmuştur. 1 Haziran 1989’da 3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun kabul edilmesinin üzerinden 33 yıl geçmesine rağmen meslek mensuplarının sorunları çözülemediği gibi, her geçen gün yeni sorunlar da eklenmektedir. Her meslekte olduğu gibi Mali Müşavirlik mesleğinin de kendi içerisinde birçok sorunu bulunmaktadır. Bu sorunların başında tahsilat ve haksız rekabet sorunu gelmektedir. Bu sorunların çözümü hususunda bütün paydaşlar üzerine düşeni yapmalı bununla birlikte her sorundan kendine özgü fırsatlar çıkarabilmeyi öğrenmelidir. Bu makalenin amacı kronikleşmiş sorunların yanı sıra günümüzün teknolojik ve bilişim alanında çok hızlı ilerleyen mesleki şartların getirdiği yeni sorunları kaynağında çözüme kavuşturma ve bu sorunlardan yeni fırsatların çıkarılmasının değerlendirip meslek mensuplarına pratik çözüm önerileri ve alternatifler sunmaktır.

Keywords

Muhasebe, Mali Müşavirlik, Meslek Kanunu, Ekonomi

Sectoral View: Main Problems Of The Accounting Profession And Solution Suggestions

Abstract

One of the occupational groups that have the most members since the commercial life was formed is the Accounting Profession group. No matter what job you do, from the smallest artisans to factories with thousands of employees, you must first make an agreement and work with a “Certified Public Accountant”. Although there are many variables and common points in the economies of countries, the leading actors are the economic institutions and organizations of that country. Undoubtedly, the most important structures of these economic institutions are accounting systems. The most important problems of the mentioned economic institutions and organizations are that they do not attach the necessary importance to accounting systems, which are one of the business processes. Western practices in accounting began to enter the country in the last periods of the Ottoman Empire. In the early years of the republic, due to the lack of capital, the private sector was so small that it led to the fact that the economy was run by the state. Although it has been 33 years since the adoption of the Law of Accounting Profession on June 1, 1989, the problems of professional members have not been solved, as well as new problems are being added every day. As with any profession, the profession of Financial Advisor has many problems in itself. Payment and unfair competition are the leading problems of this sector. All stakeholders should do their part in solving these problems, but they should also learn how to extract unique opportunities from each problem. The purpose of this article is to find solutions to chronic and new problems caused by today's rapidly growing professional conditions in the field of information technologies at the source and evaluating these problems to provide the professionals with the alternative ways of solutions to such problems

Keywords

Accounting, Financial Advisory, Professional Law, Economy

References

• Abdulrahaman, S. (2012). Accounting cycle and the development of Accounting Practices in Nigeria, Nigerian Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 62(1084), 1-8.
• Ajayi, C. A. (1997). The Development of accounting profession in Nigeria. Accounting Education in Nigeria: Challenges and Prospects, (Ed, E. O. Adegite) Lagos: University of Lagos Press.
• Badejo, A. O. (1997). Objectives and features of professional education and training: Accounting education in Nigeria: Challenges and prospects (Ed, EO Adegite) Lagos.
• Bişgin, A., Ünlüer, S. (2018). Türkiye’de muhasebe meslek mensupları ile mükellefler arasında gerçekleşen etkileşimlerin vergi uyumu bağlamında incelenmesi, Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 1(1), 45-57.
• Doğan, Z., Özulucan, A. (2004). Serbest muhasebeci. Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri, Ankara: Türmob Yayınları, (242).
• GİB, (2015). Gelir İdaresi Başkanlığı 2014 Yılı Faaliyet Raporu (http://www.gib.gov.tr/fileadmin/faaliyetraporlari/2014/2014_Faaliyet_Raporu.pdf),Erişim Tarihi: 08.03.2022.
• GİB, (2015). Gelir İdaresi Başkanlığı 2014 Yılı Performans Programı (http://www.gib.gov.tr/fileadmin/beyannamerehberi/Gib_2014_Performans_Programi.pdf), Erişim Tarihi: 08.03.2022.
• GİB, (2016). Gelir İdaresi Başkanlığı 2015 Yılı Faaliyet Raporu (http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2014/2014_Faaliyet_Raporu.pdf), Erişim Tarihi: 08.03.2022.
• Gökgöz, A. ve M. Zeytin (2012). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde Karşılaştıkları Sorunlar ve Beklentileri: Bilecik ve Yalova İlleri Uygulaması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1),477-493.
• Gülçin, K. (2018). Muhasebe Mesleğinin Gelişimi Ve Meslek Mensuplarının Karşılaştıkları Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research Cilt: 11 Sayı: 58 Ağustos 2018 Volume: 11 Issue: 58 August 2018 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2581, Erişim Tarihi:10.03.2022.
• Gündüz, M. & Özen, E. (2016). Muhasebe ve Finansman Dergisi Muhasebe Meslek Mensuplarının Sorunları ve Mesleki Memnuniyetlerinin Analizi: Uşak İli Örneği The Analysis of The Issues and Satisfaction of Accounting.
• Hines, R. D. (1988). Financial accounting: in communicating reality, we construct reality. Accounting, organizations and society, 13(3), 251-261.
• İnternet: http://www.bilgitoplumu.gov.tr/bilgitoplumu/ulkemizde-bilgi-toplumuna-donusum / Erişim Tarihi: 10.03.2022.
• İnternet: https://www.mapfre.com.tr/blog/dusle/nasil-mali-musavir-olunur, Erişim Tarihi: 10.03.2022.
• İnternet: https://sosyola.com/yeminli-mali-musavir-nasil-olunur/, Erişim Tarihi: 10.03.2022
• İSMMMO, (2010). Meslek Mensuplarımızın tahsil edemediği alacaklar için yapacakları işlemler, https://ismmmo.org.tr/Mevzuat/Meslek-Mensuplarimizin-tahsil-edemedigi-alacaklar-icin-yapacaklari- islemler--10370, Erişim Tarihi: 07.03.2022.
• Kalaycı, Ş. ve Ö. Tekşen (2006). Muhasebecilik Mesleğinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Isparta İl Merkezi Uygulaması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (31), 90-101.
• Kaşlı, M., Seymen, O. A. (2009). Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişliğe neden olan faktörleri belirlemeye yönelik bir araştırma. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde sunulan bildiri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İşletme Bölümü, Eskişehir.
• Kılınçarslan, T. B. & Küçüksüleymanoğlu R. (2019). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması: Bursa İli Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi – Ağustos 2019 Özel Sayı 617-636 617 ISSN: 2146-3042 DOI: 10.25095/mufad.607225, Erişim Tarihi: 07.03.2022.
• Kısakürek, M. Pekcan, A. (2005). Muhasebenin Ürettiği Bilgiye Farklı Açılardan Bakışlar, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, s. 107-125.
• Merter, M. E. (2016). Ülkemizde E-Beyanname uygulamasının vergi denetiminin etkinliği üzerindeki etkisi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(02), 51-73.
• Naltbantoğlu, R. (2007). Muhasebe uygulamaları konusunda meslek mensuplarının bakış açıları, http://www.archive.ismmm.org.tr/docs/sempoz-yum/06Sempozyum/5oturum, Erişim Tarihi: 07.03.2022.
• Okolie, O. R., & Amos, A. (2014). The challenges of accounting education: the Nigerian experience. Accounting and Finance Research, 3(2), 129-137.
• Özdemir, M. (2019). Muhasebe Meslek Adaylarının (Stajyer) Sorunları ve Beklentileri: Giresun Özelinde Bir Araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 377-390.
• Öztürk, V., Çil Koçyiğit; S., Çına Bal, E. (2009). Muhasebe meslek mensuplarının bazı demografik değişkenleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki: Ankara örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 44, 137-148.
• Pekdemir, R. (2000). Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğ'ine göre mali tablolar, İstanbul: İSMMMO Yayını.
• Sakınç, S. (2015). Mali Müşavirlik Mesleğinin Sorunları Saymakla Bitmiyor, http://www.manisadenge.com/-mali-musavirlik-mesleginin-sorunlari-saymakla-bitmiyor-makale,1401.html, Erişim Tarihi: 07.03.2022.
• Salmanli, E. (2019). Vergilendirme sürecinde mükellef, idare, serbest muhasebeci ve mali müşavirlerin sorunları: Kayseri örneği (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Warren, C. S., Fess, P. E., & Reeve, J. M. (1996). Accounting. South Western Educational Publishing.
• Wyatt, A. R. (2004). Accounting professionalism: They just don’t get it, Accounting Horizons, 18(1), 45 – 53.
• Yalçınkaya, D. (2019). Muhasebe mesleğinin temel sorunları ve çözüm yolları, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/doganyalcinkaya/001/, Erişim Tarihi: 10.03.2022.
• Yıldırım, S. (2008). Muhasebe öğretim elemanları ve meslek mensuplarının mesleki stres düzeyi üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38, 153- 162.
• Yıldız, G. (2010). Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (36), 155-178.
• Yıldız, M. (2012). Muhasebe Meslek Mensupları Sorunlarının İş Stresi ve İş Tatminleri Üzerine İstanbul İlinde Ampirik Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Yıldız, F. (2002). Muhasebe mesleğinde meslek ahlakı, İstanbul: Der Yayınları: 338 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu. (1989, 13 Haziran). Ankara: Resmi Gazete (20194 sayılı).