THE MEDIATING ROLE OF HEDONIC AND UTILITARIAN MOTIVES IN THE EFFECT OF TOURIST EXPERIENCE ON STORYTELLING: THE CASE OF CAPPADOCİA

Year 2024, Volume: 38 Issue: 4, 952 - 974, 30.12.2024

Murat Kemerci , Şükran Karaca

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1568152

Abstract

Tourism destinations are making an intensive effort to improve their service quality and offer unique experiences by keeping up with the ever-changing demands and expectations of tourists. Tourists combine the satisfaction they experience in the destinations they visit with cognitive and emotional elements and convey their knowledge, experience and traditions to others through storytelling. Therefore, it is important for the sector that tourists experience satisfaction as a result of their experiences and convey this satisfaction to others. In this context, the aim of the study is to examine the mediating role of hedonic and utilitarian motives in the effect of tourist experience on storytelling. The universe of the study consists of tourists visiting the Cappadocia/Nevşehir destination, and the sample consists of domestic tourists aged 18 and over who visited the Cappadocia destination in 2023. In this context, data were obtained from 591 people who preferred the Cappadocia destination between August and October 2023 using the online survey technique and convenience sampling method. In the analysis of the obtained data, reliability and validity analyses, normality test, multiple regression analysis were performed using the SPSS program; and mediation analyses were performed using the SPSS Process Macro add-on. As a result of the analyses, it was found that utilitarian and hedonic motives had a partial mediation effect on the effect of tourist experience on storytelling. At the same time, it was determined that the sub-dimensions of tourist experience such as hedonism, participation, local culture, knowledge and innovation had a positive effect on storytelling, while renewal and meaningfulness experiences had no effect. Various suggestions were made to the stakeholders in line with the findings obtained.

Keywords

Tourist experience, Hedonic motive, Utilitarian motive, Storytelling

TURİST DENEYİMİNİN HİKÂYE ANLATICILIĞINA ETKİSİNDE HEDONİK VE FAYDACI GÜDÜLERİN ARACILIK ROLÜ: KAPADOKYA ÖRNEĞİ

Abstract

Turizm destinasyonları turistlerin sürekli değişen istek ve beklentilerine ayak uydurarak hizmet kalitelerini yükseltmek ve benzersiz deneyimler sunabilmek için yoğun bir çaba içerisindedir. Turistler ziyaret ettikleri destinasyonlarda yaşadıkları deneyimler sonrası oluşan memnuniyet ile bilişsel ve duygusal unsurları birleştirerek bilgi, deneyim ve gelenekleri hikâye anlatıcılığı yoluyla başkalarına aktarmaktadırlar. Dolayısıyla turistlerin yaşadıkları deneyimler sonucu memnuniyet yaşamaları ve bu memnuniyeti başkalarına iletmeleri sektör için önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, turist deneyiminin hikâye anlatıcılığına etkisinde hedonik ve faydacı güdülerin aracılık rolünün incelenmesidir. Çalışmanın evrenini Kapadokya/ Nevşehir destinasyonunu ziyaret eden turistler, örneklemini ise 2023 yılında Kapadokya destinasyonunu ziyaret etmiş 18 yaş ve üzeri yerli turistler oluşturmaktadır. Bu kapsamda Kapadokya destinasyonunu Ağustos-Ekim 2023 tarihleri arasında tercih eden 591 kişiden çevrimiçi anket tekniği ve kolayda örnekleme yöntemi ile veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde SPSS programı aracılığıyla güvenirlik ve geçerlik analizleri, normallik testi, çoklu regresyon analizi; SPSS Process Makro eklentisiyle de aracılık analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; turist deneyiminin hikâye anlatıcılığına etkisinde faydacı ve hedonik güdülerin kısmî aracılık etkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda turist deneyimi alt boyutlarından hazcılık, katılım, yerel kültür, bilgi ve yenilik deneyimlerinin hikâye anlatıcılığı üzerinde pozitif, yenilenme ve anlamlılık deneyimlerinin ise herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda paydaşlara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Turist deneyimi, Hedonik güdü, Faydacı güdü, Hikâye anlatıcılığı

Ethical Statement

Bu çalışma için etik kurul izni Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu’nun 19.06.2023 tarih ve E-99711239-050.01.04 numaralı kararı ile alınmıştır.

References

• Andrades, L., & Dimanche, F. (2014). Co-creation of experience value: A tourist behaviour approach. M. Chen & J. Uysal, (Ed.), Creating Experience Value in Tourism (ss. 95–112), CABI.
• Aydın, M., & Yılmaz, H. (2020). Turist deneyimlerinin hikâye anlatımına etkisi: Hedonik ve faydalı güdülerin rolü. Turizm Araştırmaları Dergisi, 15(2), 123-140.
• Babin, B., W.R., D., & M., G. (1994). Work and/or fun: Measuring hedonic and utilitarian shopping value. Journal of Consumer Research, 20, 644-656.
• Ballantyne, R., Packer, J., & Sutherland, L. A. (2011). Visitors’ memories of wildlife tourism: Implications for the design of powerful interpretive experiences. Tourism Management, 32(4), 770-779.
• Bassano, C., Barile, S., Piciocchi, P., Spohrer, J.C., Iandolo, F., & Fisk, R. (2019). Storytelling about places: Tourism marketing in the digital age. Cities, 87, 10–20.
• Başçı, A., & Eren, D. (2023). Destinasyon imajı ve deneyimin destinasyon aşkına etkisi: Nevşehir ili örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(3), 2767-2802.
• Beevor, M. C., Cláudia Campos, A., & Manuela Guerreiro, M. (2022). Storytelling and experience design in heritage tourism. IGI Global.
• Ben Youssef, K., Leicht, T., & Marongiu, L. (2019). Storytelling in the context of destination marketing: An analysis of conceptualisations and impact measurement. Journal of Strategic Marketing, 27(8), 696-713. https://doi.org/10.1080/0965254x.2018.1464498
• Brown, J. S., Collins, A., & Duguid, P. (2016). Situated cognition and the culture of learning. Educational Researcher, 18(1), 32-42. https://doi:10.3102/0013189X018001032
• Carvalho, L. C., Lurdes, C., & Nuno, G. (2023). What is tourist experience. IGI Global. https://www.igi- global.com/dictionary/storytelling-and-experience-design-in-heritage-tourism/
• Castaño, J.M., Moreno, A., García, S., & Crego, A. (2003). Psychosocial approach to tourism motivation variables involved in the choice of Madrid as a destination. Estudios Turísticos, 158, 5-41.
• Chitturi, R., Raghunathan, R., & Mahajan, V. (2008). Delight by design: The role of hedonic versus utilitarian benefits. Journal of Marketing, 72(3), 48-63.
• Chiwaridzo, O. T. (2024). Unleashing tomorrow's energy for sustainable development: pioneering green building technologies and green tourism supply chain management in zimbabwe's tourism sector. Energy for Sustainable Development, 78, 3-5.
• Cho, K. W. (2022). A review of memorable experiences and their implications for tourism experiences in management and marketing science. Mondes Du Tourisme. https://doi.org/10.4000/tourisme.5053
• Chronis, A. (2012). Tourists as story-builders: narrative construction at a heritage museum. Journal of Travel & Tourism Marketing, 29(5), 444-459.
• Demir, S., & Demirel, E. Ü. (2019). Bir deneyimi unutulmaz kılan unsurlar nedir? Unutulmaz turizm deneyimi üzerine kavramsal bir değerlendirme. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 661-682.
• Ellis, G. D., & Rossman, J. R. (2008). Creating value for participants through experience staging: Parks, recreation, and tourism in the experience industry. Journal of Park and Recreation Administration, 26(4), 1–20.
• Frochot, I., & Hughes, H. (2000). The importance of the perceived value of the experience in tourism. Journal of Travel & Tourism Marketing, 9(4), 77-89.
• Gedik, Y. (2021). Turizm sektöründe destinasyon pazarlaması: Eğilimler, destinasyon pazarlama stratejileri ve destinasyon pazarlamasında karşılaşılan zorluklar üzerine kavramsal bir çerçeve. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 4(2), 117-139.
• Guleria, A., Joshi, R., & Adil, M. (2024). Impact of memorable tourism experiences on tourists’ storytelling intentions: An empirical investigation. International Journal of Tourism Cities, 10(1), 280-301. https://doi.org/10.1108/ijtc-07-2023-0135
• Gursoy, D., Spangenberg, E. R., & Rutherford, D. G. (2006). The hedonic and utilitarian dimensions of attendees’ attitudes toward festivals. Journal of Hospitality & Tourism Research, 30(3), 279-294.
• Hirschman, E. C., & Holbrook, M. B. (1982). Hedonic consumption: Emerging concepts, methods and propositions. Journal of Marketing, 46(3), 92–101.
• Jones, M. A., Reynolds, K., & Arnold, M. (2006). Hedonic and utilitarian shopping value: Investigating differential effects on retail outcomes. Journal of Business Research, 59, 974–981.
• Kahraman, O. C. (2019). Turist deneyimi ve tekrar ziyaret etme niyeti arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin aracı rolü: Alternatif turizm türlerine katılan turistler üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kara, A., & Çelik, H. (2018). Turistlerin seyahat deneyimlerinde hikâye anlatımının rolü ve hedonik motivasyon. Turizm ve Otelcilik Dergisi, 6(1), 30-42.
• Karaca, Ş., & Tağraf, T. (2021). Unutulmaz turizm deneyiminin psikolojik iyi oluşa etkisinin incelenmesi. Academic Review of Humanities and Social Sciences, 4(2), 153-168. https://doi.org/10.54186/arhuss.960380
• Karaoğlu, H. (2010). Ağızdan ağıza iletişimin tüketici satın alma kararları üzerine etkisi ve Borusan Telekom çalışanları üzerinde bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Keskin, E., Sezen, N., & Dağ, T. (2020). Unutulmaz turizm deneyimi, müşteri memnuniyeti, tekrar ziyaret ve tavsiye etme niyeti arasındaki ilişkiler: Kapadokya bölgesini ziyaret eden turistlere yönelik araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), 239-264.
• Kim, J. H., & Ritchie, J. B. (2014). Cross-cultural validation of a memorable tourism experience scale. Journal of Travel Research, 53(3), 323-335.
• Kim, J. H., Ritchie, J. R. B., & Tung, V. (2010). The effect of memorable experience on behavioral intentions in tourism: A structural equation modeling approach. Tourism Analysis, 15(6), 637-648.
• Kim, J.-H., Ritchie, J. R. B., & McCormick, B. (2012). Development of a scale to measure memorable tourism experiences. Journal of Travel Research, 51(1), 12-25.
• Kim, S., & Jamal, T. (2007). Touristic quest for existential authenticity. Annals of Tourism Research, 34(1), 181-201.
• Kim, S., & Lee, C. (2012). Understanding memorable tourism experiences: A phenomenological approach. Journal of Destination Marketing & Management, 1(1–2), 36-47.
• Kwortnik, R. J., & Thompson, G. (2009). Unifying service marketing and operations management with service experience management. Journal of Service Research, 11(4), 389-406.
• Laing, J., Wheeler, F., Reeves, K., & Frost, W. (2014). Assessing the experiential value of heritage assets: A case study of a Chinese heritage precinct, Bendigo. Tourism Management, 40, 180–192.
• Lee, M., & Kim, H. (2015). The impact of hedonic and utilitarian values on tourists' satisfaction and loyalty: The case of traditional markets. Journal of Travel & Tourism Marketing, 32(6), 725-738.
• Lee, S., Lee, S., & Lee, G. (2014). Ecotourists' motivation and re-visit intention: A case study of restored ecological parks in South Korea. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 19(11), 1327-1344. https://doi.org/10.1080/10941665.2013.852117
• Löfgren, O. (2006). The secret life of tourist experience: Some thoughts on the role of social media. Tourist Studies, 6(1), 1-15.
• Manthiou, A., Kang, J., Hyun, S.S. (2017). An integration of cognitive appraisal theory and script theory in the luxury cruise sector: The bridging role of recollection and storytelling. Journal of Travel & Tourism Marketing, 34(8), 1071-1088.
• Maoz, I. (2013). The role of narratives in tourist experience: A critical review. Tourism Management, 36, 225-237.
• Mccormick, B., Ritchie, J. B., & Kim, J. H. (2010). Development of a scale to measure memorable tourism experiences. Journal of Travel Research, 12-25.
• Medlik, S., & Middleton, V. T. C. (1973). The tourist product and its marketing implications. International Tourism Quarterly, 3, 28–35.
• Moscardo, G. (2010). The shaping of tourist experience: The importance of stories and themes. The tourism and leisure experience: Consumer and managerial perspectives, Morgan,M., Lugosi, P., Ritchie, J.R.B. (Eds.), Bristol, Blue Ridge Summit: Channel View Publications, 43-58. https://doi.org/10.21832/9781845411503-006
• Mossberg, L. (2008). Extraordinary experiences through storytelling. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 8(3), 195-210.
• Oliver, R. L. (1999). Whence consumer loyalty? Journal of Marketing, 63(1), 33-44.
• Park, S., & Ahn, D. (2022). Seeking pleasure or meaning? The different impacts of hedonic and eudaimonic tourism happiness on tourists' life satisfaction. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(4), 2291.
• Pera, R. (2017). Empowering the new traveller: Storytelling as a co-creative behaviour in tourism. Current Issues in Tourism, 20(4), 331-338. https://doi.org/10.1080/13683500.2014.982520
• Pike, S., & Ryan, C. (2004). Destination positioning analysis through a comparison of cognitive, affective and conative perceptions. Sage Journals, 42(4), 333-342.
• Pine, B. J., & Gilmore, J. H. (1998). Welcome to the experience economy. Harvard Business Review, 76, 97-105.
• Robiady, N. D., Windasari, N. A., & Nita, A. (2020). Customer engagement in online social crowdfund-ing: The influence of storytelling technique on donation performance. International Journal of Researchin Marketing. Advance online publication. https://doi.org/10.1016/j.ijresmar.2020.03.001
• Sanchez, J., Callarisa, L., Rodriguez, R. M., & Moliner, M. A. (2006). Perceived value of the purchase of a tourism product. Tourism Management, 27(3), 394-409.
• Talu, A. (2021). Hikaye anlatıcılığı çerçevesinde marka hikayeleri ve markalaşmadaki yeri: Bir model önerisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• TUIK (2023). https://data.tuik.gov.tr/search/search?text=turist
• Tung, V. W., & Ritchie, J. R. Brent. (2011). Exploring the essence of memorable tourism experience. Annals of Tourism Research, 28(4), 1367–1386.
• Yaralı, C., & Özçelik Baloğlu, Ö. (2023). Dijital süreçlerin doğal ve kültürel miras turizminin gelişimine etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13, 245-264.
• Yılmaz, İ., & Çokal, Z. (2019). Turist rehberlerinin performansının destinasyon imajına etkisinde etik davranışlarının düzenleyici rolü: Nevşehir örneği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi.
• Zhang, J., & Walsh, G. (2020). Tourist experience, tourist motivation and destination loyalty for historic and cultural tourists. Pertanika Journal of Social Sciences and Humanities, 28(4), https://doi.org/10.47836/pjssh.28.4.43
• Zhong, Y., Busser, J., & Baloglu, S. (2017). A model of memorable tourism experience: The effects on satisfaction, affective commitment, and storytelling. Tourism Analysis, 22(2), 201-217.