KİEV RUS DEVLETİ’NDE YAHUDİ İZLERİNE DAİR ARAŞTIRMA

Year 2025, Volume: 39 Issue: 3, 721 - 732, 30.09.2025

Elkhan Allahverdiyev

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1647508

Abstract

860'lı yıllarda Slavlar tarafından kurulmuş Kiev şehri, Hazarlar tarafından yönetilen topraklarda bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Vareg kökenli Rurik ve kardeşleri, Slav kabilelerini yönetmek için bölgeye gelmiştir. Hazarların zayıflamasıyla Ruslar Doğu Avrupa'da güçlenerek etki alanlarını genişlettiler. Yahudilerin bu topraklarda varlık göstermesine gelindiğinde ise Radhanitler adı verilen Yahudi tüccarların, ticaret amacıyla bu bölgedeki önemli ticaret yolları üzerinde bulunan şehirlere geldikleri tahmin edilmektedir. Kiev’de, 10. yüzyıldan itibaren Yahudilerin toplu halde yaşadığına dair deliller bulunmaktadır. Bu yüzyılda yazılmış bir mektup, Kiev’deki Yahudi cemaatinin varlığını kanıtlamaktadır. 11. yüzyılın sonlarına doğru Kiev’de Yahudi nüfusunun arttığı ve orada Kırım’dan göç eden Yahudilerin yaşadığı bir sokağın da bulunduğu bilinmektedir. Kiev Kralı Sviatopolk, ülkede ticaret ve zanaatı geliştirmek maksadıyla Yahudileri Kiev’e göç ettirmiştir. Yahudilerin Hristiyan din adamlarıyla tartışmalara katıldığı ve çeşitli eserleri eski Rusçaya çevirdiği de bilinmektedir. Yahudiler Kiev’de yalnızca kültürel değil aynı zamanda ekonomik etkiye de sahip olmuşlardır. Yahudilerin ekonomik gücünün, yerel halk arasında hoşnutsuzluğa yol açtığı ve 1113 yılında Kiev’de patlak veren bir isyan sırasında Yahudilerin hedef alındığı da bilinmektedir. Sonuç olarak, Kiev Rus Devleti’nde Yahudilerin toplu halde varlık gösterdiği, ticaret ve kültürel etkileşimler yoluyla bu bölgenin hayatında önemli bir rol oynadığı anlaşılmaktadır. Kiev Devletinde Yahudi varlığı Moğol istilalarına kadar sürmüş ve bu istilalar sonucunda Yahudiler Batı’ya göç etmiştir.

Keywords

Kiev Rus Devleti , Ruslar , Yahudi toplumu , Kiev mektubu

RESEARCH ON JEWISH PRESENCE IN THE KIEVAN RUS STATE

Abstract

Kiev, was founded by the Slavs in the 860s and became a trade center under Khazar rule. The Varangian Rurik and his brothers came to the region to rule over the Slav tribes. As the Khazars weakened, the Russians became stronger in Eastern Europe and expanded their sphere of influence. The presence of Jews in these lands is believed to indicate that Jewish merchants called Radhanites came to this region located on important trade routes. There is evidence that Jews have lived collectively in Kiev since the 10th century. A letter written in this century proves the presence of the Jewish community in Kiev. By the late 11th century, it was noted that the Jewish population increased in Kiev, and there was even a street inhabited by Jews who had emigrated from Crimea. Kievan King Sviatopolk invited Jews to migrate to Kiev to enhance trade and crafts in the country. It is also known that Jews participated in debates with Christian clergy and translated various works into Old Russian. The Jews had a significant cultural and economic impact in Kiev. The economic influence of the Jews led to dissatisfaction among the local population, and they were targeted during the rebellion that broke out in 1113 in Kiev. Thus, it can be concluded that Jews existed collectively in the Kievan Rus State and played a significant role in the life of this region through trade and cultural interactions. The Jewish presence in the Kievan State continued until the Mongol invasions, after which they migrated westward due to the invasions.

Keywords

Kievan Rus , Russians , Jewish Community , The Kievan Letter

References

• Sonradan eklenecektir.