AVRUPA BİRLİĞİ KURUMLARINDA “ERMENİ MESELESİ”

Yıl 2011, Sayı: 39, 67 - 142, 01.10.2011

Deniz Altınbaş

Öz

“Ermeni meselesi” olarak bilinen ve Ermenistan ile sınırın açılması gibibaşka konuların yanında soykırım iddialarını da içeren sorun, özellikle ABüyeliği sürecinde, Türkiye’nin önüne giderek daha fazla çıkmaktadır. Buçalışmanın amacı, AB kurumlarında Ermeni meselesi ile ilgili alınan kararlarave hazırlanan raporlara değinilerek AB’nin ve önde gelen AB üyesi ülkelerin“Ermeni sorunu”na yaklaşım biçimini ortaya koymaktır. Özellikle, soykırımiddialarını en fazla gündeme taşıyan Avrupa Parlamentosu üzerindedurulmuştur. Avrupa Parlamentosu’nun önemi, sandalye dağılımı nasıl olursaolsun, kamuoyunu yansıtıyor veya belki de aksine kamuoyunu oluşturuyorolmasıdır. Aday ülkelerin üyelik sürecini oylamaya sunan Parlamento’nun,Türkiye’nin soykırım iddialarını tanımasını üyelik için ön şart olarakKomisyon’a kabul ettirme çabasının ağır bastığı düşünüldüğünde dikkatealınmasını gerektirmektedir. Parlamento’da yapılan tartışmalara ve kullanılanifadelere dikkat çekmek suretiyle, Avrupalı siyasetçilerin yaklaşımı ortayakonmaya çalışılmıştır. Parlamento kayıt ve tutanaklarında yer alan konuşmalar,tartışmalar, soru önergeleri ve bunlara verilen cevaplar arasından, birbirinitekrar edenler bırakılarak örnekler seçilmiş, belgelerin İngilizce aslınamümkün olduğunca sadık kalınmaya dikkat edilmiştir. Çalışmada, Avrupaülkelerinin bir dönem Ermeni terörüne yaklaşımı ile birlikte, en çok hangi ülkeve siyasi grupların Ermeni tezlerinin yanında yer aldığı ve bunun nedenlerinede kısaca yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri, Ermeni meselesi, Ermeniterörü

(THE ARMENIAN ISSUE IN EU INSTITUTIONS)

Öz

The issue known as the “Armenian question” and which entails thegenocide allegations, apart from issues like opening the border with Armenia,has confronted Turkey more, especially during the EU membership process. Thepurpose of this article is to display the approaches of the EU and the prominentmember EU countries towards the “Armenian question” by addressing thedecisions taken concerning the Armenian question and the reports prepared inEU institutions. The European Parliament, which has carried the genocideallegations the most to the agenda, has especially been addressed. Thesignificance of the European Parliament is that no matter how the number ofseats is distributed, it reflects public opinion or perhaps on the opposite, forms thepublic opinion. When considering that the effort of the Parliament, which puts tovote the membership process of candidate countries, to persuade the Commissionto accept Turkey’s recognition of the genocide allegations as a precondition formembership predominates, it requires it to be taken into consideration. By meansof drawing attention to the discussions held and the statements made in theParliament, the approach of European politicians has tried to be explained. Byleaving out the repeated ones in the speeches, discussions, parliamentary questionsand the responses to these taking place in the Parliament records and proceedings,examples have been selected and we have been careful in sticking to the originalEnglish version of the documents. The article has also addressed the approach ofEuropean countries towards the Armenian terror during a certain period, alongwith which countries and political groups have supported the Armenian theses themost and the reasons for this have also shortly been explained

Anahtar Kelimeler

Turkey-EU relations, Armenian problem, Armenian terror

Kaynakça

• “Armenia Positively Assesses European Parliament Decision on Turkey”, PanARMENIAN.Net, 29 Eylül 2006.
• Avrupa Parlamentosu tutanakları, Avrupa Parlamentosu web sitesi, www.europarl.europa.eu “M. Hollande Exige la Reconnaissance du Génocide Arménien”, Le Monde , 4 Haziran 2004.
• AESCHIMANN, Eric: “Turquie: PS et UMP Tournent Casaque”, Libération , 9 Haziran 2004.
• Basın Yayın Enformasyon web sitesi, 10 Mart 1987, http://www.byegm.gov.tr/ayintarihidetay.aspx?Id=273&Yil=1987&Ay=3
• CHOMBEAU, Christiane ve Nicolas Weill, “Les Arméniens de France Répondent Vivement au Chef de l’Etat”, Le Monde, 2 Mayıs 2004.
• KARAGÜL, Soner: “Avrupa Birliği ve Ermeni Sorunu”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 8, Kış 2003.
• KARAKOÇ, Ercan: Geçmişten Günümüze Ermeni Komiteleri ve Terörü, IQ Kültür Sanat, İstanbul, 2009.
• LAÇİNER, Sedat: “Türkiye-Avrupa İlişkilerinde Ermeni Sorununun Etkisi (1980ler)”, USAK web sitesi, 12 Haziran 2009.
• LÜTEM, Ömer Engin: “Ermeni terörü canlanıyor mu?”, 6 Aralık 2010, AVİM web sitesi, http://www.avim.org.tr/degerlendirmetekli.php?makaleid=4484
• LÜTEM, Ömer Engin: Olaylar ve Yorumlar, Ermeni Araştırmaları, Sayı 16-17, Kış 2004-İlkbahar 2005.
• LÜTEM, Ömer Engin: Olaylar ve Yorumlar, Ermeni Araştırmaları, Sayı 3, Eylül-Ekim-Kasım 2001.
• LÜTEM, Ömer Engin: Olaylar ve Yorumlar, Ermeni Araştırmaları, Sayı 12-13, Kış 2003-İlkbahar 2004.
• LÜTEM, Ömer Engin: Olaylar ve Yorumlar, Ermeni Araştırmaları, Sayı 16-17, Kış 2004-İlkbahar 2005.
• OĞAN, Sinan: “Protokoller İmzalanırken ASALA’nın Yeniden Piyasaya Sürülmesi Neyin İşaretidir?”, 15 Ekim 2009, http://www.turksam.org/tr/a1825.html
• TACAR, Pulat: “Avrupa Parlamentosunun 1987 Yılında Aldığı ‘Ermeni Sorununa Siyasal Çözüm’ Başlıklı Kararın Öyküsü”, Ermeni Araştırmaları, No. 18, Yaz 2005.
• TACAR, Pulat: “Ermenilere Soykırım Yapıldığı Savının Hukuksal ve Ahlaki Açılardan değerlendirilmesi”, Ermeni Araştırmaları, Cilt: 1, Sayı: 2, Haziran-Temmuz-Ağustos 2001.