OLAYLAR VE YORUMLAR

Yıl 2021, Sayı: 69, 11 - 48, 30.08.2021

Alev Kılıç

Öz

Bu incelemede Ermenistan’ın iç ve dış dinamiklerinde ve Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde Mayıs-Ağustos 2021 ayları arasındaki gelişmeler ele alınmaktadır. Karabağ savaşının ve Moskova ateşkes anlaşması ile tescil edilen yenilginin ardından çalkantılı bir dönem geçiren Ermenistan, 20 Haziran erken seçimleri ve bu seçimlerden, birçok çevrenin tahminleri hilafına, Paşinyan’ın zaferle çıkması sonrası göreceli bir istikrara kavuşmuştur. Ancak muhalefetin ve eski rejim yanlılarının ve onların yönetimde bulunan uzantılarının gücü kırılmamıştır. Bu sonucu almasında Paşinyan’ın bir yandan Rusya, diğer yandan AB ve ABD ile kıvrak ve başarılı bir denge kurabilmesi belirleyici etki yapmıştır. Kabinesini de kuran ve yeni bir hükümet olarak icraata başlayan Paşinyan’ın işi zordur. Usta ve popülist bir politikacı olduğunu kanıtlamıştır. Önündeki sınav devlet adamı olmayı gerektirmektedir. Karabağ gerçeğini kabullenmek yerine saati geriye çevirme çabalarının, arkasındaki desteğe rağmen, sonuç vermeyeceğini, iyi komşuluk ilişkileri tesis etmenin tek çözüm yolu olduğunu idrak etmesi gerekmektedir. Oysa seçimlerden sonraki kısa dönem içinde bu izlenimi verebilecek adımlar atmadığı gibi, atabileceğine dair de bir izlenim vermemiştir. Türkiye ile ilişkilere yönelik yaklaşımı da bu izlenimi pekiştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Paşinyan, erken seçimler, Rusya, AB, ABD, Diaspora, Azerbaycan, İran, Türkiye, Zangezur koridoru

Kaynakça

• “Armenian Foreign Minister Explains Resignation.” Azatutyun, 31 Mayıs 2021, https://www.azatutyun.am/a/31282523.html.
• Dilaver, Tutku. “Ermenistan’da Yaklaşan Erken Seçimler.” AVİM. 3 Haziran 2021, https://avim.org.tr/tr/Yorum/ERMENISTAN-DA-YAKLASAN-ERKEN-SECIMLER .
• “Armenia ARF Calls for Pashinyan’s Immediate Removal.” HyeTert. 27 Mayıs 2021, https://hyetert.org/2021/05/27/armenia-arf-calls-for-pashinyans-immediate-removal/.
• “Pashinyan promises to take revenge on his political opponents.” Caucasian Knot. 8 Haziran 2021, https://www.eng.kavkaz-uzel.eu/articles/55773/.
• “Armenian Church Hits Back At Pashinian.” Azatutyun, 14 Haziran 2021, https://www.azatutyun.am/a/31306669.html.
• “Armenian premier’s party wins parliamentary vote: Unofficial results.” Anadolu Ajansı, 21 Haziran 2021. https://www.aa.com.tr/en/politics/armenian-premier-s-party-wins-parliamentary-vote-unofficialresults/2280280.
• “No alternative to national and social solidarity – His Holiness Karekin II.” Public Radio of Armenia, 2 Ağustos 2021. https://en.armradio.am/2021/08/02/no-alternative-to-national-and-social-solidarity-his-holiness-karekin-ii/.
• “Alen Simonyan elected Armenian parliament's speaker.” TASS. 2 Ağustos 2021. https://tass.com/world/1321945.
• “Structure.” The Government of the Republic of Armenia Official Website. https://www.gov.am/en/structure/.
• Bedevian, Astghik. “Armen Grigorian Tipped To Become Armenia’s New FM.” Azatutyun. 21 Temmuz 2021. https://www.azatutyun.am/a/31359299.html.
• “Armenia at Last Appoints New Foreign Minister.” Eurasianet. 19 Ağustos 2021. https://eurasianet.org/armenia-at-last-appoints-new-foreign-minister.
• “Armenian Government Unveils Five-Year Action Plan.” Mirror Spectator, 20 Ağustos 2021. https://mirrorspectator.com/2021/08/20/armenian-government-unveils-five-year-action-plan/.
• “In 5 Months Of 2021, Armenia`s National Debt Increased by $ 848 Million, and in 3 Years by Almost $ 2 Billion.” Finport. 15 Haziran 2021. https://finport.am/full_news.php?id=44260&lang=3&__cf_chl_jschl_tk__=pmd_SMqTrrBpiWeHGMlzSV_NGUjkJHs5jF4OIarKJkw86eI-1630100313-0-gqNtZGzNAjujcnBszQiR.
• Kuchera, Joshua. “Armenia and Azerbaijan in New Border Crisis.” Eurasianet. 14 Mayıs 2021. https://eurasianet.org/armenia-and-azerbaijan-in-new-border-crisis.
• “Baku backs Russia’s proposal for solution to Azerbaijan’s border dispute with Armenia – PM.” TASS. 29 Mayıs 2021. https://tass.com/world/1295725.
• “Pashinyan, Sarkissian Discussed Border Crisis and Border Delimitation.” Arka News Agency. 21 Mayıs 2021. http://arka.am/en/news/politics/pashinyan_sarkissian_discussed_border_crisis_and_border_delimitation/.
• “Armenia Accuses Azerbaijan Of Breaking Truce Deal Over Prisoners' Release.” RFL/RL. 9 Nisan 2021. https://www.rferl.org/a/armenia-accuses-azerbaijan-breaking-truce-deal-over-prisoners-release/31195803.html.
• “Kelbecer'de Mayın Patladı: 2 Azerbaycanlı Gazeteci Öldü.” TRT Haber. 4 Haziran 2021. https://www.trthaber.com/haber/dunya/kelbecerde-mayin-patladi-2-azerbaycanli-gazeteci-oldu-586071.html.
• “Azerbaycan Mayın Haritası Karşılığında 15 Ermeni Tutukluyu Ülkesine İade Etti.” EuroNews. 12 Haziran 2021. https://tr.euronews.com/2021/06/12/azerbaycan-may-n-haritas-kars-l-g-nda-15-ermeni-tutukluyu-ulkesine-iade-etti.
• “Armenian National Committee protest Dendias over Ambassador’s visit to occupied Nagorno-Karabakh.” Greek City Times. 12 Temmuz 2021. https://greekcitytimes.com/2021/07/13/armenian-national-committee-of/.
• Mejlumyan, Ani. “Armenia proposing restoration of rail route through Azerbaijan to Russia.” Eurasianet. 4 Mayıs 2021. https://eurasianet.org/armenia-proposing-restoration-of-rail-route-through-azerbaijan-to-russia.
• “Armenia says 3 soldiers killed in border clashes with Azerbaijan.” Eurasianet. 29 Temmuz 2021. https://www.euronews.com/2021/07/28/armenia-says-3-soldiers-killed-in-border-clashes-with-azerbaijan.
• “Lithuanian FM visits Armenian Genocide Memorial in Yerevan.” Ermenistan Kamu Radyosu. 26 Nisan 2021. https://en.armradio.am/2021/04/26/lithuanian-fm-visits-armenian-genocide-memorial-in-yerevan/.
• “Armenia, Russia Sign Mou on Biological Safety.” Ermenistan Kamu Radyosu. 6 Mayıs 2021. https://en.armradio.am/2021/05/06/armenia-russia-sign-mou-on-biological-safety/.
• “Lavrov Praises Russia’s Ties With Armenia.” Azatutyun. 24 Mayıs 2021. https://www.azatutyun.am/a/31271372.html.
• “Pashinyan highlights importance of developing single gas market in EEU.” Armenpress, 21 Mayıs 2021, https://armenpress.am/eng/news/1053000.html.
• “Armenia-Iran dialogue is of strategic importance - Nikol Pashinyan Receives Iran’s Foreign Minister.” Ermenistan Başbakanlık Resmi İnternet Sitesi. 26 Mayıs 2021. https://www.primeminister.am/en/press-release/item/2021/05/26/Nikol-Pashinyan-Mohammad-Javad-Zarif/.
• “Iranian FM visits Armenia, discusses Armenian-Azerbaijani border tensions, expansion of Iran's economic presence in the country.” JamNews. 26 Mayıs 2021. https://jam-news.net/iranian-fm-visits-armenia-discusses-armenian-azerbaijani-border-tensions-expansion-of-irans-economic-presence-in-the-country/.
• “EBRD to launch construction of “Friendship Bridge” between Armenia and Georgia.” Ermenistan Kamu Radyosu. 9 Temmuz 2021. https://en.armradio.am/2021/07/09/ebrd-to-launch-construction-of-friendship-bridge-between-armenia-and-georgia/.
• “PM Pashinyan to pay working visits to Paris and Brussels.” Ermenistan Kamu Radyosu. 31 Mayıs 2021. https://armenpress.am/eng/news/1053960/.
• “Armenian Prime Minister to visit Belgium.” Foreign Brief. 2 Haziran 2021. https://www.foreignbrief.com/daily-news/armenian-prime-minister-to-visit-belgium/.
• “South Caucasus: Visit of Foreign Affairs Ministers of Austria, Lithuania and Romania mandated by High Representative/Vice-President Josep Borrell.” Delegation of the European Union to Georgia. 23 Haziran 2021. https://eeas.europa.eu/delegations/georgia/100571/south-caucasus-visit-foreign-affairs-ministers-austria-lithuania-and-romania-mandated-high_en. “EU Plans Large-Scale Aid, Investments For Armenia.” Azatutyun. 9 Temmuz 2021, https://www.azatutyun.am/a/31350909.html.
• “Zangezur corridor to contribute to China’s OBOR project – ambassador.” Azerbaycan24, 1 Temmuz 2021. https://www.azerbaycan24.com/en/zangezur-corridor-to-contribute-to-china-s-obor-project-ambassador/.
• “The CSTO Secretary General Stanislav Zas and the Prime Minister of the Republic of Armenia Nikol Pashinyan met in Yerevan.” CSTO Official Website, 10 Ağustos 2021. https://en.odkb-csto.org/news/news_odkb/v-erevane-sostoyalas-vstrecha-generalnogo-sekretarya-odkb-stanislava-zasya-s-premer-ministrom-respub/.
• “Uruguay to open Embassy in Armenia.” Ermenistan Kamu Radyosu. 16 Ağustos 2021. https://en.armradio.am/2021/08/16/uruguay-to-open-embassy-in-armenia/.
• “Mevlüt Çavuşoğlu: Tarihimiz Hakkında Kimseden Ders Alacak Değiliz.” Ensonhaber, 24 Nisan 2021. https://www.ensonhaber.com/gundem/mevlut-cavusoglu-tarihimiz-hakkinda-kimseden-ders-alacak-degiliz.
• “Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 24 Nisan Mesajı.” Türkiye Ermenileri Patrikliği Resmi İnternet Sitesi. 24 Nisan 2021. http://www.turkiyeermenileripatrikligi.org/site/sayin-cumhurbaskani-recep-tayyip-erdoganin-24-nisan-mesaji-2/.
• “Patrik Maşalyan AA’ya konuştu: Cumhurbaşkanımız Erdoğan'ın Kafkasya barış havzası projesi 100 yılın barışını getirebilir.” Anadolu Ajansı. 24 Nisan 2021. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/patrik-masalyan-aa-ya-konustu-cumhurbaskanimiz-erdoganin-kafkasya-baris-havzasi-projesi-100-yilin-barisini-getirebilir/2218364.
• “Türk Konseyi Genel Sekreterinin Beyanatı.” Türk Keneşi Resmi İnternet Sitesi. 24 Nisan 2021. https://www.turkkon.org/tr/haberler/turk-konseyi-genel-sekreterinin-beyanati_2237.
• “ABD Başkanı Joe Biden 1915 olayları için 'Ermeni soykırımı' dedi, Türkiye sert tepki gösterdi.” EuroNews. 24 Nisan 2021. https://tr.euronews.com/2021/04/24/joe-biden-1915-olaylar-icin-soyk-r-m-dedi.
• “Pashinyan comments on factors behind US recognition of Armenian Genocide.” ArmenPress. 3 Mayıs 2021. https://armenpress.am/eng/news/1051078/.
• “Armenia Marks Genocide Anniversary.” Azatutyun. 24 Nisan 2021. https://www.azatutyun.am/a/31220589.html.
• “Kremlin Says NATO and US troubled by Turkey’s independent behaviour.” TASS. 29 Nisan 2021. https://tass.com/politics/1284845.
• “Şuşa Beyannamesi.” T.C Cumhurbaşkanlığı Resmi İnternet Sitesi. https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/2021-06-15-Azaebaycan-SusaBeyannamesi.pdf.
• “Armenia Says "Shusha Declaration" Is Deplorable and Provocative.” Hetq, 17 Haziran 2021. https://hetq.am/en/article/132286.
• “Armenia ready to normalize ties with Turkey, says Pashinyan.” Daily Sabah. 19 Ağustos 2021. https://www.hurriyetdailynews.com/armenia-ready-to-normalize-ties-with-turkey-says-pashinyan-167206.