TÜKETİCİLERİN ÇEVRE KONUSUNDAKİ DUYARLILIĞINA YÖNELİK REKLAMLARIN HUKUKİ AÇIDAN İNCELENMESİ

Year 2021, Volume: 12 Issue: 1, 21 - 50, 26.01.2021

Esin Gürbüz Güngör

https://doi.org/10.18354/esam.806861

Abstract

Bu çalışmada tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığına yönelik reklamlar, tüketicinin korunması ve haksız rekabet hükümleri bakımından incelenmiştir. İlgili mevzuat, yargı kararları, Reklam Kurulu kararları ve özdenetim kurullarının kararları incelenerek çevre duyarlılığına yönelik reklamların hukuka uygunluğuna ilişkin koşullar ortaya konulmuştur. “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği” tüketiciye yönelik her türlü ticari reklam ile haksız ticari uygulamaya ilişkin kurallar içermektedir. Yönetmeliğin 17. maddesinde çevreye ilişkin beyanlar içeren reklamlara ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Bu maddede reklamların “tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığını ya da bu alandaki olası bilgi eksikliğini istismar edecek biçimde yapılamayacağı” düzenlenmiştir. Bu hükmün kaynağı Milletlerarası Ticaret Odasının “Reklamcılık ve Pazarlama İletişimi Uygulama Esasları”nın D1 maddesidir. Bir reklamın tüketicinin çevre duyarlılığına yönelik içerik taşıması bu reklamı hukuka aykırı yapmaz; ancak reklamda kullanılan ifadeler duyarlılığın istismarı niteliğindeyse hukuka aykırı kabul edilir.

Keywords

Çevreye İlişkin Beyanlar İçeren Reklam, Ticari Reklam, Tüketicinin Çevre Duyarlılığı

References

• Alnıaçık, Ümit (2009). “Tüketicilerin Çevreye Duyarlılığı Ve Reklamlardaki Çevreci İddialar” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (18) 2009/2: 48-79
• Atila Yörük, Pelin (2018). Reklamların Haksız Rekabet Boyutu Karşısında Tüketicilerin Korunması, Doktora Tezi, İstanbul
• Başoğlu, Başak (2015). “Nükleer Enerji Santralleriyle İlgili Reklamların Düşündürdükleri: Çevreye İlişkin Beyanlar İçeren Reklamlar” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, Cilt:2, 707-722
• Dadak, Kemal (2015). “Yeni Kuşak Hak Olarak Çevre Hakkı”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, C. 5, S. 5, 309-326
• Dreher, Meinhard/ Kulka, Michael (2016). Wettbewerbs- und Kartellrecht, eine Systematische Darstellung des deutschen und Europäischen Rechts, 9. Auflage, Heidelberg
• Göle, Celal (1983). Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması, Ankara
• Güven, Şirin (2011). Haksız Rekabetin Amacı ve Koruduğu Menfaatler, Doktora Tezi, Ankara
• Güven, Şirin (2012). “Saldırgan Satış Yöntemleri ve Reklamlar”, Erzurumluoğlu Armağanı, Ankara Barosu, 397-408
• ICC (2018). ICC-Kodex zur Werbe- und Marketingkommunikation, 2018 Edition, Paris
• ICC (2018). ICC Advertising and Marketing Communications Code, 2018 Edition, Paris
• ICC (2019). ICC Framework for Responsible Environmental Marketing Communications
• ICC (2011). Consolidated ICC Code of Advertising and Marketing Communications <https://reklamombudsmannen.org/eng/shared-media/icc-consolidated-code-of-advertising-and-marketing-2011-english.pdf> Erişim Tarihi:01.09.2020
• İçel, Kayıhan (2018). Kitle İletişim Hukuku, 13. Bası, İstanbul
• Kaboğlu, İbrahim Ö. (1996). Çevre Hakkı, 3. Bası, İstanbul
• Karahan, Mehmet (2017). “İşletme Yöneticilerinin Çevre Duyarlılığı ve Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 6, S. 4, 359-374
• Kırca, İsmail (1998). “Tüketicilerin Hislerine Yönelik Reklamlar”, Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü, 333-347
• Loeffler, Joachim (2001). Rechtliche Aspekte umweltbezogener Werbung, Vortrag im Rahmen der Ringvorlesung Mensch - Umwelt - Zukunft der FH Heilbronn am 19.06.2001, <http://mitarbeiter.fh-heilbronn.de/~loeffler/vortrag/ Rechtliche %20Grenzen %20der %20 Umweltwerbung.pdf> Erişim Tarihi:01.09.2020
• Loeffler, Joachim (1999). Rechtliche und ethische Grenzen emotionaler Werbung, Vortrag im Rahmen der Ringvorlesung Mensch- Umwelt – Zukunft an der Fachhochschule Heilbronn am 11.05.1999 <http://mitarbeiter.hs-heilbronn.de/~loeffler/vortrag/Rechtliche%20Grenzen%20emotionaler %20Werbung.pdf> Erişim Tarihi:01.09.2020
• Öçal, Akar (1970): “Reklam ve Haksız Rekabet”, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, C. 6, 96-101
• Özel, Aybike Pelenk (2012). “Çevresel Reklamlarda Yasal Düzenlemeler ve Etik Tartışmaları”, Akdeniz İletişim Dergisi, Sayı 17, 9-34
• Özdemir, Semih Sırrı (2012). Haksız Rekabet Kavramı Açısından Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar, Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• Pınar, Hamdi (2012). “Reklam ve Satış Yöntemlerine İlişkin Haksız Rekabet Hâlleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 18 , Sayı 2, 129-156
• Savaş, Firdevs (2017). “Reklam Vasıtasıyla Ortaya Çıkan Saldırgan Ticari Uygulamalar”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 18, Sayı 2, 227-248
• Savaş, Firdevs (2018). Haksız Rekabet Hukukunda Saldırgan Satış Yöntemleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• Schmidt, Siegfried J. (2004), Handbuch Werbung, Münster
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı (2017). Basın Bülteni, Toplantı Tarihi: 10.10.2017 <https://ticaret.gov.tr/data/5d1c9edd13b87615344cd4c8/_265_Bulten.docx> Erişim Tarihi:01.09.2020
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı (2015). Basın Bülteni, 11.08.2015 <https://ticaret.gov.tr/data/5d1c9edd13b87615344cd4c8/_239_Bulten.docx> Erişim Tarihi:01.09.2020
• Uluğ, Ali Sedat (2015). AB ve Türk Hukukunda Reklam Uygulama Esasları Bakış Açısıyla Tüketicilerin Reklama Karşı Tutumu ve Satın Alma Davranışı Arasındaki İlişki, Doktora Tezi, İstanbul
• U.S. Federal Trade Commission (FTC) (2012). Guides for the Use of Environmental Marketing Claims, Federal Register / Vol. 77, No. 197 / Thursday, October 11, 2012 / Rules and Regulations <https://www.ftc.gov/sites/default/files/documents/federal_register_notices/guides-use-environmental-marketing-claims-green-guides/greenguidesfrn.pdf> Erişim Tarihi:01.09.2020
• Yağcıoğlu, Kaan Muharrem (2017). “Haksız Rekabet Hukukunda Emek İlkesi ve Uygulaması”, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, Özel Sayı, C. 19, 2345-2372
• Yavuz, Levent (1995). “Tüketicinin Aldatıcı Reklamlardan Korunması”, Ankara Barosu Dergisi, 1995/2, 41-45
• Zevkliler, Aydın (1996). Açıklamalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, İzmir