İŞ TATMİNİ İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: UŞAK TEKSTİL SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 2, 56 - 79, 01.07.2013

Yrd.doç.dr. Sedat Yumuşak Öğr. Gör. Sibel Özafşarlıoğlu Harun Yıldız

https://doi.org/10.18354/esam.81724

Cited By: 7

Öz

Çalışanların yaptıkları işten tatmin olmaları, örgütsel bağlılığın sağlanmasında kritik bir öneme sahiptir. Tekstil sektörü çalışanlarının iş tatmin düzeyleri ile örgütsel bağlılık düzeyi arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla tekstil çalışanları üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Aynı zamanda ilgili değişkenler ile sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler de araştırma kapsamında incelenmiştir. Çalışmada anket tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, faktör analizi, güvenirlik analizi, t testi, ANOVA, korelasyon ve çoklu regresyon analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda çalışanların iş tatmini faktörlerinin örgütsel bağlılığı artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada iş tatmininin birinci faktörü olan işin kendisi ile ilgili maddeler ile örgütsel bağlılık düzeyleri yüksek, iş tatmininin diğer faktörleri ile örgütsel bağlılık düzeyleri ise orta seviyede görülmüştür. Araştırma sonucunda tekstil sektörü çalışanlarının örgütsel bağlılıklarını birinci sırada iş tatmininin birinci faktörü, sırasıyla ikinci, üçüncü ve dördüncü faktörünün anlamlı olarak açıkladıkları ortaya çıkmıştır. Demografik değişkenler ile iş tatmininin boyutları arasında anlamlı bir ilişki gözlenmezken, cinsiyet, eğitim durumu ve mevcut işyerindeki çalışma süresi ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca iş tatmininin faktörleri arasında ve iş tatmini faktörleri ile örgütsel bağlılık arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Adler, S., Richard, B.S. ve Nat, J.S. (1985). Job characteristics and job satisfaction : when cause becomes consequence.
• Organizational Behaviour and Human Decision Processes, Vol.35, 266-278. Al-Ajmi, R. (2006). The Effect of Gender of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Kuwait. Journal of Applied Psychology, 23(4), 838-844.
• Bakhshi, A., Kumar, K. ve Rani, E. (2009). Organizational Justice Perceptions as Predictor of Job Satisfaction and Organizational Commitment. International Journal of Business and Management, 4(9), 145-154.
• Baotham, S., Hongkhuntod, W. ve Rattanajun, S. (2010). The Effects of Job Satisfaction and Organizational Commitment on Voluntary Turnover Intentions of Thai Employees in the New University. Review of Business Research, 10(1), 73-83.
• Bingöl, D. (1997). Personel Yönetimi (3.Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Blenegen, M. A., (1993 ). Nurses Job Satisfaction: A Meta-Analysis Of Related Variables, Nursing Research, 42(1), 36
• Bozkurt Ö. Ve Bozkurt İ. (2008). İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitim Sektörü Açısından
• Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 1-18. Ceylan, A. Ve Ulutürk, Y.H.(2006). Rol belirsizliği, rol çatışması, iş tatmini ve performans arasındaki ilişkiler. Doğuş
• Üniversitesi Dergisi, 7(1), 48-58. Davis K. (1988). İşletmede İnsan Davranışı (Örgütsel Davranış). (Çev: Tosun K.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme
• Fakültesi Yayınları, No: 199. Devenport, J. (2010). Leadership Style and Organizational Commitment: The Moderating Effect of Locus of Control,
• ABBS Annual Conference, Las Vegas, 17(1), 277-290. Efeoğlu, İ. E. (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç
• Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erkuş, A., Turunç, Ö. ve Yücel, R. (2011). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerde İçsel ve Dışsal İş
• Tatmininin Aracılık Rolü: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 245- 2
• Eslami, J. ve Gharakhani, D. (2012). Organizational Commitment and Job Satisfaction. ARPN Journal of Science and Technology, 2(1), 85-91.
• Gibson J.L., . Ivancevich, J.M. & Donnelly, J.H. (1997). Organization. Ninth Edition, Irwin Mcgraw-Hill.
• Göktaş Z. (2007). Balıkesir İlindeki Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Doyumu ve Bazı Değişkenlerle Olan İlişkisinin
• İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 13-26. Gül, H. (2002). Örgütsel Davranış Yaklaşımlarının Mukayese Edilmesi ve Değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış, 2(1), 37
• Gürbüz, S. (2008). İş tatmini ve Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi. Amme İdaresi Dergisi, 41(4), 49
• Huselid, Mark A. ve Nancy E. Day (1991). Organizational Commitment, Job Involvement, and Turnover: A Substantive and Methodological Analysis, Journal of Applied Psychology, 76(3), 380-391.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (5. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaya İ. (2007). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmini Ölçeği. Anadolu
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 355-372. King, M., Murray, A. & Atkinson, T. (1982), Background Personality; Job Characteristics and Satisfaction with Work in a
• National Sample, Human Relation, 35( 2), 120-134. Kök, S.B. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılığın incelenmesine yönelik bir araştırma. Pamukkale üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 20(1), 291-310.
• Lankau, M. J., Carlson, D. S. & Nielson, T. R. (2006). The Mediating Influence of Role Stressors in the Relationship between Mentoring and Job Attitudes. Journal of Vocational Behavior, 68(2), 308-322.
• Lumley,E.J., Coetzee, M., Tladinyane, R. ve Ferreira, N. (2011). Exploring the job satisfaction and organizational commitment of employees in the information technology environment. Southern African Business Review, 15(1), 100-118.
• Luthans, F. (1995). Organizational Behavior (3rd. Ed.) (170-172). New York: Mc. Graw Hill Publishing.
• Martin, H.J. ve Shore, M.L. (1989). Job Satisfaction and Organizational Commitment in Relation to Work Performance and Turnover İntentions. Human Relations, 42(7), 625-638.
• Mathieu, J. E. and Zazac, D. M. (1990). A Review and Meta-Analysis of the antecedents, Correlates, and Consequences of Organizational Commitment, Psychological Bulletin, 108(2), 171-194.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human
• Resource Management Review, 1(1), 61-89. Meyer, John P. ve Allen, Natalie J. (1997). Commitment in the Workplace, Theory, Research and Application. London: Sage Publications.
• Meyer, J. P. ve Smith, C. A. (2000). HRM Practises and Organizational Commitment: Test of a Mediation Model.
• Canadian Journal of Administrative Sciences, 17(4), 319-332. Mowday, R. T., Steers, R. M., & Porter, L. M. (1979). The Measurement of Organizational Commitment, Journal of
• Vocational Behavior, 14(2), 224-247. Mowday, R. T., Porter L. W. ve Steers R. M. (1982). Employee‐ Organization Linkages, The Psychology of Commitment,
• Absenteeism and Turnover, Academic Press, Inc.: New York. Natarajan, N. K. ve Nagar, D. (2011). Induction Age, Training Duration & Job Performance on Organizational Commitment
• & Job Satisfaction. The Indian Journal of Industrial Relations, 46(3), 491-497. O’connar, C. & Srinivasan, S.(2010). İnfluence of Employment type on LMX, organisational commitment and job satisfaction. Employment Relations Record, 10(2), 75-93.
• Oshagbemi, T. (1997). The Influence of Rank on the Job Satisfaction of Organizational Members. Journal of Managerial Psychology, 12(8), 511-519.
• Oshagbemı, T. (2000). Satisfaction with Co-Workers’ Behaviour. Employee Relations, 22 (1), 88-106.
• Örücü, E. ve Esenkal F. (2005). Konaklama İşletmelerinde İş Gören Tatminini Etkileyen Faktörler (Bandırma ve Erdek Örneği). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/14, 141-166.
• Örücü E., Yumuşak S. ve Bozkır Y. (2006). Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda Çalısan
• Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Arastırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(1), 39-51. Özgen, H., Öztürk, A. ve Yalçın, A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi, Adana: Nobel Kitabevi.
• Pepe, M. (2010). The Impact of Extrinsic Motivational Dissatisfiers on Employee Level of Job Satisfaction and Commitment Resulting in the Intent to Turnover. Journal of Business & Economics Research, 8(9), 99-107.
• Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R. T. and Boulian, P.V. (1974). Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5), 603-609.
• Robbins, S.P. (1999). Organizational Behavior (8. Baskı). New Jersey: Prentice Hall.
• Samad, S. (2011). The Effects of Job Satisfaction on Organizational Commitment and Job Performance Relationship: A
• Case of Managers in Malaysia’s Manufacturing Companies. European Journal of Social Sciences,18(4), 602-611. Seymour, A., Skow, B.R. & Salvemini, Nat J. (1985), Job Characteristics and Job Satisfaction; When Cause Becomes
• Consequence. Organizational Behaviour and Human Decision Processes, 35(2), 266-278, Spector, P. E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences
• (1th ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. Steers, R. M. (1977). Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 22(1), 46
• Tang, T. L-P. ve Sarsfield-Baldwin, L. J. (1996). Distributive and Procedural Justice as Related to Satisfaction and Commitment. SAM Advanced Management Journal, 61(3), 25-31.
• Tsai, M-T.ve Huang, C-C. (2008). The Relationship among Ethical Climate Types, Facets of Job Satisfaction, and the Three Components of Organizational Commitment: A Study of Nurses in Taiwan. Journal of Business Ethics, 80(3), 565- 5
• Vroom H. (1964). The Determination Of Job Satisfaction Work and Motivation. John Wiley & Sons, Inc.: New York.
• Wahn, J. C. (1998). Sex Differences in the Continuance Component of Organizational Commitment. Group &
• Organization Management, 23(3), 256-266. Weiss, D. J., Dawis R. V., England G. W. & Lofquist L. H. (1967). Manual For The Minnesota Satisfaction Questionnaire.
• Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, No. 22, Minneapolis: University of Minnesota. Weiss, H. M. (2002). Deconstructing Job Satisfaction Separating Evaluations, Beliefs and Affective Experiences. Human Resources Management Review, 12(2), 173-194.
• Yousef, D. A. (2003). Validating the Dimensionality of Porter et al.’s Measurement of Organizational Commitment in a
• Non-Western Culture Setting. International Journal of Human Resource Management, 14(6), 1067-1079.