Öz
Kaynakça
- Aksan, Doğan (2001), Türkçenin Gücü, Türk Dilinin Zenginliklerine Tanıklar, Ankara: Bilgi Yayınları
- Gibb, E. J. W. (1999), Osmanlı Şiiri Tarihine Giriş, İstanbul: Köksal Yayıncılık.
- Haluk Aydın (2010), Cevri Divanı’nın Tahlili, Doktora Tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
- KAYA, Bayram Ali (2003), The Dîvân Of Azmî-zâde Haletî, Introduction and Critical Edition of his Dîvân, Harvard: Turkish Sources XLIX.
- Levend, A. Sırrı (1984), Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remizler, Mazmunlar ve Mefhumlar, İstanbul: Enderun Kitapevi.
- Murad Efendi (2005), Osmanlı Şiir Dünyası (Çev: Mehmet Uysal), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, s. 157-175.
- Ömer Savran (2003), Neşati Divanı’nın Tahlili, Doktora Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
- Poyraz, Yakup (2014), Aşık Tarzı Türk Şiirinde Divan Şiiri Hayal ve Mazmunlarının Kullanılması, Folklor/Edebiyat Dergisi, Cilt 20, Sayı 80, s. 245-273.
- Tuğluk, İbrahim Halil (2009), Metin Şerhi İçin Gerekli Bir Kaynak: Resimli Mazmunlar Sözlüğü, Turkish Studies, Volume 4, Issue 6, s. 427-441.
- Üstüner, Kaplan (2008), XIV. ve XV. Yüzyıl Divanlarında Tasavvuf, Türklük Bilimi Araştırmaları, Sayı 24, s. 271-294.
- WALTER G. ANDREWS (2012), Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı (Çev: Tansel Güney), İstanbul: İletişim Yayınları.
Öz
Dil, bireyin ve
toplumun tüm değerlerini, soyut ve somut unsurlarını, tabiatla ilgili unsurları
barındıran bir yapıdır. Bu yapı içinde oluşturulan kelimeler bireyin
düşüncelerini, yargılarını, değerlerini açıklamak amacıyla kullanılır.
Divan şiirinin, kelime
dağarcığı bakımından hayatın her safhasına nüfuz edemediği, bir çeşitlilik
ortaya koymadığı yönünde bir görüntü verdiği düşünülür. Bu durum zaman zaman
divan şiiri dilinin Farsça, Arapça, Türkçe kelimelerin harmanlanarak
kullanılmasından dolayı gayr-i milli olmakla itham edilmesine de yol açar. Oysa
şair için bunun bir önemi yoktur. Divan şairi sahip olduğu hüner ve ustalıkla
bir araya getirdiği kelimeleri çoğu zaman geniş bir anlam zenginliğiyle ortaya
çıkarır.
Bu çalışmada Azmî-zâde
Hâletî’nin divan şiiri geleneği çerçevesinde divanında kullanmış olduğu
kelimelerin istatistiği üzerinde durulmaya ve kelime dağarcı hakkında bilgi
verilmeye çalışılacaktır. Bu amaçla divanda geçen kelimelerin belli başlı
gruplar ve bu gruplara tabi kelimelerin kullanım sayılarını gösterir bir
sınıflandırma yapılmıştır. Bu sınıflandırma sonrası Azmî-zâde Hâletî
Divanı’ında elde edilen verilerle benzer konuda yapılmış çalımalarda bulunan
veriler karşılaştırılmıştır. Bu mukayeseyle Hâletî’nin kelime dağarcığının
genel uygulama ile olan benzerlik ve farklılıkları ortaya konulmaya
çalışılmıştır.
Bu çalışma istatistiki
bir çalışma olarak tek başına bütün bir divan şiiri geleneğinin sözdağarını
ortaya koymada elbette yetersizdir. Ancak genişlemeye uygun yapısıyla genel bir
veriye ulaşmada yardımcı olacak niteliktedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksan, Doğan (2001), Türkçenin Gücü, Türk Dilinin Zenginliklerine Tanıklar, Ankara: Bilgi Yayınları
- Gibb, E. J. W. (1999), Osmanlı Şiiri Tarihine Giriş, İstanbul: Köksal Yayıncılık.
- Haluk Aydın (2010), Cevri Divanı’nın Tahlili, Doktora Tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
- KAYA, Bayram Ali (2003), The Dîvân Of Azmî-zâde Haletî, Introduction and Critical Edition of his Dîvân, Harvard: Turkish Sources XLIX.
- Levend, A. Sırrı (1984), Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remizler, Mazmunlar ve Mefhumlar, İstanbul: Enderun Kitapevi.
- Murad Efendi (2005), Osmanlı Şiir Dünyası (Çev: Mehmet Uysal), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, s. 157-175.
- Ömer Savran (2003), Neşati Divanı’nın Tahlili, Doktora Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
- Poyraz, Yakup (2014), Aşık Tarzı Türk Şiirinde Divan Şiiri Hayal ve Mazmunlarının Kullanılması, Folklor/Edebiyat Dergisi, Cilt 20, Sayı 80, s. 245-273.
- Tuğluk, İbrahim Halil (2009), Metin Şerhi İçin Gerekli Bir Kaynak: Resimli Mazmunlar Sözlüğü, Turkish Studies, Volume 4, Issue 6, s. 427-441.
- Üstüner, Kaplan (2008), XIV. ve XV. Yüzyıl Divanlarında Tasavvuf, Türklük Bilimi Araştırmaları, Sayı 24, s. 271-294.
- WALTER G. ANDREWS (2012), Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı (Çev: Tansel Güney), İstanbul: İletişim Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Ağustos 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 1 Sayı: 1 |
