NÛRÎ’NİN MANZÛME-İ ÂDÂB-I ZİKR ADLI RİSÂLESİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 676 - 712, 28.02.2019

İlyas Kayaokay

Öz

Bu çalışmada da Nûrî adlı/ mahlaslı biri tarafından manzum
olarak yazılmış, 1308/1891 yılında basılmış, harekeli nesih ile tab edilmiş 24
sayfalık Manzûme-i Âdâb-ı Zikr adlı
eserin tanıtımı, incelenmesi ve metnin transkripsiyonlu aktarımı yapılacaktır.           


Edirneli Mehmed Nûrî’ye ait olabileceğini düşündüğümüz  “Manzûme-i Âdâb-ı Zikr” adlı eser; iki manzum
risaleden meydana gelmektedir. Eserin sonunda yedi beyitlik bir Na’t-ı Şerif ve
Hatm-ı Hâce duası da yer almaktadır. İlk risale; “Haza er-Risâletü’l-Manzûme Fî Âdâbi‘z-Zikri‘n-Nakşibendiyyi‘l-Hâlidî” başlıklı 160 beyitlik bir mesnevidir.
Eser, Hâlid-i Bagdâdî’nin “Risâle Fî Âdâbi’z-Zikr”inde yer alan, zikirde
gerekli yirmi adabın neler olduğunu açıklayan manzum bir Türkçe tercümesidir. Nasihat-nâme
türündeki ikinci risale; 92 beyitlik “Haza Risâletü‘l-Manzûme Fî Hakkı‘n-Nasîha ve Musâbabetü’l-İhvân” başlıklı bir kaside olup, ihvanın
kendi içerisinde ve toplum içinde dikkat etmesi gereken hususları ihtiva
etmektedir. İSAM Osmanlıca Risaleler Veri Tabanı’nda kayıtlı olan bu eserin
tanıtılıp gün yüzüne çıkarılması, bu alanda yapılacak olan yeni çalışmalara
katkı sağlayacaktır.         

Anahtar Kelimeler

Hâlid-i Bağdâdî, Nakşîbendî, Nûrî, Zikir, Mesnevi, Nasihat

Kaynakça

• Abdurrezzak Kâşânî, (2015). Tasavvuf Sözlüğü, Letâifu’l-a’lâm fî işarâtı ehli’l-ilhâm, (Çev: Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayınları.
• ALGAR, Hamit (1997). “Hâlid el-Bagdâdî” T.D.V İslam Ansiklopedisi, C. 15, ss. 283-285.
• CEBECİOĞLU, Ethem. (2005) Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Anka Yayınları.
• FETTAHOĞLU, Selahattin (2013). “Gümüşhanevî Dergâhında İcâzetnâme Geleneği” I. Uluslararası Ahmed Ziyâüddin Gümüşhânevî Sempozyumu 03-05 Ekim 2013 Bildiriler Kitabı (İhsan Günaydın v.d.), Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, ss. 885-893
• KAVAK, Abdulcebbar (2013). “Osmanlı Devleti’nin İlmî ve Siyasî Hayatında İz Bırakan Hâlîdî Şeyhleri Arasında Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevî’nin Yeri” I. Uluslararası Ahmed Ziyâüddin Gümüşhânevî Sempozyumu 03-05 Ekim 2013 Bildiriler Kitabı (İhsan Günaydın v.d.), Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, ss. 209-217
• KOTKU, Mehmed Zahid (1990). Risâle-i Hâlidiye ve Âdâb-ı Zikir Risâlesi, İstanbul: Seha Neşriyat
• Mehmet Süreyya (1996). Sicill-i Osmanî C. 4, (Haz: Nuri Akbayar), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• ÖZKAN, Zeynep Şeyma (2013). “Açıklamalı Eski Harfli Türkçe Matbû Tasavvuf Kitapları Bibliyografyası”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, S. 32, ss. 261-262.
• Safer el-Muhibbî el-Cerrâhî. (2013). Istılâhât-ı sofiyye fî vatan-ı asliyye, (Haz: Derya Çakır Baş İstanbul: Kırkkandil Yayınları.
• ULUDAĞ, Süleyman. (2005). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınları.