Knowledge, Attitudes, and Practices of Farmers Regarding Pesticide Use: A Scale Development Study

Year 2025, Volume: 10 Issue: 3, 366 - 377, 06.11.2025

Nüket Pancar , Yeliz Mercan

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1739679

Abstract

The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool to assess the knowledge, attitudes, and practices of farmers regarding pesticide use. This methodological study was conducted through face-to-face surveys between March and December 2024 in the towns and villages of the central district of Kırklareli. The study sample consisted of farmers residing in the towns and villages of the central district of Kırklareli. In the first stage, the 96-item draft scale was administered to 480 farmers for exploratory factor analysis. In the second stage, confirmatory factor analysis was conducted with 158 farmers using the final 30-item version of the scale. Data were collected using a draft scale form developed by the researchers based on relevant literature. To ensure content and face validity, expert opinions were sought and a pilot study was conducted. Construct validity of the scale was examined through exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA). The reliability of the scale was assessed using Cronbach’s alpha coefficient. After establishing content, face, and construct validity, the draft scale was reduced to 30 items. Results of the EFA indicated that the three-factor scale (knowledge, attitude, and behavior) consisting of 30 items explained 71.23% of the total variance. CFA results demonstrated that the three-factor structure exhibited a good overall fit and that the measurement model was consistent with the theoretical framework. The reliability analysis showed a Cronbach’s alpha coefficient of 0.919 for the entire scale. Based on the analyses, the Knowledge, Attitude, and Practice Scale for Pesticide Use was determined to be a valid and reliable measurement tool. It was concluded that this scale could be effectively used to assess farmers’ knowledge, attitudes, and practices regarding pesticide use.

Keywords

Pesticide , knowledge , attitude , behavior , scale development

Project Number

yok

Çiftçilerin Pestisit Kullanımına Yönelik Bilgi, Tutum ve Davranışları: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Abstract

Araştırmanın amacı çiftçilere uygulanmak üzere pestisit kullanımına yönelik bilgi, tutum ve davranış düzeyini belirleyen geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı geliştirmektedir. Metodolojik tipteki bu araştırma, Mart-Aralık 2024 tarihleri arasında Kırklareli Merkez ilçeye bağlı belde ve köylerde yüz yüze anket yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini Kırklareli Merkez İlçesi’ndeki kasaba ve köylerde yaşayan çiftçiler oluşturmuştur. İlk aşamada 96 maddelik taslak ölçek, açımlayıcı faktör analizi için 480 çiftçiye uygulanmıştır. İkinci aşamada ölçeğin 30 maddelik nihai versiyonu kullanılarak 158 çiftçiyle doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri araştırmacılar tarafından literatüre dayalı olarak hazırlanan taslak ölçek formu ile toplanmıştır. Kapsam ve görünüş geçerliliğinin sağlanması amacıyla uzman görüşlerine başvurulmuş ve pilot uygulama yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi ile araştırılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin test edilmesinde ise Cronbach alfa kat sayısı kullanılmıştır. Taslak ölçek kapsam, görünüş ve yapı geçerliliğinin tamamlanmasının ardından 30 maddeye indirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları 30 maddeden oluşan üç faktörlü (bilgi, tutum ve davranış) ölçeğin toplam varyansın %71,23’ini açıkladığını göstermiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda 30 maddeden oluşan üç faktörlü yapının genel olarak iyi uyum gösterdiği ve ölçüm modelinin kuramsal yapıyla tutarlı olduğunu ortaya koyulmuştur. Güvenirlik analizi sonucunda ölçeğin tamamı için elde edilen Cronbach alfa değeri 0,919 olarak hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda Pestisit Kullanımına Yönelik Bilgi, Tutum ve Davranış Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir. Bu ölçeğin çiftçilerin pestisit kullanımına yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesinde uygun bir araç olarak kullanılabileceği saptanmıştır.

Keywords

Pestisit , bilgi , tutum , davranış , ölçek geliştirme

Ethical Statement

Araştırma için Kırklareli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Etik Kurulu’ndan Etik Kurul Onayı alınmıştır (19/02/2024-P0505R0). Kırklareli Valiliği (20/02/2024) ve Kırklareli İl Tarım ve Orman Müdürlüğü (05/03/2024- E 66278654-770-13463565)’nden araştırmanın yürütülebilmesi için resmi izin alınmıştır. Araştırmaya katılan gönüllülerden yazılı olarak Bilgilendirilmiş Gönüllü Onam alınmıştır.

Supporting Institution

Yok.

Project Number

yok

References

• World Health Organization. Chemical safety: pesticides [Internet]. 2020 [Erişim tarihi 2023 Kasım 1]. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/chemical-safety-pesticides
• Goeb J, Lupi F. Showing pesticides’ true colors: the effects of a farmer-to-farmer training program on pesticide knowledge. J Environ Manage. 2021 Şubat;279:111821.
• Tudi M, Ruan HD, Wang L, Lyu J, Sadler R, Connell D, et al. Agriculture development, pesticide application and its impact on the environment [Internet]. Int J Environ Res Public Health. 2021 Ocak 27 [Erişim tarihi 2023 Sep 15];18(3):1112. Erişim adresi: https://www.mdpi.com/1660-4601/18/3/1112
• Andréa MM, Peres TB, Luchini LC, Pettinelli A. Impact of long-term pesticide applications on some soil biological parameters [Internet]. J Environ Sci Health B. 2000 [Erişim tarihi 2023 Eylül 18];35(3):297-307. Erişim adresi: https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/10808994/
• Arias-Estévez M, López-Periago E, Martínez-Carballo E, Simal-Gándara J, Mejuto JC, García-Río L. The mobility and degradation of pesticides in soils and the pollution of groundwater resources. Agric Ecosyst Environ. 2008;123(4):247-60.
• Bedos C, Cellier P, Calvet R, Barriuso E, Gabrielle B. Mass transfer of pesticides into the atmosphere by volatilization from soils and plants: overview [Internet]. Agronomie. 2002 Jan 1 [Erişim tarihi 2023 Eylül 18];22(1):21-33. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.1051/agro:2001003
• Gross K, Rosenheim JA. Quantifying secondary pest outbreaks in cotton and their monetary cost with causal-inference statistics [Internet]. Ecol Appl. 2011 Ekim [Erişim tarihi 2023 Eylül 18];21(7):2770- 80. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih. gov/22073658/
• Jallow MFA, Awadh DG, Albaho MS, Devi VY, Thomas BM. Pesticide knowledge and safety practices among farm workers in Kuwait: results of a survey [Internet]. Int J Environ Res Public Health. 2017 Nisan 1 [Erişim tarihi 2023 Eylül 15];14(4):5409541. Erişim adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5409541/
• Osman KA, Al-Humaid AM, Al-Rehiayani SM, Al-Redhaiman KN. Monitoring of pesticide residues in vegetables marketed in Al-Qassim region, Saudi Arabia [Internet]. Ecotoxicol Environ Saf. 2010[Erişim tarihi 2023 Eylül 18];73(6):1433-9. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20627311/
• Pimentel D. Environmental and economic costs of the application of pesticides primarily in the United States [Internet]. Environ Dev Sustain. 2005 Haziran [Erişim tarihi 2023 Eylül 18];7(2):229-52. Erişim adresi: https://link.springer.com/article/10.1007/s10668-005-7314-2
• Tessema RA, Nagy K, Ádám B. Occupational and environmental pesticide exposure and associated health risks among pesticide applicators and non-applicator residents in rural Ethiopia. Front Public Health. 2022 Aralık 1;10:1017189.
• Tözün M, Akar G. Türkiye’de gıda numunelerinde pestisit kalıntıları üzerine 2010 yılı sonrası ulusal literatürün incelenmesi [Internet]. ESTÜDAM Halk Sağlığı Derg. 2022 [Erişim tarihi 2023 Eylül 15];7(1):177-91. Erişim adresi: https://doi. org/10.35232/estudamhsd.968829
• World Health Organization. Pesticide residues in food [Internet]. 2022 [Erişim tarihi 2023 Eylül 15]. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/pesticide-residues-in-food
• Litchfield MH. Estimates of acute pesticide poisoning in agricultural workers in less developed countries [Internet]. Toxicol Rev. 2005 [Erişim tarihi 2023 Eylül 19];24(4):271-8. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi. nlm.nih.gov/16499408/
• Bagheri A, Emami N, Damalas CA. Farmers’ behavior towards safe pesticide handling: an analysis with the theory of planned behavior. Sci Total Environ. 2021 Ocak 10;751:141709.
• Mubushar M, Aldosari FO, Baig MB, Alotaibi BM, Khan AQ. Assessment of farmers on their knowledge regarding pesticide usage and biosafety [Internet]. Saudi J Biol Sci. 2019 Nov 1 [Erişim tarihi 2023 Eylül 15];26(7):1903-10. Erişim adresi: https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/31762673/
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Tarım ilacı (pestisit) kullanımı [Internet]. 2022 [Erişim tarihi: 2023 Eylül 15]. Erişim tarihi: https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/tarim-ilaci-pestisit-kullanimi-i-85834
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları [Internet]. 2023 [Erişim tarihi 2025 Mart 10]. Erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;13(40):39-49.
• Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması [Internet]. In: XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi; 2005 [Erişim tarihi 2025 Mart 11]; Denizli.p. 1–6. Erişim adresi: https://yunus.hacettepe.edu. tr/~yurdugul/3/indir/PamukkaleBildiri.pdf
• Yeşilyurt S, Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Internet]. 2018 [Erişim tarihi 11 Mart 2025];20(1). Erişim adresi: http://eefdergi.erzincan. edu.tr
• Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology [Internet]. 1975 Aralık [Erişim tarihi 10 Mart 2025];28(4):563–75. Erişim adresi: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
• Waltz CF, Strickland OL, Lenz ER. Measurement in Nursing and Health Research. 4th ed. New York: Springer Publishing Company; 2010.
• Wichai D, Kessomboon P, Smith JF. The development of a readiness scale for changing farmers’ behaviors of using pesticides. J Med Assoc Thai. 2015;98.
• Colémont A, Van den Broucke S. Measuring determinants of occupational health-related behavior in Flemish farmers: an application of the Theory of Planned Behavior. J Safety Res. 2008 Ocak;39(1):55–64.
• Demir Özdenk G. Geç dönem adolesanların gıda ve beslenme okuryazarlığı düzeylerini saptamaya yönelik yeni bir ölçek geliştirme: gıda ve beslenme okuryazarlığı ölçeği – geçerlik ve güvenirlik çalışması [doktora tezi]. Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2021.
• Durmuş B, Yurtkoru S, Çinko M. Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. 6. baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık; 2011.
• Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 10. baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2009.
• Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 26. baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2019.
• Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. 4th ed. New York: The Guilford Press; 2016.
• Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Struct Equ Modeling. 1999;6(1):1–55. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/10705519909540118
• Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods Psychol Res. 2003;8(2):23–74.