Mirjaqıp Duwlatov, yirminci yüzyıl başındaki Kazak edebiyatının en büyük müelliflerinden biridir. Şiir kitapları, romanı, tiyatro eseri, hikâyeleri, gazete yazıları ve çeviri eserleri ile arkasında büyük bir edebî külliyat bırakmıştır. Mirjaqıp Duwlatov’un eserlerinde yazı dili olma sürecindeki Kazak Türkçesinin tüm özelliklerini görmek mümkündür. Yazar, bir yandan edebî dili kullanmış bir yandan da halkın ağzında yaşayan Kazak Türkçesini canlı bir şekilde işlemiştir.
Hâl ekleri, temel olarak ismi fiile bağlayan eklerdir. Ancak bu temel işlevlerinin dışında hâl eklerinin pek çok farklı işlevi de bulunmaktadır. Hatta hâl ekleri, ekler içinde en işlevsel eklerdendir, demek yerinde olacaktır. Bu çalışmada Duwlatov’un eserleri taranarak eserlerde tespit edilen hâl eklerinin işlevleri üzerinde durulmuştur. Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi gramerlerindeki hâl ekleri kategorisi incelenmiş, bu gramerlerdeki görüşler değerlendirilmiştir. Eserlerdeki görüşlerden hareketle yönelme, belirtme, bulunma ve ayrılma hâl eklerinin işlevleri ayrı başlıklar altında incelenmiştir. Sonuç kısmında hâl eklerinin tespit edilen işlevleri değerlendirilmiştir. Hangi hâl ekinin kaç işlevinin tespit edildiği verilmiş, Duwlatov’un eserlerindeki hâl eklerinin Türkiye Türkçesinin hâl eklerinden farklı işlevleri üzerinde durulmuştur.
Çalışma Etik Kurul İzni gerektiren bir çalışma değildir.
Mirjaqip Duwlatov is one of the greatest authors of Kazakh literature of the early twentieth century. He left behind a large literary collection with his poetry books, novel, theatre work, stories, newspaper articles and translation work. In Mirjaqıp Duwlatov's works, it is possible to see all the features of Kazakh in the process of becoming a written language. On the one hand, the author used the literary language, on the other hand, he vividly processed the Kazakh living in the mouth of the people. Case endings are basically suffixes that connect the noun to the verb. However, apart from these basic functions, case suffixes have many different functions. In fact, it would be appropriate to say that case suffixes are among the most functional suffixes. In this study, Duwlatov's works were scanned and the functions of the case endings detected in the works were emphasised. The category of case endings in Kazakh and Turkish grammars were analysed and the views in these grammars were evaluated. Based on the opinions in the works, the functions of dative, accusative, locative and ablative suffixes were analysed under separate headings. In the conclusion, the identified functions of case endings were evaluated. It is given how many functions of which case endings are determined, and the functions of the case suffixes in Duwlatov's works different from the case endings of Turkish are emphasised.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | North-West (Kipczak) Turkic Dialects and Literatures |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Early Pub Date | June 30, 2024 |
Publication Date | June 30, 2024 |
Submission Date | February 23, 2024 |
Acceptance Date | March 22, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Issue: 8 |
ETUT Journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.