Geleneksel süt sağım yöntemi: Koşana koşma

Year 2014, Volume: 30 Issue: 3, 111 - 113, 01.09.2014

Aşkın Yaşar Çağrı Çağlar Sinmez Gökhan Aslım

Abstract

Amaç:Bu çalışmada İç Anadolu Bölgesinin Konya Bölümünde koyunlarda uygulanan ve “koşana koşma” adı verilen süt sağım yöntemine ait verilere ulaşılarak unutulmaya yüz tutan bu geleneğin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem:Çalışmanın materyalini, İç Anadolu’nun Konya Bölümü içerisinde kalan yörelerde yaşayan halk hekimliği uygulayıcıları, hayvan sahipleri ve hayvancılıkla uğraşan kişilerden oluşan dokuz kaynak kişiden toplanan veriler oluşturdu. Veri toplama amacıyla “koşana koşma” uygulamasıyla ilgili sorulardan oluşan “Bilgi Derleme Formu” kullanıldı. Elde edilen veriler yazılı, sözlü ve görsel olarak kayıt altına alınarak değerlendirildi. Bulgular:Çalışmada süt sağımı esnasında, koyunların mera ve köylerde açık bir alanda bir hat boyunca özel bir urgan ile yüzleri birbirine bakacak şekilde kolay çözülen düğümlerle birbirlerine bağlandığı, bu yönteme “koşana koşma”, koyunların sağıldığı yere “koşan yeri”, bağlandıkları urgana “koşan örmesi” denildiği; ortalama 50-60 sağmal koyundan bir “koşan” yapıldığı ve koyunlardan günde iki kez bu yöntem kullanılarak süt sağıldığı belirlendi. Öneri: Sonuç olarak, koşana koşma yöntemiyle süt sağım işleminin kolaylaştığı, sağım yapılan koyunların kolaylıkla belirlendiği, işgücü ve masrafların azaldığı ve böylece karlı
bir yetiştiriciliğin sağlanabildiği; bu nitelikleriyle “koşana koşma” uygulamasının Türk halk kültürünün zenginliğini yansıtan bir uygulama olduğu ve kültürel miras kapsamında yer alması gerektiği ileri sürülebilir.

Keywords

Folklor, koşana koşma, süt sağım yöntemi

Traditional milking method: Koşana koşma

Abstract

Aim:In this research it has been purposed to evaluate tend to forget this tradition by reaching about data of the milking method named “koşana koşma” that exercised sheep in Konya Section of Central Anatolia Region. Materials and Methods:Material of study was created by nine source persons who are folk medicine practitioners, animal owners and animal husbandry of people lives in Konya Section of Central Anatolia. To collect data in “koşana koşma” application consists of questions “the information collection form” was used. The data obtained in written, oral and visual recording was evaluated by. Results:On study has determined milking twice a day by this method which sheep have by tied nodes which solving easily with a special rope, face to face each one of them along the line, name is “koşana koşma”, it has observed the sheep milking place is “koşan yeri”, the rope which is tied them, “koşan örmesi”, koşan is a occurred by average 50-60 milking sheep, in a village or grassland opened area.Conclusions:As a consequence, take a place in samples which are reflected Turkish public cultural richness, “koşana koşma”, that traditional milking method taken cultural legacy compass, necessity can be asserted, with “koşana koşma” method, milking process getting easier, easily determined sheep that milking labor and costs decreased so profitable animal husbandry could be supplied also lately years important size of sheep were declined.

Keywords

Folklore, koşana koşma, milking method