Abstract
Bu çalışma, Endülüslü Arap dili alimi eş-Şelevbîn’in hayatı ve ilmî katkılarını, özellikle de onun ünlü eseri et-Tevtie’yi incelemektedir. 12. yüzyılda İsbiliye’de (Sevilla) doğan eş-Şelevbîn, Arap dilbilimi, özellikle nahiv (sözdizimi) alanında özgün katkılarda bulunmuştur. Çalışmanın temel amacı, eş-Şelevbîn’in et-Tevtie adlı eserinde kullandığı istişhad yöntemini analiz etmektir. Bu yöntem, nahiv kurallarını Kur’an ayetleri, hadisler, şiirler ve Arap atasözleri ile destekleyerek açıklamayı içermektedir. Eş-Şelevbîn, bu yöntemi ustalıkla kullanarak nahiv kurallarını basit ve anlaşılır bir şekilde sunmayı başarmıştır. Çalışmada öncelikle, eş-Şelevbîn’in hayatı, hocaları, öğrencileri, ilmî etkisi ve eserleri ele alınmaktadır. Daha sonra ise et-Tevtie adlı eserde istişhad yönteminin nasıl uygulandığı derinlemesine incelenmektedir. Araştırmanın sonuçları, eş-Şelevbîn’in et-Tevtie eserinin nahiv ilminde sade ve anlaşılır bir yöntem sunduğunu göstermektedir. Eser, diğer dönemin gramer kitaplarının aksine, gereksiz detaylardan kaçınıp öğrencilerin ihtiyacına uygun, kolay anlaşılır bir yapı sunmaktadır. Eş-Şelevbîn’in bu eserinin, Arap dilbilimi çalışmalarında önemli bir referans noktası olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords
References
- Bağdâdî, A. b. Ö. b. B. (1997). Hizânetü’l-edeb. Mektebetu’l-Hancî.
- Ebû Abdillah, M. b. A. b. H. (1959). İhtisâru’l-kıdhı’l-muâlla fî’t-tarîhi’l-muhalla. el-Heyetu’l-âmme li şuûni’l-metâbi’ el-emîrîye.
- el-Hittî, A. R. (1993). Hasâis’u mezhebi’l-Endülüsi’n-nahvî. Menşûrâti Câmi’ati Bingazi.
- Suyûtî, C. A. (1964). Buğyetü’l-vuât (C. 2). Metbeâtu’l-Halebî.
- Suyûtî, C. A. (2006). El-İktirâh fi usûli’n-nahv. Dâru’l-Beyrûtî.
- Suyûtî, C. A. (2011). El-Müzhir fî ʻulûmi’l-luğa ve envâʻuhâ (C. 1). el-Mektebetu’l-Asriyye. Şelevbîn, E. A. î. (t.y.). Et-Tevtie.
- Şelevbîn, E. A. (1986). Havaşi el-Mufassal min kelamin li’l ustaz Ebi Ali eş-Şelevbîn. el-Mektebetu’l-Merkeziyye el-Mekketu’l Mukerreme.
- Zehebî, Ş. M. (1985). Siyer-u â’lâ-mi’n-nübelâ (C. 23). Muessesetü’r-risale.
- Günel, F. (t.y.). Cezûlî, Îsâ b. Abdülazîz. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 14 Ocak 2024, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/cezuli-isa-b-abdulaziz
- Hâcî, H. (2008). Keşfü’z-zunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn (C. 2). Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
- İbn Yaîş, E.B. (2001). Şerhul’l-mufassal (C. 6). Daru’l-Kutubi’l-Îlmiyye.
- Özbalıkçı, M. R. (2010). Şelevbîn. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 38, ss. 493-494). TDV Yayınları.
- Özdemir, M. S. (2021). Eş-Şelevbin ve et-tevtie’si özelinde Arap dili nahvine ilişkin görüşleri [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
- Qabawa, F. (t.y.). İbn Usfûr el-İşbîlî. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 14 Ocak 2024, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-usfur-el-isbili
- Turan, A. (t.y.). İbn Mâlik et-Tâî. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 15 Ocak 2024, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-malik-et-tai Ülker, Ş. (2019). Şerhu İbn ‘Akîlde İstişhâd Yöntemi. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(23), 806-824. Yâkût el-Hamevî, Ş. E. (1993). Mu’cemü’l-büldan (C. 3). Dâru’s- Sâdır.
Abstract
References
- Bağdâdî, A. b. Ö. b. B. (1997). Hizânetü’l-edeb. Mektebetu’l-Hancî.
- Ebû Abdillah, M. b. A. b. H. (1959). İhtisâru’l-kıdhı’l-muâlla fî’t-tarîhi’l-muhalla. el-Heyetu’l-âmme li şuûni’l-metâbi’ el-emîrîye.
- el-Hittî, A. R. (1993). Hasâis’u mezhebi’l-Endülüsi’n-nahvî. Menşûrâti Câmi’ati Bingazi.
- Suyûtî, C. A. (1964). Buğyetü’l-vuât (C. 2). Metbeâtu’l-Halebî.
- Suyûtî, C. A. (2006). El-İktirâh fi usûli’n-nahv. Dâru’l-Beyrûtî.
- Suyûtî, C. A. (2011). El-Müzhir fî ʻulûmi’l-luğa ve envâʻuhâ (C. 1). el-Mektebetu’l-Asriyye. Şelevbîn, E. A. î. (t.y.). Et-Tevtie.
- Şelevbîn, E. A. (1986). Havaşi el-Mufassal min kelamin li’l ustaz Ebi Ali eş-Şelevbîn. el-Mektebetu’l-Merkeziyye el-Mekketu’l Mukerreme.
- Zehebî, Ş. M. (1985). Siyer-u â’lâ-mi’n-nübelâ (C. 23). Muessesetü’r-risale.
- Günel, F. (t.y.). Cezûlî, Îsâ b. Abdülazîz. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 14 Ocak 2024, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/cezuli-isa-b-abdulaziz
- Hâcî, H. (2008). Keşfü’z-zunûn ʿan esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn (C. 2). Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
- İbn Yaîş, E.B. (2001). Şerhul’l-mufassal (C. 6). Daru’l-Kutubi’l-Îlmiyye.
- Özbalıkçı, M. R. (2010). Şelevbîn. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 38, ss. 493-494). TDV Yayınları.
- Özdemir, M. S. (2021). Eş-Şelevbin ve et-tevtie’si özelinde Arap dili nahvine ilişkin görüşleri [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
- Qabawa, F. (t.y.). İbn Usfûr el-İşbîlî. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 14 Ocak 2024, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-usfur-el-isbili
- Turan, A. (t.y.). İbn Mâlik et-Tâî. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 15 Ocak 2024, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-malik-et-tai Ülker, Ş. (2019). Şerhu İbn ‘Akîlde İstişhâd Yöntemi. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(23), 806-824. Yâkût el-Hamevî, Ş. E. (1993). Mu’cemü’l-büldan (C. 3). Dâru’s- Sâdır.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Classical Turkish Literature of Ottoman Field |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 31, 2024 |
| Submission Date | October 30, 2024 |
| Acceptance Date | November 11, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 4 Issue: 2 |