Kanserli Çocuğun Bakım Verenlerinde Yaşam Kalitesi, Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri

Year 2007, Volume: 15 Issue: 60, 165 - 172, 18.09.2014

Nihal Bostancı Özden Duruhan Özlem Eyüboğlu Öznur Sezgin Özlem Güvenir

Abstract

Çocukluk dönemi kronik hastalıklarından biri olan kanserin tedavisi, genellikle uzun süreli bir tedavi olup çoğu zaman
hastanın ve ailenin fiziksel iyilik hali, psikolojik durumu ve sosyal yönüne zarar verir. Tüm ailenin işlevselliği, rol dağılımı,
ilişkileri bu krizden etkilenir. Bu nedenle; kanserin bir aile hastalığı olduğu söylenebilir.
Araştırmanın Amacı ve Tipi: Bu araştırma, “kanserli çocuğun bakım verenlerinde yaşam kalitesi, depresyon ve anksiyete
düzeyleri”ni belirlemek amacıyla yapılan tanımlayıcı bir araştırmadır.
Araştırma ‹stanbul'da bir Devlet Hastanesi Pediatrik Onkoloji-Hematoloji Servisinde yatan çocukların bakım verenlerinden
araştırmayı kabul edenlerle (n=100) yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket formu ve Beck Depresyon Ölçeği,
Durumluk-Süreklik Anksiyete Ölçeği ve Rolls Royce Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, SPSS veri tabanında
istatistiksel olarak değerlendirilmiştir.
Araştırmaya katılan erkeklerin uyku, iştah, seksüel, algılama, tıbbi durumu ve toplam yaşam kalitesi puanı kadınlara göre
anlamlı derecede daha yüksek (p < 0.01 ve p < 0.001); kadınların ise STAI süreklik anksiyete ve Beck depresif belirti düzeyi
puanları erkeklere göre anlamlı derecede daha yüksek (p < 0.05 ve p < 0.01) bulunmuştur.
Yaptığımız çalışma sonucunda, hasta çocuklar kadar bakım verenlerinin de psikolojik desteğe ihtiyaç duydukları görülmüştür.
Bakım verenlerin duygusal desteklenmesiyle hasta bakım ve kalitesinin de artacağı gerçektir.

Keywords

Kanser, Çocuk, Bakım veren, Yaşam kalitesi, Depresyon, Anksiyete

References

• Aydemir, Ö., Köroğlu, E. (2000) Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 153-163.
• Baral, I., Enderer, M., Turgay. M. (1995) Kanserli hastaların yakınlarında hastalığın çeflitli evrelerinde saptanan psikiyatrik durum. Nöropsikiyatri Arflivi , 32 (3): 141-146.
• Baysal, B. (1996 a) Çocukluk çağındaki kronik hastaların psikososyal etkileri. Psikiyatri Bülteni, 2 (3): 127-130.
• Baysal, B. (1996 b) Kronik hastalıklar ve hastaneye yatıfl: Çocuk, aile ve tedavi ekibi, Katkı Pediatri Dergisi, 5: 912- 917.
• Boman, K.K., Vikstein, J., Kogner, P., Samuelsson, U. (2004) Serious illness in childhood: The different threats of cancer and diabetes from a parent perspective. J Pediatr, 145: 373- 379.
• Büyükpamukçu, M., Anak, S., Çetingül, N., Olgun, N., Sarıalioğlu, F., Kutluk, T., Yıldız, İ. (2005) Kanserde ulusal sorunlarımız. htpp://www.kanser.kongresi.org/xiiikanser/sorun/ sorun10.html.
• Büyükpamukçu, M. (1995) Çocukluk çağı kanserlerinde epidemiyoloji. Pediatri Dergisi, 4: 471-475.
• Eiser, C., Eiser, J.R., Stride, C.B. (2005) Quality of life in children newly diagnosed with cancer and their mothers. Health and Quality of Life Outcomes, 3 (29).
• Ekfli, A. (1999) Fiziksel Hastalığı Olan Çocuk ve Adolesanlara ve Hastanede Refakat Kalan Annelere Psikolojik Yaklaflım. Editör: Ekfli A. Ben Hasta Değilim Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarının Psikososyal Yönü. Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 620-630.
• Ekfli, A. (1994) Fiziksel hastalığı olan çocuk ve ergenlerle ve hastanede hasta çocuklarıyla kalan annelerle grup çalıflmaları. Türk Psikiyatri Dergisi, 5 (2): 91-98.
• Futcher, J.A. (1988) Chronic illness and family dynamics. Pediaric Nursing, 14 (5): 381-385.
• Galjchen, M. (1999) Psychosocial Issues in Cancer Care, Editor: Christine Miaskowski, Patricia Buchsel “Oncology Nursing Assessment and Clinical Care”, Mosby Year Book, Missouri, 305-317.
• Gökler, B. (1996) Ölümcül hastalık karflısında çocuk, aile ve hekim. Katkı Pediatri Dergisi, 5: 919-924.
• Hernandez, N., Kolb, S. (1998) Effects of relaxation on ankxiety in primary caregivers of chronically ill children, Pediatric Nursing, 24 (1): 51-56.
• Holland, J. (1997) Principles of Psycho-Oncology. Editor: James Holland, Robert Bast, Donald Morton, Emil Frei, Donald Kufe, Ralph Weichselbaum “Cancer Medicine”, 4th Edition, USA, 1327-1343.
• Kayaalp, L. (1995) Yaflamı tehdit eden hastalığın ruhsal yaflam üzerindeki etkileri: lösemili çocuk ve ailesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 6 (2): 113-117.
• Kızılcı, S. (1997) Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaflam kalitesi ve yaflam kalitesini etkileyen faktörler. Yayınlanmamıfl doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Köseoğlu, B. (1999) Hasta Çocuğun Ailesi Olmak: Annenin Gözüyle Hastalık. Editör: Ekfli A. Ben Hasta Değilim Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarının Psikososyal Yönü. Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 13-15.
• Kusch, M., Labouvie, H., Ladisch, V., Fleischhack, G., Bode ,U. (2000) Structuring psychosocial care in pediatric oncology. Patient Education and Counseling, 40: 231-245.
• Last, B.F., Grootenhuis, M.A. (1998) Emotions, coping and the need for support in families of children with cancer: a model for psychosocial care. Patient Education and Counseling, 33: 169-179.
• Lucksic, M., Michele, P., Javornisky, D. (2000) Assessment of stress in mothers of children with severe bteath-holding spells. Pediatrics, 106 (1): 1-5.
• Manne, S., DuHamel, K., Ostroff, J., Parsons, S., Martini, R, ,Williams, S.E., Mee, L., Sexon, S., Austin, J., Difede, J, ,Rini, C., Redd, W.H. (2004) Pediatric survivors of hematopoietic stem cell transplantation anxiety, depressive, and posttraumatic stress disorders among mothers of. Pediatrics, 113;1700-1708.
• Murray, J.S. (2000) A concept analysis of social support as experienced by siblings of children with cancer. Journal of Pediatric Nursing, 15 (5): 313-322.
• Murray, J.S. (2002) A Qualitative Exploration of Psychosocial Support for Siblings of Children With Cancer. Journal of Pediatric Nursing, Vol 17, No 5 : 327-337.
• Northouse, L.L. (1988) Family issues in cancer care. Adv. Psychosom. Med, 18: 82-101.
• Öztürk, M. (1996) Kronik Hastalığı Olan Çocuklarla Sağlıklı Kontrol Grubunda Davranıfl Özelliklerinin İncelenmesi. IV. Konsultasyon-Liyezon Psikiyatrisi, İstanbul.
• Öztürk, M., Zoroğlu, S., Tüzün, Ü. (1994) Diabetik Çocuklar ve
• Değerlendirme Ön Çalıflması. III. Ulusal Konsultasyon- Liyezon Psikiyatrisi Kongresi ve Mezuniyet Sonrası Eğitim Kursu, İstanbul.
• Konsultasyon Sonuçlarını Özyılkan, Ö. Kanser hastalarında yaflam kalitesinin önemi. http://www.bayar.edu.tr/ ~saykad/g_onkoloji.htm (2005)
• Savaflır, I., fiahin, N. (1997) Biliflsel Davranıflçı Terapilerde Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği, Ankara, 23-39.
• Sipahi, B. (2001) Kanserli çocuğu olan annelerin kaygı depresyon düzeyleri ve duygu dıflavurumlarının psikososyal açıdan incelenmesi. Yayınlanmamıfl Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sloper, P. (2000) Predictors of distress in parents of children with cancer: A prospective study. Journal of Pediatric Psychology, 25 (2): 79-91.
• .. htpp://www.hekimce.com. Kanser (Çocuklarda), 2005.