Türkiye’de Dış Borçlanmanın Belirleyicileri: Bazı Kritik Makroekonomik Göstergelerin Rolü

Year 2015, Issue: 605, 19 - 40, 01.07.2015

Dilek Sürekçi Yamaçlı

Abstract

Çalışmada, Vektör Otoregresif (VAR) ve Bağıl Duyarlılık (RSA) analizi kullanılarak, 1991-2010 döneminde Türkiye’de dış borçlanmanın nedenleri incelenmektedir. VAR ve RSA analizi sonuçları göstermiştir ki, ekonomik büyüme ile dış borçlanma arasındaki ilişki güçlüdür. Bununla birlikte, yüksek bütçe ve cari açıkların olduğu ekonomik kriz dönemlerinde, dış borçlanma ile tüm değişkenler arasındaki duyarlılık katsayıları yükselmiştir. Bu sonuçlar Keynesyen yaklaşımı desteklemektedir. Bununla birlikte, 2002 yılı sonrası yurtiçi faiz oranı ile dış borçlanma arasındaki duyarlılık katsayısı ise sıfıra yaklaşımştır. Dolayısıyla, yurtiçi faizlerin dış borçlanma üzerindeki etkisi gerilemiştir. Bunun yanı sıra, yurtdışı faiz oranı ve dış borçlanma arasındaki bağıl duyarlılık ekonomik kriz yılları başta olmak üzere, yurtiçi faiz oranına göre daha yüksektir. Yurtiçi faiz oranına benzer şekilde dış ticaret hadleri ile dış borçlanma arasındaki ilişki 2002 yılından itibaren diğer yıllara oranla zayıftır

Keywords

Toplam dış borç stoku, Bağıl Duyarlılık Analizi, VAR

Determinants of Foreign Debt in Turkey: The Role of Some Critical Macroeconomic Indicators

Abstract

In this study, the determinants of foreign borrowing in Turkey are investigated for the period of 1991-2010 using Vector Auto Regressive (VAR) and Relative Sensitivity Analysis (RSA) methods. The results of VAR and RSA show that the relationship between economic growth and foreign borrowing is strong. In addition, during economic crisis periods with high budget and trade deficits, the sensitivity coefficients of all parameters on foreign borrowing increases. These results support Keynesian approach. Moreover, the sensitivity coefficient of the internal interest rate on foreign borrowing approaches zero. Therefore, the effects of the internal interest rates on foreign borrowing decrease. On the other hand, the sensitivity of the foreign external interest rate on foreign borrowing is high especially during economic crisis periods. Similarly, the relation between foreign trade stock and foreign borrowing is shown to be weak

Keywords

Total foreign debt stock, Relative Sensitivity Analysis, VAR

References

• ASTERIOU, Dimitrious; (2009), “Foreign aid and economic growth: New evidence from a panel data approach for five
• South Asian countries”, Journal of Policy Modeling, 31, 155- BİLGİNOĞLU, Mehmet Ali and Ahmet AYSU; (2008), “Dış
• Borçların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, , 1-23. BILQEES, F.; (2003), An Analysis of Budget Deficit, Debt Ac- cumulation, and Debt Instability, The Pakistan Development Review, 177-195.
• BUCHANAN, James, M.; (1999), Public Principles Of Public
• Debt, Liberty Fund Incorporated, Illinois. BURNSIDE, Craig and David DOLLAR; (2000), “Aid, Policies and Growth”, The American Economic Review, 90 (4), 847-868.
• BUTTS, Hector, C.; (2009), “Short Term External Debt and Economic Growth—Granger Causality: Evidence from Latin
• America and the Caribbean”, Rev Black Polit Econ, 36, 93-111. CEYLAN, Servet and Mehmet DURUKAYA; (2011), “Dış Borç
• Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Ko-Entegrasyon Analizi”, İktisat İşletme ve Finans, 21, 91-115. CUNNINGHAM, Rosemary, T.; (1993), “The Effects of Debt
• Burden on Economic Growth in Heavily Indebted Developing Nations”, Journal of Economic Development, 18, 115-126. ÇÖĞÜRCÜ, İclal and Orhan ÇOBAN, (2011), “Dış Borç Eko- nomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2009)”, KMÜ So- syal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(21), 133- 149.
• DESHPANDE, Ashwini; (1997), “The Debt Overhang and the Disincentive to Invest”, Journal of Development Economics, , 169-187.
• DORNBUSCH, Rudiger and Stanley FISCHER; (1998), Makro
• Ekonomi, Akademi Yayın Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Sti., An- kara. EDO, S. Edward; (2002), “External Debt Problem in Africa: A
• Comparative Study of Nigeria and Morocco”, African Develop- ment Review, 14(2), 221-236. EDWARDS, Sebastian; (1998), “Openness, Productivityand
• Growth: What Do We Really Know?”, The Economic Journal, , 383-398. EICHENGREEN, B. J. and R. PORTES; (1987), “The Anatomy of Financial Crises”, NBER Working Paper Series, Working Pa- per No.2126, Cambridge, 1–83.
• FISCHER, Stanley; (1993), “The Role of Macroeconomic Fac- tors in Growth”, NBER Working Paper Series, December, No: , http://www.nber.org/papers/w4565.
• FOSU, Augustin, K; (1999), “The External Debt Burden and Economic Growth in the 1980s: Evidence from Sub-Saharan
• Africa”, Canadian Journal of Development Studies, 2, 307-318. GOHAR, Muzna, Ahmed Niaz BHUTTO and Falahuddin BUTT; (2012), “External Debt and Low Income Countries”, Proceed- ings of 2nd International Conference on Business Manage- ment, 1-26.
• Low GRASHAM, j. And Gerit STRATEN; (1994), Predict- ability and Nonlinear Modelling in Natural Sciences and Economics,Springer, Berlin.
• GÜLER, Birgül, A.; (1997), “Yerel Yönetimler ve Dış Borçlan- ma”, Çağdaş Yerel Yönetimler; C&t:b, 2, 20-30.
• HASSAN, P. (1999). “Pakistan's Debt Problems: Its changing
• Nature and Growing Gravity”. The Pakistan Development Re- view, 435-470. ISHFAG, Muhammad and M. A CHAUDHARY; (1999), “Fiscal
• Deficits and Debt Dimensions of Pakistan, The Pakistan Devel- opment Review, 38, 1067-1080.
• JAVED, Z.H. and Ahmet ŞAHİNÖZ; (2005), “External Debt
• Some Experience From Turkish Economy”, Journal of Applied Sciences, 5(2), 363-367. KARAGÖL, Erdal; (2002), “The Causality Analysis of External
• Debt Service and GNP: The Case of Turkey”, Central Bank Re- view, 1, 29-64. KARAGÖZ, Kadir; (2007), “Türkiye’de Dış Borçların Nedenleri
• Ekonometrik Bir Değerlendirme”, Sayıştay Dergisi, 66/67, 99- KEMAL, R. Abdul; (2001), “Debt Accumulation and Its Impli- cations for Growth and Poverty”, The Pakistan Development Review, 40(4), 263-281.
• KLEIN, T. Martin; (1994), “External Debt Management”, Word
• Bank Tehnical Paper, No: 245. KILLIAN, L. and P-L. CHANG; (2000), “How Accurate Are Con- fidence Intervals for Impulse Responses in Large VAR Mod- els?”, Economics Letters, 69, 299-307.
• LEEPER, M. Eric; (1991), “Equilibria Under “Active” and “Pas- sive” Monetary and Fiscal Policy”, Journal of Monetary Eco- nomics, 27, 129-147.
• LIN, Shuanglin and Kim SOSIN; (2001), “Foreign Debt and Economic Growth, Economics of Transition”, 9, 635 655.
• MALİK, S., M. K. HAYAT and Muhammed Umer HAYAT; (2010)
• “External Debt and Economic Growth: Empirical Evidence from Pakistan”, International Research Journal of Finance and Eco- nomics, 44, 88-97. OGUNMUYIWA, M. S.; (2011), “Does External Debt Promote
• Economic Growth in Nigeria?”, Current Research Journal of Economic Theory, 3, 29-35. PATTILLO, Catherine., Helene POİRSON and Luca RICCI; (2002), “External Debt and Growth”, IMF Working Paper, No: WP/02/69.
• SARI, Müslim; (2004), Dış Borç Yönetimi ve Türkiye
• Uygulamaları, Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi. SAFDARİ, Mehdi, Masoud A. MEHRİZİ; (2011), “ External
• Debt and Economic Growth in Iran”, Journal of Economics and International Finance, 3, 322-327. SCHCLAREK, Alfredo; (2004), “Debt and Economic Growth in
• Developing and Industrial Countries”, http://ideas.repec.org/p/ hhs/lunewp/2005_034.html.
• ŞEKER, Murat; (2006), “Dış Borçlanmaya Teorik Bir Bakış ve Dış Borçların Ekonomik Etkileri”, Sosyoekonomi, 3(3), 75-92.
• SIMS, A. Christopher; (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48, 1-47.
• Norton & Company Incorporated, New York. ULUSOY, Ahmet and Yakup KÜÇÜKKALE; (1996), “Türkiye’de
• Dış Borçların İktisadi Büyüme ve Enflasyon Üzerine Etkisi: Granger Nedensellik Testi”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 7, 21, ÖZTÜRK, Salih and Deniz ÖZYAKIŞIR; (2005), “Türkiye
• Ekonomisinde 1980 Sonrası Yaşanan Yapısal Dönüşümlerin
• GSMH, Dış Ticaret ve Dış Borçlar Bağlamında Teorik Bir Değerlendirmesi”, Mevzuat Dergisi, 94, 1-20. WERE, Maureen; (2001), “The Impact of External Debt on Eco- nomic Growth in Kenya”, United Nations University WIDER, No: 2001-116.
• WIJEWEERA, Albert, Brian DOLLERY and Palitha PATHBERI- YA; (2005), “Economic Growth and External Debt Servicing: A
• Cointegration Analysis of Sri Lanka, 1952 to 2002”, University of New England Working Paper Series, No: 2005-8.
• Figure 7: Inverse Roots of AR Characteristic Polynominal Table 4: VAR Lag Order Selection Criteria Lag LogL 1385.350 1228.355 1146.387 1076.599 994.2635 914.0453 800.1534 76756
• * indicates lag order selected by the criterion LR: sequential modified LR test statistic (each test at 5% level) FPE: Final prediction error AIC: Akaike information criterion SC: Schwarz information criterion HQ: Hannan-Quinn information criterion SC 89517 35544* 87124 72074 22646* 79021 43138 88249