Belediyelerde Bütçe Saydamlığı: Mali Hizmetler Birim Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma

Year 2014, Issue: 596, 101 - 123, 01.10.2014

Semih Bilge , Durdane Küçükaycan

Abstract

Bu çalışmadaki amaç, belediye bütçelerinin saydamlığını araştırarak, belediyelerce üretilen mali bilginin saydamlık, hesap verilebilirlik ve denetimi sağlamadaki yeterliliğini değerlendirmektir. Ayrıca mevcut uygulamalardaki sorun alanları tespit edilerek, çözüm önerileri de geliştirilmeye çalışılmıştır. Araştırma, Türkiye’deki 16 Büyükşehir Belediyesi, 65 İl Belediyesi ve 143 Büyükşehir İlçe Belediyesinin mali hizmetler biriminin başındaki başkan ve müdürlerini kapsamaktadır. Mevcut durumu betimlemeye yönelik olan çalışmada, tarama modeli kullanılmıştır. Anket aracılığıyla veriler toplanmıştır. Katılımcılara toplam 224 adet anket yollanmış, veri analizine uygun olarak geri dönen 56 anketin analizi, SPSS 20 programı ile yapılmıştır. Çalışma sonucunda, belediyelerin bütçe süreçlerinde yeterli saydamlık düzeyinin olduğu sonucuna ulaşılırken, bütçeyle ilgili bilgilerin kamuoyuyla paylaşılmasında problemlerin bulunduğu tespit edilmiştir. Belediyelerde bütçe saydamlığı konusundaki farkındalığı artırması bakımından literatüre katkı yapması beklenen bu çalışma, mali hizmetler yöneticilerinin bütçe saydamlığı algılarını tespit eden ilk çalışma olması bakımından da önemlidir

Keywords

Yerel Yönetimler, Belediyeler, Bütçe Saydamlığı, Mali Hizmetler

Budget Transparency in Municipalities: A Research on the Manager of the Fiscal Service Department

Abstract

This paper aims to research the budget transparency of Municipalities and then to evaluate the Municipalities of fiscal dates for transparency, accountability and audit. Also to find problems field of application and to think up new ideas. The research includes the manager of the fiscal service department of 16 metropolitan municipality , 65 provincial municipality and 143 metropolitan sub-provincial municipality. The study is a descriptive research designed by survey method. The data has been collected through a survey. 224 questionnaires have been sent to the participants by post, and the analysis has been conducted on only 56 responses suitable for the data analysis. The data was analyzed by using SPSS 20 statistical packet program. In the study, it has been found that local governments have achieved adequate level of transparency in their budget processes, but there have been problems related to sharing the budgetary information with the public. This study is the first study that provided awareness of budget budget transparency of Municipalities in literatüre, also important to includes the perception on budget transparency the manager of the fiscal service department.

Keywords

Local Governments, Municipalities, Budget Transparency, Fiscal Service

References

• Sayılı Kamu İhale Kanunu, Resmi Gazete: 22.01.2002, Sayı: 24648.
• Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Resmi Gazete: 24.12.2003, Sayı: 25326.
• Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Resmi Gazete: 07.2004 Sayı:25531.
• Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Resmi Gazete: 04.03.2005, Sayı: 25745.
• Sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu, Resmi Gazete: 06.2005, Sayı: 25842.
• Sayılı Belediye Kanunu, Resmi Gazete: 13.07.2005, Sayı: 25874.
• AKYILDIZ, Fulya ve Fatih DEMİR; (2011), Beşinci Yılında Bilgi
• Edinme Hakkı: Uşak İli Örneği, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 7, 588-612. ALEGRE, José C., PEÑAS, Santiago L., SANTİAS, Francisco R. ve Aurora S. BOUBETA; (2011), Budget Transparency in Lo- cal Governments: An Empirical Analysis, International Studies
• Program Working Paper (Çevrimiçi) http://aysps.gsu.edu/isp/ files/ispwp1102.pdf (01.10.2013).
• ALTUNIŞIK, Remzi, COŞKUN, Recai, BAYRAKTAROĞLU, Serkan ve Engin YILDIRIM; (2010), Sosyal Bilimlerde
• Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, 6. Baskı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya. BEALES, Jeremy ve Michael W. THOMPSON; (2010), “Gov- ernment Transparency in Virginia How Localities Compare”
• The Thomas Jefferson Institute for Public Policy. BİLGE, Semih ve Durdane KÜÇÜKAYCAN; (2013), “Yerel
• Yönetimlerde Bütçe Saydamlığı: Büyükşehir Belediyeleri ve Büyükşehir İl Özel İdareleri Üzerine Bir Araştırma”, Maliye Der- gisi, Sayı: 165, 54-79. BRONİC, Mihaela, OTT, Katarina ve Ivıca URBAN; (2010)
• “Measuring Local Units' Transparency And Accountability: The Croatian Open Local Budget Index”, http://www.ijf.hr/upload/ files/file/ENG/IOP/anex/01_Final_report.pdf. BRONİC, Mihaela, OTT, Katarina ve Ivıca URBAN; (2012)
• “Local Budget Transparency: The Case of 33 Croatian Cities”, Financial Theory and Practice, 36(4), 356-371. DEMİRBAŞ, Tolga; (2010), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin
• Faaliyet Raporları ile Saydamlığı Sağlama Çabaları: Beledi- yeler Üzerine Bir Araştırma”, Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar, Edit. Altuğ, F., Çetinkaya, Ö. ve İpek, S., ss. 287-316, Ekin Kitapevi, Bursa. DOĞANYİĞİT, Saadettin; (1998), “Yerel Yönetimlerde Deneti- min Adresi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C. 7, No: 3, ss. 102-111.
• DPT-ÖİK.; (2000), Kamu Mali Yönetiminin Yeniden
• Yapılandırılması ve Mali Saydamlık, 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayını, Ankara. DÜLGER, Cumhur; (2007), Türkiye’ de Bütçe Saydamlığı ve Bütçe Saydamlığı Algılama Düzeyinin Ölçülmesi, Anadolu Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
• ES, Muharrem ve Ramazan ŞENGÜL; (2009), Türkiye’de
• İl Özel İdare Faaliyetlerinde Şeffaflık Üzerine Bir Alan Araştırması: Kocaeli İl Özel İdaresi Örneği, 2. Uluslararası So- syal Bilimler Kongresi. Google, http://translate.google.com.tr, 24.12.2013.
• GUİLLAMÓN, Maria D., Bastida, Francisco ve Bernardino Benito; (2011), “The Determinants of Local Government’s Fi- nancial Transparency”, Local Government Studies, 37(4), 391
• HAZMAN, Güler G. (2005), Türkiye’ de Büyükşehir Belediyeler- inde Mali Saydamlık, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi. HÜRCAN, Yasemin, KIZILTAŞ, Emine ve Hakan YILMAZ; (2000). “Türk Kamu Mali Yönetimi Saydamlık Standartlarının
• Neresinde-IMF İyi Uygulamalar Tüzüğü Temelinde Bir Değerlendirme”, Kamu Maliyesinde Saydamlık, TESEV’in Dev- let Reformu Projesi Yayınları, İstanbul. IBP, (International Budget Partnership); (2006, 2008, 2010
• ), “Open Budget Initiative Index- The Open Budget Sur- vey Report 2006, 2008, 2010, 2012”, Washington DC, http:// internationalbudget.org/what-we-do/open-budget-survey/full- report/, (10.11.2013).
• IBP, (International Budget Partnership); (2010, 2012), “Open
• Budget Initiative Index- Subnational Budget Transparency”, Washington DC http://internationalbudget.org/what-we-do/ major-ibp-initiatives/open-budget-initiative/subnational-work/, (11.12.2013).
• IMF, (International Monetary Fund); (2007a), Manual on Fis- cal Transparency (2007), Washington DC., International Mon- etary Fund (Çevrimiçi) http://www.imf.org/external/np/pp/2007/ eng/101907m.pdf, (10.12.2013).
• IMF, (International Monetary Fund); (2007b), Code of Good
• Practices on Fiscal Transparency (2007), Washington DC.
• International Monetary Fund (Çevrimiçi), http://www.imf.org/ external/np/pp/2007/eng/051507c.pdf, (10.11.2013)
• IMF, (International Monetary Fund); (2013), Consultation on
• Revisions to the Code of Good Practices on Fiscal Transpar- ency, Washington DC., International Monetary Fund (Çevr- imiçi), http://www.imf.org/external/np/exr/consult/2012/FAD/, (10.01.2014)
• JARMUZEK, Mariusz; (2006), Does Fiscal Transparency Mat- ter? The Evidence from Transition Economies, (Çevrimiçi) https://iweb.cerge-ei.cz/pdf/gdn/RRCV_77_paper_03.pdf (15.12.2013).
• KIZILTAŞ Uzunali, E.; (2007), IMF Mali Saydamlık Standartları Çerçevesinde 2000’li Yılların Başında Türkiye’de Mali
• Saydamlık, 1. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara. Kroth, Verena; (2012), “Subnational Budget Transparency
• An Analysis of Ten Pilot Studies”, International Budget Part- nership, (Çevrimiçi) http://internationalbudget.org/wp-content/ uploads/Subnational-Synthesis-Paper_final.pdf (15.12.2013).
• KÜÇÜKAYCAN, Durdane; (2013), Yerel Yönetimlerde Bütçe Saydamlığı: Büyükşehir Belediyeleri ve Büyükşehir İl Özel İdareleri Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• T.C. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü, Eskişehir. OECD, (Organisation for Economic Cooperation and De- velopment); (2002), OECD Best Practices for Budget Trans- parency, Paris, (Çevrimiçi) http://www.oecd.org/datao- ecd/33/13/1905258.pdf (15.12.2013)
• Tanzi, Vito; (1999), The Quality of the Public Sector, October, http://www.imf.org/External/Pubs/FT/seminar/1999/reforms/ tanzi.htm, 26.12.2013.
• TOKER, Murat; (2002); Mali Saydamlık ve Türkiye, T.C.
• Sayıştay Başkanlığı Araştırma ve Tasnif Grubu Bilgi Notu, Ankara, elekicerik/24malisaydamlik.pdf, 15.12.2013.
• TOSUN, Selma; (2010); 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun Mali Saydamlığa Katkısı, Ankara Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• YILMAZ, Hakan. H., EMİL, M. Ferhat ve Baki KERİMOĞLU; (2012), Yerel Yönetimler Maliyesi, Mali Hizmetler Derneği, Yayın No: 10, Ankara.
• ZEREN, Halim E. ve Alper ÖZMEN; (2010), “Halkın Beledi- ye Faaliyetlerine Katılma Duyarlılığı ve Hizmet Memnuniy- eti: Karaman Belediyesi Örneği”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (19), 165-173.