Kurumsal Yönetim, Mülkiyet Yapısı ve Performans

Year 2013, Issue: 585, 27 - 40, 01.11.2013

Ülkü Turan Nizamettin Bayyurt

Abstract

Bu çalışmada, İMKB’de işlem gören ve imalat sanayinde faaliyet gösteren 100 şirketin 2008, 2009, 2010 ve 2011 yıllarına ait verileri kullanılarak kurumsal yönetimin işletme performansı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmada işletme performansını yansıtan dört gösterge kullanılmıştır. Bunlar; net kar marjı, öz sermaye karlılığı, aktif karlılık ve piyasa değeri/defter değeri oranlarıdır. Kurumsal yönetim işletmenin yönetim kurulu yapısına ilişkin olanlar ve işletmenin mülkiyet yapısına ilişkin olanlar olmak üzere iki bileşenden meydana gelmiştir. Yönetim kuruluna ilişkin olarak; işletmenin yönetim kurulu üye sayısı, denetim kurulu üye sayısı ve yönetim kurulundaki bağımsız üye sayısı kullanılmıştır. İşletmenin mülkiyet yapısına ilişkin olarak ise şirketin en büyük ortağının sermayedeki payı, halka açıklı oranı ve sermayedeki yabancı payı olmak üzere üç gösterge kullanılmıştır. Panel regresyon analizi sonuçlarına göre işletmenin yönetim kurulu üye sayısı, denetim kurulu üye sayısı ve bağımsız üye sayısının işletmenin performansıyla pozitif ilişkisi varken, işletmenin en büyük ortağının payının ve halka açıklık oranının işletme performansıyla negatif ilişkisi bulunmuştur. Şirketin sermayesindeki yabancı payının performansla anlamlı bir ilişkisi tespit edilememiştir

Keywords

Kurumsal Yönetim, Mülkiyet Yapısı, İşletme Performansı

Corporate Governance, Ownership Structure and Performance

Abstract

In this study, the effects of corporate governance on companies performance has been studied using 100 manufacturing companies which were operating in Istanbul Stock Exchange in 2008, 2009, 2010 and 2011.Four performance indicators were used in the study, these are net profit margin, return on assets, return on equity and market value/book value ratio. Two components of corporate governance which are the structure of board of directors and ownership structure of company has been determined. The structure of board of directors was measured by the number of members at board of directors, number of members at supervision board, and number of independent members at board of directors. Ownership structure of company was measured by three indicators which are the share of biggest shareholder on capital, free float rate and foreign share on capital. According to the results of panel regression analysis, number of members at board of directors, number of members at supervision board and number of independent members at board of directors have positive effects on companies’ performance. While the proportion of biggest shareholder on capital and free float rate have negative impact on performance. No significant effect of foreign share on firm performance has been found

Keywords

Corporate Governance, Ownership Structure, Company Performance

References

• ADAMS, R., B. ve D. Ferreira; (2007), “A theory of friendly boards”. Journal of Finance, 62(1), 217-250.
• AKTAN, Can Coşkun, (2006), Kurumsal Şirket Yönetimi, An- kara: SPK
• AYGÜN, Mehmet ve Süleyman İÇ;(2010), “Genel Müdürün
• Aynı Zamanda Yönetim Kurulu Üyesi Olması Firma Performansını Etkiler mi?”, Muhasebe ve Fi- nansman Dergisi, ss. 192-201. AYSAN, Mustafa A.;(2007), “Muhasebe ve Kurumsal Yönetim”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss.17-24. BÜYÜKDERELİ, Murat;(2007), İMKB’de Faaliyet Gösteren
• Reel Sektör Firmalarının Mülkiyet Yapısının, Bu Firmaların Finansal Performansları Üzerine Etkisi, Marmara Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. CHAMBERLAIN, T. (2010). “Board Composition and Firm
• Performance:Some Canadian Evidence”, International Ad- vances in Economical Research, (16) 421-422
• CHIANG, H., “An Empirical Study of Corporate Governance and Corporate Performance”The Journal of American Acad- emy of Business, (2005), s.95-101.
• CHUNG, K., H. ve PRUITT, S., W. (1996), “Executive owner- ship, corporate value, and executive compensation: A unifying framework”. Journal of Banking and Finance, 20(7), 1135-1159.
• COLES, J., L., DANIEL, N., D. ve NAVEEN, L. (2008), “Boards
• Does one size fit all?”. Journal of Financial Economics, 87(2), 356 ÇARIKÇI, İlker H., Şeref KALAYCI, İbrahim Yaşar GÖK;(2009)
• “Kurumsal Yönetim ve Şirket Performansı İlişkisi :İMKB Ku- rumsal Yönetim Endeksi Üzerine Amprik Bir Çalışma”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, ss. 51-72. ÇITAK, Levent;(2006), “Kurumsal Yönetim Sistemlerinde
• Yakınsama”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, ss.145-172. DAILY, C., M., DALTON, D., R. ve CANNELLA, A., (2003)
• “Corporate Governance: Decades of Dialogue and Data”. The Academy of Management Review, 28(3), 371-382
• DEMİRCAN, Aslan Savaş;(2002), Sarbanes Oxley Yasası ve Bağımsız Denetime Etkileri, Trakya Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• DEMİRCİ, Mehmet;(2010), Kobilerde Kurumsal Yönetim
• Uygulamasının Kara Etkisi; İstanbul İlinde Bir Uygulama, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. ELİTAŞ, Cemal, Veysel AĞCA, Oğuzhan AYDEMİR;(2009)
• “Yönetim Kurulu Yapısı İşleyişi ve Performans İlişkisi : Ege Böl- gesi Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss. 103-116. ELLOUMI, F. ve GUEYIE, J., P. (2001), “Financial distress and corporate governance: an empirical analysis”. Corporate Gov- ernance, 1(1), 15-23
• ELMAS, Bekir;(1997), “Yabancı Portföy Yatırımlarının İMKB’ye
• Etkisi: İMKB’de Endeks Bazlı Bir Çalışma”, İMKB Dergisi, ss. 18. FAIRCHILD, L., Li, J. (2005), “Director Quality and Firm Perfor- mance”. The Financial Review, 40(2), 257-279.
• FAMA, E., F. (1980), “Agency problems and the theory of the firm”. Journal of Political Economy, 88(2), 288-307
• FAMA, E., F., JENSEN, M. C. (1983), “Separation of ownership and control”. Journal of Law and Economics, 15(2), 301-325.
• GEORGE, Holly J., Jason R. LILLEN, (2000), “Corporate Gov- ernance and the Role of the Board of Directors, Great Britain”
• Egon Zehnder İnternational GÖNENÇ Yatırımcıların Korunması veFirma Deger: Türkiye, A.B.D. ve Japonya Karsılastırması”, VII. Ulusal Finans Sempozyumu Kitabı, ss. 157-167. “Sermaye Sahipligi Yapısı, GÜRBÜZ, Ali Osman ve Yakup ERGİNCAN;(2004), Kurumsal
• Yönetim ve Türkiye’deki Durumu ve Geliştirilmesine Yönelik Öneriler, Literatür Yayıncılık, İstanbul. HERGÜNER, Ümit ve Levent YAVEROĞLU;(2006), Nedir Bu
• Kurumsal Yönetim, Türkiye kurumsal Yönetim Derneği ve De- loitte ortak yayını, İstanbul. IŞIK, Y. ve Ş. SAYGILI;(2006), Kurumsal Sirket Yönetimi-Per- formans İlişkisi ve Gelisme Perspektifi, SPK Yayınları, Ankara.
• İMKB, Kurumsal Yönetim Endeksi, http://www.imkb.gov.tr/in- dexes/stockindexeshome/ CorporateGovernanceIndex.aspx , 15 Kasım 2012
• İMKB, İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi Temel Kuralları, http:// www.imkb.gov.tr/Regulations/ Circulars.aspx, 20 Kasım 2012
• JENSEN, M., C. ve MURPHY, K., J. (1990), “Performance Pay and Top-Management ncentives”. Journal of Political Economy, (2), 225-264.
• JENSEN, M., C. (1993), “The Modern Industrial Revolution
• Exit, and The Failure of Internal Control Systems”. The Journal of Finance, 48(3), 831-880. KALAYCIOĞLU, Ozan;(2011), Kurumsal Yönetim Bağlamında
• Yönetim Kurulu Yapılarının İhracat Performansına Etkileri: Türkiye Örneği, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Trabzon. KARAMUSTAFA, Osman, İdris VARICI, Bünyamin ER;(2009)
• “Kurumsal Yönetim ve Firma Performansı”, Kocaeli Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Dergisi, ss. 100-119. KIM, H.J., S.S. YOON, “Corporate Governance and Firm Per- formance in Korea” Malaysian Accounting Review, (2007): 17.
• KIYILAR, Murat, Muhammed BELEN;(2006), Kurumsal Yöne- tim Kavramı ve İlkeleri, http://archive.ismmmo.org.tr/docs/ sempozyum/07Sempozyum ,(20 Kasım 2012)
• KLEIN, A. (1998), “Firm Performance and Board Committee
• Structure”. Journal of Law and Economics, 41(1), 275-303. KOÇEL, Tamer,(2003), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta
• KOÇER, Burak;(2005), İçsel Bir Yönetişim Mekanizması Olarak
• Yönetim Kurulları: İMKB’de İşlem Gören Şirketlerin Yönetim Kurulu Yapısı ve İşlevleri Üzerine Bir Araştırma, İstanbul Üni- versitesi SBE Doktora Tezi, İstanbul. LA PORTA, R., LOPEZ-De-Silanes, F. ve SHLEIFER, A. (2000)
• “Investor protection and corporate governance”, Journal of Fi- nancial Economics, vol. 58, no. 1-2, pp. 3-27. LIPTON, M., ve LORSCH, J., W. (1992), “A modest proposal for improved corporate governance”. Business Lawyer, 48(1), 77
• MEHRAN, H. (1995), “Executive Compensation Structure
• Ownership and Firm Performance”. Journal of Financial Eco- nomics, 38(2), 163-184. NICHOLSON, G., J., KIEL, G., C. (2004), “Breakthrough board performance: how to harness your board’s intellectual capital”.
• Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 4(1), 5-23. NICHOLSON, G. J., KIEL G.C., (2007) “Can Directors Impact
• Performance? A case-based test of three theories of corporate governance” Corporate Governance, ÖZİLHAN, Tuncay; “Kurumsal Yönetim Konferansı Konuşması”, http://www.tusiad.org /__rsc/shared/file/ 2002-03-07-TOzil- hanKurumsalYonetimKonferansi Konusmasi.pdf ,2.10.2012
• PAMUKÇU Fatma;(2011), “Finansal Raporlama ile Kamuyu
• Aydınlatma ve Şeffaflıkta Kurumsal Yönetimin Önemi”, Mu- hasebe ve Finansaman Dergisi, ss.133-148. PFEFFER, J. (1972), “Size and Composition of Corporate
• Boards of Directors: The Organization and its Environment”. Administrative Science Quarterly, 17(2), 218-228. RASHID, A. De ZOYSA, LODH, A. S., ve RUDKİN, K. (2010)
• “Board Composition and Firm Performance: Evidence From Bangladesh” Australasian Accounting Business & Finance Journal. Vol.4 No 1 2010,76-95.
• SERMAYE PİYASASI KURULU, Kurumsal Yönetim İlkeleri, SPK, Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (seri:IV No:57), http://www.spk. gov.tr/apps/teblig/ , (20 Kasım 2012)
• TOPÇU, Nihayet;(2006), Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Borsa- ya Kote (İMKB 100) Şirketler Üzerinde Bir Uygulama, Mimar
• Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. TÜSİAD, Kurumsal Yönetim En İyi Uygulama Kodu: Yönetim Kurulunun Yapısı ve İşleyişi 20 Kasım 2012
• UADIALE, O. M.(2010). “The Impact of Board Structure on Cor- proate Financial Performance in Nigeria”, International Journal of Business and Management, 5 (10), p.155-166.
• UYAR, Süleyman;(2004), “Kurumsal Şeffaflığın Sağlanmasında Kurumsal Yönetim (Corporate Governance) Anlayışının Öne- mi”, Mali Çözüm Dergisi, ss. 164-165
• ÜLGEN, Hayri ve S. Kadri MİRZE;(2004), İşletmelerde Stratejik
• Yönetim, Literatür Yayınları, İstanbul. VARIŞ, Meral, Ali KÜÇÜKÇOLAK, Oral ERDOĞAN ve Levent ÖZER;(2001), “Sermaye Piyasalarında Kurumsal Yönetim
• İlkeleri”, İMKB Dergisi Özel Sayısı, derginin tamamı YILDIRIM, Murat;(2007), Türkiye’de Kurumsal Yönetim ve Şirketlerin Finansal Performansları Üzerine Etkileri, Dokuz Ey- lül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktara Tezi, İzmir.
• YERMACK, D. (1996), “Higher Market Valuation of Companies With a Small Board of Directors”. Journal of Financial Econom- ics, 40(2), 185-211.