Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Akademisyenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2007, Sayı: 1, 86 - 114, 01.03.2007

Elbeyi Pelit Yasin Boylu Evren Güçer

Öz

Faaliyet alanı ne olursa olsun, herhangi bir örgütte çalışanların, çalıştığı örgütün amaç ve hedeflerini benimsemesi ve örgüt içinde varlığını sürdürmeye yönelik bir arzu hissetmesi şüphesiz ki o çalışanın örgüte yönelik katkısını daha da artıracaktır. Esasında çalışanın böyle bir tutum içerisinde bulunması, örgüte karşı beslediği bağlılık duygusuyla doğru orantılıdır. Bu çalışmada, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi’nde çalışan akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini Meyer ve Allen Modeli duygusal, devamlılık ve normatif boyutlar kapsamında belirleyebilme ve akademisyenlerin söz konusu bu her bir bağlılık düzeylerinin bazı kişisel özelliklerine göre cinsiyet, yaş, medeni durum, unvan, mesleği sürdürme süresi, fakültede çalışma süresi farklılık gösterip göstermediği konusu incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda yapılan istatistiksel analizlerde, akademisyenlerin gerek çalıştıkları fakülteye gerekse üniversitenin geneline yönelik söz konusu bu üç bağlılıkla ilgili görüşlerine göre, en yüksek düzeyde katılım gösterdikleri ifadeler duygusal bağlılıkla ilgili ifadeler olurken; onu sırasıyla normatif ve devamlılık bağlılığı ile ilgili ifadeler izlemektedir. Yine akademisyenlerin bazı kişisel özellikleri ile örgütsel bağlılık düzeylerine ilişkin görüşleri arasında da istatistiksel olarak bazı anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Duygusal bağlılık, devamlılık bağlılığı, normatif bağlılık

A STUDY ON THE LEVEL OF THE ORGANIZATIONAL COMMITMENT OF THE ACADEMICIANS GAZI UNIVERSITY COMMERCE AND TOURSIM EDUCATION FACULTY

Öz

The approval of the purpose and targets of the organization by the worker and the will of continuing to be the part of the organization will promote the worker’s contribution to the organization whatever the subject area is. In fact the workers’ behavior is in direct proportion with the loyalty feelings of the worker to the organization. In this study organizational commitment level of the academicians affective, continuance and normative perceptions and whether these commitment levels are changing according to some personal qualities gender, age, marital status, academic title, time of pursuing the vocation, working time in the faculty has been measured by using Meyer and Allen models. Within this concept statistically it has been found that academicians are mostly approving the expressions concerning emotional commitment both to their faculty in which they work and to their university in general. Expressions concerning commitment in normative perceptions and continuity are following expressions of emotional commitment. It has also been understood that there is statistical differences between academicians’ certain personal qualities and the opinions of the academicians’ organizational commitment

Anahtar Kelimeler

Affective commitment, continuance commitment, normative commitment

Kaynakça

• ALLEN, Natalie John ve MEYER, John P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization, Journal of Occupational & Organizational Psychology, 63(1): 18-38.
• ALLEN, Natalie John ve MEYER, John P. (1996). Affective, Continuance, And Normative Commitment To The Organization: An Examination Of Construct Validity, Journal of Vocational Behavior, 49, 252-276.
• BALCI, Ali. (2003). Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler. Ankara: Pegem A yayıncılık.
• BALAY, Refik. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara: No- bel Yayın Dağıtım.
• BAYSAL, Ayşe Can ve PAKSOY Mahmut. (1999). Mesleğe ve Örgüte Bağlılığın Çok Yönlü İncelenmesinde Meyer-Allen Modeli, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:28, No:1: 7-15.
• BROWN, Barbara B. (2003). Employees' Organizational Commitment and Their Perception of Supervisors' Relations-Oriented and Task-Oriented Leadership Behaviors, Unpublished Dissertation, Falls Church, Virginia.
• ÇETİN, Münevver Ölçüm. (2004). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ÇÖL, Güner ve GÜL Hasan. (2005). Kişisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri Ve Kamu Üniversitelerinde Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi. Cilt: 19. Sayı:1: 291-306.
• DEMIRCAN, Nigar., ERGÜN, Ercan ve ÇÖL Güner. (2004). Üniversite Personelinin Kendilerini Güçlü Hissetme Algılarının Örgüte Bağlılık Üzerindeki Etkisi, Do- kuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt V, Sayı 1.
• DUNHAM, Randall B., GRUBE, Jean A. ve CASTANEDA. Maria B. (1994). Organizational Commitment: The Utility Of An Integrative Definition, Journal of Applied Psychology, 79(3): 370-380.
• GAUTAM, Thaneswor., Rolf Van DICK ve WAGNER Unrich. (2004). Organizational Identification and Organizational Commitment: Distinct Aspects of Two Related Concepts. Asian Journal of Social Psychology 7, 301-315.
• GÜL, Hasan. ve ÇÖL Güner. (2004). Personeli Güçlü Kılan Örgütsel Bir Yapı Oluş- turmada Sosyal-Yapısal Öncülerin Güçlendirmeye Olan Etkileri ve Sonuçları Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi. Cilt: 18. Sayı:3-4: 249272.
• HUSELID, Mark. (1991). Organizational Commitment, Job Involvement, and Turnover: A Substantive and Methodological Analysis, Journal of Applied Psychology, 76(3): 380-391.
• IRVING, P. Gregory., COLEMAN, Daniel F ve COOPER Christine L. (1997). Further Assessments of a Three-Component Model of Occupational Commitment: Generalizability and Differences Across Occupations, Journal of Applied Psychology, Vol: 82, No:3: 444-452.
• KATZ, Daniel ve KAHN, Robert L. (1977). Örgütlerin Toplumsal Psikolojisi, (Çev: H. Can ve Y. Bayar) Ankara: TODAİE. Yayın No: 167.
• KAUFMAN, Jennifer D., STAMPER, Christina.L. ve Paul.E. TESLUK (2001). Do Supportive Organizations Make for Good Corporate Citizens, Journal of Managerial Issues, 13(4):436-450.
• KIRKMAN, Bradley L. ve SHAPIRO, Debra. L. (2001). The Impact Of Cultural Values On Job Satisfaction And Organizational Commitment In Self-Managing Work Teams: The Mediating Role Of Employee Resistance, Academy of Management Journal, 44(3): 557-569.
• MATHIEU, Jaron E. ve ZAJAC, Dennis M. (1990). A Review And Meta-Analysis Of The Antecedents, Correlates, And Consequences Of Organizational Commitment, Psychological Bulletin, 108(2): 171-194.
• MARCHIORI, Dennis M. ve ALAN B. Henkin. (2004). Organizational Commitment of Health Profession Faculty: Dimensions, Corelates and Conditions, Medical Teacher, Vol:26, No: 4: 353-358.
• MEYER, John P. ve ALLEN, N. (1997). Commitment in The Workplace, Thousand Oaks. CA: SAGE Publications.
• MEYER, John P. ALLEN, Natalie J. (1984). Testing the Side Bet Theroy of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations, Journal of Applied Psychology, (69): 372-378.
• MEYER, John P., ALLEN, Natalie J. ve GELLATLY, Ian R. (1990). Affective And Continuance Commitment To The Organization: Evaluation Of Measures And Analysis Of Concurrent And Time-Lagged Relations, Journal of Applied Psychology,(75): 710-720.
• MEYER, John P., PAUNONEN, S.V., GELLATLY, Ian R., GOFFİN, R.D. ve JACKSON, D.N. (1989). Organizational Commitment And Job Performance: It’s The Nature Of The Commitment That Counts, Journal of Applied Psychology, 74: 152-156.
• MOWDAY, Richard., Porter, Lyman W. ve STEERS, Richard M. (1982). Employee- Organizational Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover, New York: Academic Press Inc.
• MOWDAY, Richard, STEERS, Richard. ve PORTER, Lyman. (1979). The Measurement Of Organizational Commitment, Journal of Vocational Behavior, (14): 224-247.
• OBENG, Kofi ve UGBORO, Isaiah. (2003). Organizational Commitment Among Public Transit Employees: An Assessment Study, Journal of The Transportation Research Forum, 57 (2): 83-98.
• O’BRIEN, Terrance ve AKROYD Duane. (1994). Predicting the Organizational Commitment of Marketing Education and Health Occupations Education Teachers by Work Related Rewards, Journal of Industrial Teacher Education, Volume, 32, No:1: 5-10.
• OLIVER, Nick. (1990). Work Rewards, Work Values and Organizational Commitment in Employee-owned Firm: Evidence From the U.K, Human Relations, Vol:43, No:6:513-526.
• ÖZDEVECİOĞLU, Mahmut. (2003). Algılanan Örgütsel Destek İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üni- versitesi İ.İ.B.F.Dergisi Cilt:18 Sayı:2, 113 -130.
• ÖZSOY, Süheyla, ERGÜL, Ş. ve BAYIK, A. (2004). Bir Yüksekokul Çalışanlarının Kuruma Bağlılık Durumlarının İncelenmesi, İnsan Kaynakları ve Endüstri İlişki- leri Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 2. www. http://www.isguc.org/arc_view.php?ex=221.
• PORTER, Lyman W., CRAMPTON, W. J., ve SMITH, F. J. (1976). Organizational Commitment And Managerial Turnover: A Longitudinal Study, Organizational Behavior and Human Performance, 15: 87-98.
• REICHERS, Arnon E. (1985). A Review and Reconceptualization of Organizational Commitment, Academy of Management Review, Vol:10, No:3, 465-476.
• SCHAPPE, Stephen. P. (1998). The İnfluence Of Job Satisfaction, Organisational Commitment, and Fairness Perceptions on Organizational Citizenship Behavior, The Journal of Psychology, 132 (3), 277-290.
• SÖKMEN Alptekin. (2003). Yönetici Davranışlarının Sınır Birim İşgörenleri Tarafından Değerlendirilmesi: Ankarada’ki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Ampirik Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Gazi Üniversi- tesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalı.
• SEKERAN, Uma. (2003). Research Methods for Business, New York: John Wiley.
• STEERS, Richard. (1977). Antecedents And Outcomes Of Organizational Commitment, Administrative Science Quarterly, (22), 46-56.
• TESTA, Mark R. (2001). Organizational Commitment, Job Satisfaction, And Effort İn The Service Environment. The Journal of Psychology, 135(2): 226-236.
• TERZİ, Ali R. ve KURT Türker. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Yöneticilik Dav- ranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisi, Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/166/index3-kurt.htm. Bilimler Dergisi, Yıl:33, Sayı:166. Bahar.
• TOPALOĞLU, Melih. ve SÖKMEN Alptekin. (2001). Örgütsel Bağlılık ile İşgören Performansı İlişkisi: Ankara’da Faaliyet Gösteren Otel İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Yıl:12 Bahar 2001:34-43.
• ÜNER Mithat, KARATEPE Osman, ve HALICI Ali (1998). Bir Hizmet Kalitesi Modeli Yardımıyla Hizmet Kalitesi, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Kavramlarının Ya- pılandırılmasına Yönelik Bir Deneme, 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Akdeniz Üniversitesi Yayını: 470-481.
• WAHN, Judy C. (1998). Sex Differences in The Continuance Component Of Organizational Commitmen,. Group and Organization Management, 23(3): 256-266.
• WASTI, Arzu (2002). Affective and Continuance Commitment To The Organization:Test of An Integrated Model in The Turkish Context, International Journal of Intercultural Relations, 26: 525-550.
• WELSH, Harold P. ve LAVAN, H elen. (1981). Inter-Relationships Between Organizational Commitment And Job Characteristics, Job Satisfaction, Professional Behavior, And Organizational Climat,. Human Relations, (34): 1079-1089.
• YALÇIN, Azmi ve İPLİK Fatma Nur (2005). Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların De- mografik Özellikleri İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yö- nelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:4, Sayı:1. 395-412.