ALMANYA’NIN OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDEKİ ERMENİ POLİTİKALARI

Year 2016, Issue: 19, 189 - 208, 31.12.2016

Ömer Lütfi Taşçıoğlu

Abstract

Ermeni sorununun ortaya çıktığı yıllarda Osmanlı Devleti’nin Ermeni politikalarını destekleyen Almanya I. Dünya savaşı öncesinde Ermeni politikasını değiştirmiş ve Ermeniler için önerilen ıslâhât projelerine destek vermeye başlamıştır.

Ancak savaş sırasında Ermenilerin Rusya’yı desteklemesi ve Osmanlı ordusu aleyhine casusluk ve sabotaj faaliyetlerinde bulunması üzerine Almanlar isyancı Ermenilerin savaş bölgelerinden çıkarılmaları ve savaş yaşanmayan bölgelere nakledilmeleri konusunda Osmanlı Devleti’nin yönetim kadroları ile istişarede bulunarak Osmanlı yöneticilerinin göç kararı almaları üzerinde etkili olmuşlar ve Ermeni zorunlu göçü uygulamaya konulmuştur.

Birinci Dünya savaşı sona erdikten sonra Ermeni zorunlu göçü nedeniyle Osmanlı Devleti’nin yanı sıra Almanya’nın da suçlanmaya başlaması üzerine Almanlar zorunlu göç konusunda kendilerine yapılan suçlamalardan kurtulabilmek için olaylar ile ilgilerinin olmadığını vurgulamışlar ve Türk tarafını suçlama yoluna gitmişlerdir.

Bu çalışmada Almanya’nın Osmanlı Devleti’yle ve Ermenilerle ilişkileri incelenerek Almanya’nın bölgedeki menfaatleri kapsamında izlediği politikaların ve zorunlu göç kararının dayandığı gerçeklerin aydınlatılmasına çalışılmıştır. Cumhuriyet dönemindeki Türk-Alman-Ermeni ilişkileri ayrı bir makalede ele alınacaktır.

Keywords

Almanya’nın Ermeni Politikası, Alman-Ermeni İlişkileri, Türk-Alman İlişkileri

References

• GUSE Felix (1940), Die Kaukasusfront im Weltkrieg: Bis zum Frieden von Brest, Leipzig.
• HALAÇOĞLU Yusuf (2001), Ermeni Tehciri ve Gerçekler (1914-1918), Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayı 90, Ankara.
• HOPKIRK Peter (1995), İstanbul’un Doğusunda Bitmeyen Oyun, Çeviren: Mehmet Harmancı, Bilgin Yayıncılık A.Ş., İstanbul.
• KARAL Enver Ziya (1996), Osmanlı Tarihi IX. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• KILIÇ Selami (2001), “Ermeni Dostu Olarak Tanınan Bir Alman Din Adamı Dr. Johannes Lepsius”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XVII, Kasım 2001, Sayı: 51’den ayrı basım.