“KADIKÖYÜ’NÜN ROMANI” ADLI ESERİN BEAUVİOR’UN FEMİNİST EDEBİYAT KURAMI DOĞRULTUSUNDA İNCELENMESİ

Year 2022, Issue: 31, 63 - 78, 30.12.2022

Emel Hisarcıklılar

Abstract

Kadın; yüzyıllar boyu toplumun, dinin, ideolojinin, bilimin, sanat ve edebiyatın içerisinde kendisine yer bulan, birtakım temel problemlerin merkezinde yer alan konular arasındadır. Tarih boyunca kişiler, gelenekler, ideolojiler, kurumlar tarafından haklarının sömürüldüğü, ezildikleri belirtilen kadınlar; bu durumlara erkekler hatta bazen hemcinsleri tarafından da maruz bırakılmaktadırlar. Onların bu durumu, söz konusu soruna başkaldıran ve bu düzeni değiştirmek için yola çıkanların başlattığı Feminizm adlı hareketin doğmasına neden olmuştur. Kadını hayatın nesnesi olmaktan kurtarıp öznesi haline getirmeyi amaçlayan Feminizm, sanata ve oradan edebiyata yansımış, edebî eserler kadının, erkek egemen düzene başkaldırdığı, artık ikincil birey olarak kalmak istemediğini haykırdığı bir alan haline gelmiştir.
Bu hareketten doğan Feminist Edebiyat Kuramı, 1960’lardan sonra gelişmiştir ve edebiyat eserinde kadının görünümünü çeşitli açılardan ele almaktadır. Bu kuram konuyu; okur olarak, yazar olarak, psikanaliz açısından ve Marksist-Sosyalist açıdan olmak üzere dört başlık halinde incelemektedir. Marksist-Sosyalist açıdan feminist edebiyat kuramının öncüsü, feminist hareketin önemli isimlerinden Simone de Beauvior’dur. Beauvior “Deuxiéme Sexe” (İkinci Cinsiyet) adlı eserinde kadın konusuna Marksist açıdan yaklaşmakta, kadının ezilmişliğini ve bunun ardındaki nedenleri ortaya koymaktadır. Bu çalışmada da Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının kadın romancılarından Safiye Erol’un “Kadıköyü’nün Romanı” adlı eseri Beauvior’un kadına dair düşünceleri dikkate alınarak incelenecektir.

Keywords

Feminist Edebiyat Kuramı, Beauvior, Kadıköyü'nün Romanı

References

• Referans1 AYDINALP, E.B. (2020). “Varoluşçu Özgürlük Bağlamında Kadın: Simone de Beauvoir ve İkinci Cinsiyet”. Litera, 30/2: 465-488.
• Referans2 S. (2021a) [1. Baskı 1949]. İkinci Cinsiyet-Olgular ve Efsaneler (çev. G. Acar-Savran), (C. I). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Referans3 BEUAVOİR, S. (2021b) [1. Baskı 1949]. İkinci Cinsiyet-Yaşanmış Deneyim (çev. G. Acar-Savran), (C. II). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Referans4 DONOVAN, J. (2005) [1. Baskı 1985]. Feminist Teori (çev. A. Bora, M. Ağduk Gevrek, F. Sayılan). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans5 EROL, S. (2019). Kadıköyü’nün Romanı. İstanbul: Kubbealtı Neşriyâtı.
• Referans6 KOLCU, A.İ. (2008). Edebiyat Kuramları. Ankara: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Referans7 MARSHALL, G. (2021) [1. Baskı 1994]. Sosyoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Referans8 MİCHEL, A. (1995) [1. Baskı 1979]. Feminizm (çev. Ş. Tekeli). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Referans9 MUSSETT, S.M. (2019). “Simone de Beauvoir”. The Oxford Handbook of Phenomenological Psychopathology (ed. G. Stanghellini etc.). Oxford: Oxford University Press, 51-56.
• Referans10 OĞUZ, A. (2019). Feminizm, Postkolonyal Feminizm ve Toplumsal Cinsiyet-Buchi Emecheta’nın The Bride Price Adlı Romanı. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Referans11 ŞAHABETTİN SÜLEYMAN. (2017). Sanat-ı Tahrir ve Edebiyat (haz. Hatice Gündoğan). İstanbul: DBY Yayınları.
• Referans12 TÜRK, E.B. (2018). “İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Hikâyelerinde Kadın”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, 43: 173-185.
• Referans13 YAZICILAR, A. (2018). “Kadını İstismar Tuzağı: Feminizm”, Genç, Mart, 2018/138. https://gencdergisi.com/12313-kadini-istismar-tuzagi-feminizm.html (03.08.2022).