MUHTÂR-NÂME

Year 2024, Issue: 35, 327 - 330, 30.12.2024

Sena Nur Yılmaz

Abstract

Destanlar, Anadolu’nun Türkleştirilmesi sürecinde önemli bir yere sahiptir. Anadolu’da oluşturulan destanlar arasında olup konusunu, İslam tarihinin önemli dönüm noktalarından biri olarak bilinen Kerbela vakasından alan Muhtȃr-nȃme de bu destanlar arasında sayılabilir. Söz konusu yazma eser, Dr. Ramazan Bölük tarafından çeviri yazısı ve dil incelemesi yapılarak “Muhtȃr-nȃme” adıyla yayına hazırlanmış, Asos Yayınlarından 2023 yılında yayımlanmıştır. Eserin bu yayına kadar tam bir çeviri yazısı ve dil incelemesi ortaya konmamıştır. Bu durumun metnin orijinalliğini arttırdığını belirten yazar, literatüre önemli bir eser kazandırmak amacıyla “Muhtȃr-nȃme” adlı çalışmayı hazırlamıştır.

Muhtȃr-nȃme, Derviş Mahfî tarafından Farsçadan çevrilmiş, istinsahı ise Hicri 14 Zilhicce 1272, Miladi 16 Ağustos 1856’da Yenişehirli Hafız Muhammed Emîn Fennî tarafından yapılmış bir eserdir. Bilinen tek nüshası Millî Kütüphane’de yer alan eser, 183 varaktan oluşmaktadır. Bölük, yazma üzerine iki çalışma tespit edildiğini belirtmektedir. Bunlardan ilki Ebru Duman’ın, yazma eserin 1-31b varaklar arasını içeren yüksek lisans tezi, ikincisi ise Gencay Zavotçu ve Ebru Duman’ın birlikte hazırlamış olduğu, eseri tanıtan makaledir.

Bu çalışma; Giriş, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi, Metin, Kelimeler Dizini, Özel İsimler Dizini ve Arapça-Farsça İbareler Dizini bölümlerinden oluşmaktadır. En sonda ise çalışma süresince yazarın yararlandığı kaynakları gösteren bir Kaynakça bulunmaktadır. Yazar, ilk olarak eserin çeviri yazısını yaparak metni oluşturmuş, daha sonra ses ve şekil bilgisi bakımından metnin ayrıntılı incelemesini yapmıştır.

Keywords

Muhtar-name, metin, dizin, inceleme

MUHTAR-NAME

Abstract

Epics have an important place in the process of Turkification of Anatolia. Muhtȃr-nȃme, which is among the epics created in Anatolia and takes its subject from the Karbala incident, known as one of the important milestone of Islamic history, can also be counted among these epics. The manuscript in question was prepared for publication under the name of ‘Muhtȃr-nȃme’ by Dr Ramazan Bölük with translation and language analysis and published by Asos Publications in 2023. A complete translation and language analysis of the work has not been presented until this publication. Stating that this situation increases the originality of the text, the author prepared ‘Muhtȃr-nȃme’ in order to bring an important work to the literature.

Muhtȃr-nȃme is a work translated from Persian by Derviş Mahfî, and the manuscript was inscribed by Hafiz Muhammed Emîn Fennî of Yenişehirli on 14 Zilhijce 1272 AH, 16 August 1856 AD. This work, the only known copy of which is in the National Library, consists of 183 leaves. Bölük states that two studies on the manuscript have been identified. The first of these is Ebru Duman's master's thesis, which covers the manuscript between 1-31b varaklar, and the second is an article prepared by Gencay Zavotçu and Ebru Duman together, introducing the work.

This study consists of Introduction, Phonology, Morphology, Text, Index of Words, Index of Proper Names and Index of Arabic-Persian Expressions. At the end, there is a bibliography showing the sources used by the author during the study. The author firstly created the text by transcribing and then made a detailed analysis of the text in terms of phonetics and morfology.

Keywords

Muhtar-name, text, index, review

References

• Bölük, Ramazan (2023). Muhtâr-nâme. Elazığ: Asos Yayınları. xxii+781 s. ISBN 978-625-6861-56-5